lesweek 3 skelet

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2,3

lesdoelen

• Je kunt benoemen welke zes functies het skelet heeft.
  
• Je kunt beschrijven hoe een bot is opgebouwd
•  Je kunt uitleggen dat botweefsel continu afgebroken en opgebouwd wordt.
• Je kunt uitleggen dat botten op basis van hun vorm in vier groepen worden ingedeeld.
  
• Je kunt benoemen welke drie groepen botverbindingen er zijn.
  
• • Je kunt beschrijven hoe een gewricht gebouwd is en welke beweeglijkheid een gewricht heeft.
  
•  
  

www.brujon.net

https://www.brujon.net/bio/beenderstelsel-skelet.htm

link delen met studenten, wat weten we nog

Je skelet heeft 6 functies. Welke ken je al?

Ondersteuning. De botten bieden steun aan het hele lichaam.

Aanhechting. Het skelet vormt de aanhechtingsplaats voor de spieren.

Beweging. Botten kunnen ten opzichte van elkaar bewegen. Dat is mogelijk doordat ze via – meer of minder – beweeglijke gewrichten met elkaar verbonden zijn. De botten worden door de samentrekkingen van de spieren bewogen.

Bescherming. Met name de botten van de lichaamsas beschermen kwetsbare inwendige organen.

Vorming van bloedcellen. Bloedcellen worden in het rode beenmerg gevormd. Rood beenmerg zit in de inwendige holten van veel botten.

Opslag. Het skelet is een reservoir van mineralen, met name van calcium (kalk) en fosfaat.

Functies van het skelet

• Ondersteuning. De botten bieden steun aan het hele lichaam.
• Aanhechting. Het skelet vormt de aanhechtingsplaats voor de spieren.
• Beweging. Botten kunnen ten opzichte van elkaar bewegen. Dat is mogelijk doordat ze via – meer of minder – beweeglijke gewrichten met elkaar verbonden zijn. De botten worden door de samentrekkingen van de spieren bewogen.
• Bescherming. Met name de botten van de lichaamsas beschermen kwetsbare inwendige organen.
• Vorming van bloedcellen. Bloedcellen worden in het rode beenmerg gevormd. Rood beenmerg zit in de inwendige holten van veel botten.
• Opslag. Het skelet is een reservoir van mineralen, met name van calcium (kalk) en fosfaat.

Functies skelet

Bescherming, stevigheid, vorm geven, beweging mogelijk maken.

Romp 

Schoudergordel:

Sleutelbeen & schouderbladen

Borstkast: 

Borstwervels, ribben & borstbeen

Bekken: 

Heupbenen & heiligbeen

Wervelkolom: 

Wervels, heiligbeen & staartbeen

Ledematen (extremiteiten)

Armen: 

Opperarmbeen= Os Humerus 

Ellepijp= Os Ulna

Ellepijp altijd aan de kant van de pink!

Spaakbeen= Os Radius (kant van de duim)

Vingerkootjes= Os Phalanges

Extremiteiten (ledematen)

Benen: 

Dijbeen= Os Femur

Knieschijf= Patella

Kuitbeen= Os Fibulae

Scheenbeen= Os Tibia

Voetkootjes= Os Phalanges 

Wervelkolom

• 7 Cervicale (hals)wervels
• 12 Thoracale (borst)wervels
• 5 Lumbale (lenden)wervels
• Heiligbeen = os sacrum
• Staartbeen = os coccygis

Kyfose: bolling

Lordose: holling

Scoliose: zijkant

Draaiing zorg voor flexibiliteit en stabiliteit

Wat zijn de juiste termen van
de krommingen in onze wervelkolom?

1. Cervicale kyfose, thoracale lorsdose, lumbale lordose
2. Cervicale lordose, thoracale scoliosis, lumbale lordose
3. Cervicale lordose, thoracale kyfose lumbale lordose
4. Cervicale lordose, thoracale lordose lumbale kyfose

Het skelet bestaat uit meer dan 200 botten. Ze kunnen erg verschillen in afmeting en vorm, maar ze hebben een aantal gemeenschappelijk bouwkenmerken.

Been- of botweefsel

• Hard en stevig
• Niet buigzaam
• Niet massief
• Veel kalk
• Op plaatsen waar stevigheid belangrijk is

De bouw van botten

In het skelet komt botweefsel en kraakbeenweefsel voor. 

Tussen de cellen zit tussencelstof. 

Kraakbeenweefsel bestaat vooral uit collageen

Van buiten naar binnen

• Botvlies (periost): Bloedvaten en zenuwen
• compact botweefsel (Schors): Botvormende cellen, lopen bloedvaten doorheen
• Sponsachtige botweefsel (spongiosa): Kleine holtes met rood beenmerg (aanmaakplaats) rode/witte bloedcellen), niet massief

Periost is synoniem voor:

1. kraakbeen
2. bot
3. beenmerg
4. beenvlies

Gewrichten

Wat is een gewricht?

• Een gewricht is een overgang tussen twee botten waarbij beweging mogelijk is. Dit wordt een discontinue verbinding genoemd. Botten kunnen op verschillende manieren met elkaar verbonden zijn.

De bouw van gewrichten

Een gewricht wordt meestal door twee botten gevormd.

Het ene bot heeft een gewrichtskogel, het andere een gewrichtskom (zie afbeelding).  

De gewrichtskogel kan in de gewrichtskom bewegen.

Op het bot bevindt zich een laagje kraakbeen. Daardoor kunnen de botten soepel bewegen en slijten ze minder snel.

Het gewrichtkapsel zit om het hele gewricht heen.  Hierdoor kan het gewrichtsslijm niet weglopen. In het gewrichtskapsel zitten de gewrichtsbanden.

De gewrichtsbanden houden de botten stevig bij elkaar.

Ook de spieren helpen daarbij.

6

gewrichtskogel

1

gewrichtsband

2

gewrichtskom

3

kraakbeen

4

gewrichtskapsel

5

gewrichtssmeer

Elleboog

Bouw van een gewricht

1. Gewrichtskogel en kom
2. Gewrichtskapsel
3. Gewrichtssmeer
4. Kapselbanden
5. Kraakbeenlaagje

Bouw van een gewricht

Gewrichtskapsel: Vlies rondom de botten

Gewrichtsband (kapselband): houdt botten bij elkaar. Alleen bij botten die veel belast worden!

Bouw van een gewricht

Gewrichtssmeer: zorgt voor soepel gewricht.
Word gemaakt door gewrichtskapsel.
Voorkomt slijtage.

Kraakbeenlaagje: beschermt botten tegen slijtage

Gewrichten

Kogelgewricht:

Maakt een draaiende beweging.

Zit bijv in je schouder

Scharniergewricht:

Beweegt heen en terug

Zit bijv. in je vingers

kogelgewricht

Wat zijn functies van kraakbeen?
(er zijn er 4)

welke drie dingen heb je vandaag geleerd?

Bedankt!!!

Tot volgende week

Heb je nog vragen?