Wondzorg les 4: Soorten wonden

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Verpleegtechnische handelen

Wondzorg

Les 4: Soorten wonden

Lesprogramma

• Lesdoelen
• Moduleplanning 
• TIME rapportage 
• Soorten wonden
• Opdracht
• Werken aan opdrachten in Learnbeat
• Quiz
• Vooruitblik

Lesdoelen

• De student kan minimaal 2 soorten wonden noemen die ontstaan door mechanische scherp geweld
  
• De student kan minimaal 2 wonden noemen die ontstaan door mechanische stomp geweld
  
• De student kan minimaal 2 wonden noemen die ontstaan door niet- vaste voorwerpen

Moduleplanning

In deze dia kan je de moduleplanning toevoegen 

TIME 

Schrijf een TIME rapportage.

Voorkennis activeren dmv TIME rapportage schrijven. Opdracht vind je in docentenhandleiding

TIME- model

TIME- model

Het TIME-model richt zich in vier stappen op de factoren die de genezing van de wond beïnvloeden:

	TIME	Observatie
T	Tissue (weefsel)	Kleur (rood, geel, zwart), grootte en diepte van de wond, locatie van de wond
I	Infection (infectie)	Is er een infectie aanwezig?
M	Moisture (vocht)	Is de wond droog, vochtig of nat?
E	Edge (wondranden en omgeving)	Is de wondrand intact of niet intact? Is de wondomgeving droog, verweekt of is er eelt aanwezig?

Mochten studenten niet meer weten waar TIME voor staat, dan kan je deze dia presenteren

Een wond

Een wond

Een wond is een verbreking van de continuïteit van het weefsel

(bron: WCS Kenniscentrum Wondzorg)

Wonden kunnen op verschillende manieren ontstaan, onder andere:

• door mechanische scherp geweld
• door mechanische stomp geweld
• door niet- vaste voorwerpen

Verwondingen door mechanische scherp geweld

• Schaafwond of ontvelling 
• Snijwond
• Steekwond
• Scheurwond (skin- tear)
• Schotwond
• Beet
• Insectenbeet of -steek

Op de foto zie je een skin- tear waarbij de flap nog intact is. Dit is gunstig voor genezing

Dit zijn wonden die veroorzaakt worden door scherp van buitenaf

schaafwond of ontvelling: ontstaat door een valpartij. Dit zijn vaak oppervlakkige wonden die weinig of niet bloeden, maar wel heel pijnlijk kunnen zijn

Snijwond: Deze wonden zijn vaak wat dieper en hebben gladde wondranden, waardoor de genezing makkelijker verloopt

steekwond: Deze wonden kunnen erg diep zijn met veel schade aan onderliggend weefsel. Verhoogd risico op besmetting/ infectie. Daarom goed om de wond eerst te laten bloeden

Een scheurwond is een diepe wond met rafelige wondranden, wat de genezing bemoeilijkt. Op SEH worden wondranden weleens gladgemaakt door de rafels weg te snijden. 

Schotwond ontstaat door een kogel die diep in het lichaam binnendringt en veel onderliggend weefsel beschadigt. 

Beet: beten zijn gevaarlijk doordat het speeksel veel ziektekiemen bevat, zoals een hondenbeet of mensenbeet. Leuke vraag: is hondenbeet schoner dan een mensenbeet. Antwoord is onjuist. 

Insectenbeet of- steek

Dit zijn kleine verwondingen waarbij het ingespoten gif hevige allergische reacties kan oproepen

Verwondingen door mechanisch stomp geweld

Een verwonding door mechanisch stomp geweld is een beschadiging van inwendige weefsels. Het is dus een inwendige verwonding, waarbij de huid intact blijft.

Contusie	Kneuzing, zoals een blauwe plek
Fractuur	Botbreuk
Luxatie	Ontwrichting, zoals een arm uit de kom
Orgaanruptuur	Scheuring, bijvoorbeeld van milt of lever

Verwondingen door niet- vaste voorwerpen

Sommige wonden worden niet veroorzaakt door vaste voorwerpen, maar hebben een andere oorzaak.

Chemische wonden	Letsel veroorzaakt door stoffen (ammoniak of zoutzuur)
Elektrisch letsel	Verstoring van het lichaamsweefsel als gevolg van hoge stroomsterkte
Stralingsletsel	Letsel veroorzaakt door bloedstelling aan een grote dosis straling (zonnestralen, radioactiviteit)
Thermisch letsel	Letsel als gevolg van blootstelling aan extreme temperaturen (bevriezing of brandwonden)

Naast de genoemde wonden zijn er nog:

• Infectiewonden
• Oncologische wonden
• Circulatiewonden

De foto is een voorbeeld van een oncologische wond als gevolg van bestraling bij borstkanker.

- infectiewonden: letsels veroorzaakt door micro-organismen, bijvoorbeeld een steenpuist

- oncologische wonden: wonden die ontstaan door de behandeling van kanker (chirurgie, chemotherapie, radiotherapie en/of hyperthermie)

-wonden door circulatiestoornissen: weefselversterf door onvoldoende toevoer van zuurstof en/of voedingsstoffen, zoals gangreen (dood weefsel) van de tenen bij ernstige vaatstoornissen in de benen

Opdracht

Maak in tweetallen:

Learnbeat 24.6 Hoofdstuk C opgave 3

Studenten gaan in tweetallen een opgave maken in Learnbeat. Deze opdracht kan je klassikaal nabespreken.

Dit is de enige opdracht die hoort bij dit hoofdstuk. Na deze opdrachten kunnen studenten aan de slag met andere opdrachten in Learnbeat

Quiz time

Per student krijgt een post- it. Laat ze opschrijven wat ze hebben geleerd over ALTIS, TIME of WCS.  

Verzamel deze op het bord en bespreek ze kort na. 

Een snijwond hebben gladde wondranden, wat de genezing bevordert.

1. Juist
2. Onjuist

Een scheurwond wordt ook wel een skin tear genoemd

1. Juist
2. Onjuist

Een schaafwond is vaak een diepe wond

1. Juist
2. Onjuist

Een schaafwond zijn oppervlakkige wonden die weinig of niet bloeden

Een contusie is de medische term voor kneuzing

1. Juist
2. Onjuist

Chemische wonden zijn verwondingen door mechanisch stomp geweld

1. Juist
2. Onjuist

Chemische wonden zijn verwondingen door niet- vaste voorwerpen

Lesdoelen

• De student kan minimaal 2 soorten wonden noemen die ontstaan door mechanische scherp geweld
  
• De student kan minimaal 2 wonden noemen die ontstaan door mechanische stomp geweld
  
• De student kan minimaal 2 wonden noemen die ontstaan door niet- vaste voorwerpen

Vooruitblik 

Les: Decubitus verzorgen 

Datum:..................

Huiswerk: 

Geen huiswerk.

De opdracht die bij deze les/ hoofdstuk hoort is in de les gemaakt.