Orthopedagogiek - leerproblemen dyslexie + dyscalculie

• orthopedagogiek
• MBO
• Studiejaar 1

(Ortho)pedagogiek

Lesplanning:

- Terugblik vorige les

- Instructie dyslexie + dyscalculie

- Zelfstandig werken
 
 

Hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid 

- Wat is de definitie van hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid?
- Wat neem je mee uit de vorige training?

Wat is een kenmerk van hoogbegaafdheid?

1. Gemiddelde intelligentie
2. Hoge creativiteit en probleemoplossend vermogen
3. Moeite met leren
4. Gebrek aan interesse in nieuwe dingen

Hoe denk je dat hoogsensitiviteit invloed heeft op de manier waarop iemand dagelijkse situaties ervaart en verwerkt?

Welke leerproblemen/leerstoornissen kan je tegenkomen als je werkt in het (speciaal) onderwijs?

Taal- en leerstoornissen

- Afwijkend van de normale taal en leer ontwikkeling. 
Het is belangrijk dat je weet wat 'normaal' is vanuit de theorie van ontwikkelingspsychologie. 

- Kinderen met taal- en leerstoornissen ontwikkelen zich wel maar véél langzamer dan leeftijdsgenoten. Bijv: een kleuter begrijpt 1000-2000 woorden. Een kleuter met taal- leerstoornis kent er aanzienlijk minder. 

- Een taal- en/ of leerstoornis is anders dan een achterstand. Een achterstand ontstaat bijv. door een kortdurende risicofactor en verdwijnt over het algemeen weer. 

Orthopedagogiek binnen het (speciaal) onderwijs

Diverse leerproblemen kom je tegen wanneer je werkt in het (speciaal) onderwijs. Denk aan:

- Dyslexie

- Dyscalculie

- TOS (taalontwikkelingsstoornis)

- Faalangst

Deze week dyslexie & dyscalculie.

Wat weet je al over dyslexie?

Dyslexie

“Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of het spellen op woordniveau.”

ls er aan de volgende drie criteria wordt voldaan, spreken we volgens de DSM van dyslexie:

1. De achterstand is er álleen bij lezen en/of spellen. Bij andere schoolse vaardigheden is er geen achterstand.

2. Het kind waarbij er sprake is van een achterstand bij lezen en/of spellen heeft een normale intelligentie.

3. Er is een grote ongelijkheid tussen de verwachting (wat kan iemand op die leeftijd) en de daadwerkelijke prestatie. 

Kenmerken dyslexie

Verschil horen tussen klanken

E, EU, UI, A

Klanken in volgorde zetten

Dorp, drop 12/21 

Onthouden van losse gegevens

Rijtjes, woorden en jaartallen

Onthouden van..

gezegdes, uitdrukkingen of woordcombinaties

Aanleren van reeksen

Tafels of spellingsregels

Wat is denk je het verschil tussen dyslexie en dyscalculie?

Wat is dyscalculie? 

Dyscalculie betekent letterlijk ‘niet kunnen rekenen’. Het is een andere term
voor ernstige en hardnekkige problemen bij het aanleren van bepaalde schoolse vaardigheden.

Bij het vaststellen van dyscalculie zijn drie criteria belangrijk:

1. De achterstand is er álleen bij rekenen. Bij andere schoolse vaardigheden is er geen achterstand.

2. Het kind waarbij er sprake is van een achterstand bij rekenen heeft een normale intelligentie.

3. Er is een grote ongelijkheid tussen de verwachting (wat kan iemand op die leeftijd) en de daadwerkelijke prestatie.

Ongeveer 3-4% van de kinderen heeft in meer of mindere mate last van dyscalculie

bron: cognifit.com 

Hoe worden dyslexie en dyslexie vastgesteld?

Voordat een diagnose wordt gesteld, is het belangrijk om het volgende uit te sluiten:

- Heeft het te maken met risicofactoren gelegen op het gebied van het gezin of de omgeving?

Denk hierbij aan een achterstandsmilieu of een instabiele gezinssituatie.

- Heeft het te maken met een gehoorbeperking?

- Speelt een onderliggende stoornis zoals bijvoorbeeld autisme een rol?

Wanneer bovenstaande factoren zijn uitgesloten worden dyslexie en dyscalculie op de volgende manieren vastgesteld door een GGZ psycholoog:

- Dyslexie kan worden vastgesteld met een gestandaardiseerde lees- en spellingstest. Dyslexie wordt vastgelegd in een verklaring.

- Dyscalculie wordt vastgesteld door middel van een psychodiagnostisch onderzoek door een specialist. Dyscalculie wordt vastgelegd in een verklaring. 

Genetische aanleg speelt een rol bij het ontstaan van taal- en leerstoornissen. Welke risicofactoren kan je nog meer noemen?

01:44

Wat vind je ervan hoe deze leerlingen zich voelen? Hoe zou jij met deze gevoelens omgaan?

06:18

Wat vind je van de oplossingen die er door de leerlingen geboden worden?

Welke zou jij zelf als begeleider ook toe willen passen?

Bijkomende problemen

1. Vaak een lager werktempo
   
2. Moeite om informatie te ordenen en organiseren (hoofd en bijzaken scheiden)
   
3. Andere werking van geheugen (minder zaken tegelijk kunnen onthouden)
   
4. Moeite met plannen (slecht tijdsbesef)
   
5. Sociaal-emotionele problemen
6. Lastig, moeilijk, teruggetrokken of anders afwijkend gedrag in de klas
   

Wat heeft een leerling volgens jullie nodig?