3GA 22 maart

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Wat doen we vandaag?

• Herhaling Participium
• Huiswerk bespreken:
  Taaloefening 2 en 3
• Zelfstandig werken:
  Tekst 13B, 5 t/m 9. 

Wat is het Participium? 

• Wat is een "deelwoord"? Kijk naar het Nederlands.
• Voorbeeld: lopend - hij gaat lopend naar huis.
• Voorbeeld: lopende - de lopende man.
• Wat is een "voltooid deelwoord? Kijk naar het Nederlands.
• Voorbeeld: de man heeft een race gelopen. [actief]
• Voorbeeld: de race is gelopen door de man [passief]
• Voorbeeld: de door de man gelopen race. 

Hoe vorm je een ppp?

• Infinitivus: laudare
• Stam: lauda-
• Uitgangen: -tus, -ta, -tum. 
•  Mannelijk: laudatus; vrouwelijk: laudata; onzijdig: laudatum
• Uitzonderingen: onregelmatige vormen
• Capio, capêre => captus, capta, captum. 
• Tollo, tollêre => sublatus. Leer deze!

Kenmerken ppp.

• Participium: (voltooid) deelwoord van het werkwoord
  
• Perfectum: de handeling is voltooid
• Passivum: het antecedent ondergaat de handeling.
• Het participium past zich aan in naamval, geslacht, getal.
• Vir laudatus est, puella laudata est, donum laudatum est.
• Homines laudati sunt, sorores laudatae sunt,
  iura laudata sunt. 

Hoe vertaal je het ppp?

• Als een voltooid deelwoord:
• puer laudatus est = 
• de jongen is geprezen.
• puer laudatus venit =
• de geprezen jongen komt / de jongen die geprezen is, komt.
  
  
• Vragen?

Taaloefening 2 Vertaalstrategie AcI

1. A: pueros I: abire – Wij zien dat de jongens van het legerkamp weggaan.
2. A: filium I: natare – Vader zag dat zijn zoon in de rivier zwom.
3. A: liberos I: ambulare – Vader zegt dat de / zijn kinderen in de stad wandelen.
4. A: urbem I: captam esse – De vijand zei dat de stad was ingenomen.

Taaloefening 2 Vertaalstrategie AcI

5. A: te I: dixisse – Niemand meent dat jij de waarheid hebt gezegd.

6. A: hanc epistulam I: scriptam esse – Het staat vast dat deze brief door vader geschreven is.

7. A: magistrum I: laudavisse – Vader was blij dat de magister / leraar zijn zoon geprezen had.

8. A: Cacum I: fuisse – Het gerucht gaat dat Cacus een zeer slechte slaaf van Evander is geweest.

Taaloefening 2 Vertaalstrategie AcI

 9. A: uxores suas I: interfectas esse – De mannen wisten niet dat hun vrouwen al gedood waren.

10. A: se I: reverti – De Grieken doen alsof zij naar het vaderland terugkeren.

11. A: hostes I: duci – Het is noodzakelijk dat de vijanden naar de koning geleid worden.

12. A: agricolas I: pulsos esse – Zij zeiden dat de boeren van de akker verdreven waren.

Taaloefening 2 Vertaalstrategie AcI

 13. A: imperatorem I: appropinquavisse – De vrouwen horen dat de opperbevelhebber / de keizer
de stad heeft genaderd.
 14. A: milites nostros I: vinci – Wij zien dat onze soldaten overwonnen worden.
15.  A: milites I: interficere – De leider verbiedt dat de soldaten de vijanden doden.

Taaloefening 3 Vertaalstrategie ppp

1. Urbs ab hostibus capta est. De stad is door vijanden ingenomen.
2. Hostes urbem captam deleverunt. De soldaten hebben de ingenomen stad verwoest.
3. Puer a matre vocatus erat. De jongen was door de / zijn moeder geroepen.
4. Puer vocatus statim domum venit. De geroepen jongen is meteen naar huis gekomen

5. Hostes a militibus nostris victi sunt. De vijanden zijn overwonnen door onze soldaten.

Taaloefening 3 Vertaalstrategie ppp

 6. Hostes victi ad regem ducebantur. De overwonnen vijanden werden naar de koning geleid

7. Servus a domino dimissus erat. De slaaf was door de meester weggestuurd.

8. Epistulam scriptam legit mater. Moeder leest de geschreven brief.

9. Vir a latronibus occisus est. De man is door struikrovers gedood.

10. Virum occisum uxor flebat. De echtgenote beweende de / haar gedode man.

Aan het werk.

Vertaal

Tekst 13B, 5 t/m 9. 

Dit is ook huiswerk.