H8.3 Karakteristieke groepen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

 H8.3 Karakteristieke groepen

Koolwaterstoffen bestaan uit C en H atomen.

Daarnaast kunnen er ook andere atomen of groep van atomen aan een koolwaterstof zitten --> karakteristieke groep

Halogeenalkanen

Leerdoelen deel 1

-  De systematische naam van halogeenalkanen geven als je de structuurformule kent.

• De structuurformule van halogeenalkanen tekenen wanneer de systematische naam gegeven is. 

Naamgeving Alkanen

Moleculen met dezelfde molecuulformule maar een verschillende structuurformule heten: ISOMEREN

Voorbeeld: bij C4H10 kan je een onvertakte  en een vertakte koolstof keten maken. 

De naam van het onvertakte molecuul is:

De naam van het vertakte molecuul wordt dan:

2.

De vertakking is één C-atoom met daaraan 3 H-atomen. 

De naam van zo'n -CH3 groep is: methyl.

1.

Bij het vertakte molecuul zoek je eerst de hoofdketen. 

De hoofdketen is de langste keten van C-atomen. 

De hoofdketen is hier drie C-atomen, dus de stamnaam wordt: propaan. 

Halogeenalkanen

Bij een HALOGEENALKAAN is een waterstofatoom vervangen door een halogeen atoom (fluor, chloor, broom, jood). 

Halogeenalkanen

Het groene atoom is chloor.

Wat is de molecuulformule?

Wat zijn de namen van deze moleculen?

Halogeenalkanen

Hiernaast zie je: 1-chloorbutaan en 2-chloorbutaan

Dit zijn isomeren met molecuulformule C4H9Cl

Wat is de systematische naam van deze structuurformule?

Wat is de systematische naam van deze structuurformule?

Wat is de systematische naam van deze structuurformule?

Wat is de systematische naam van deze structuurformule?

Wat is de systematische naam van
deze structuurformule?

Wat is de systematische naam van
deze structuurformule?

Deel 2

Alkanolen

Leerdoelen deel 2

-  De systematische naam geven van een koolstofverbinding waarin een -OH groep zit als je de structuurformule kent.

• De structuurformule van een koolstofverbinding waarin een -OH groep zit geven wanneer de systematische naam gegeven is. 

Alkanolen

Wat moet je kennen/kunnen?

• Je weet dat een alcohol een -OH groep bevat.
• Je kunt de regels van de systematische naamgeving toepassen bij de alkanolen.
  

NAAMGEVING:

methanol

 

ethanol

Ethanol is de alcohol die in bier, wijn of champagne zit.

Bij propaan kan de -OH groep aan het eerste of het tweede C-atoom zitten. Dit geef je aan met een nummer:

propaan-1-ol

 

propaan-2-ol

Wat is de systematische naam van onderstaande structuurformule?

Wat is de systematische naam van deze structuurformule?

Wat is de systematische naam van
deze structuurformule?

Wat is de systematische naam van
deze structuurformule?

Wat is de systematische naam van
deze structuurformule?

Wat is de systematische naam
van deze structuurformule?

Aan de slag !

Lees 8.3

 Maak opdr. 33, 34, 37, 38

Filmpje

Op de volgende dia kun je een filmpje van Sieger Kooij bekijken over karakteristieke groepen.

Ik heb een stukje uit het filmpje geknipt, omdat de informatie over die bepaalde groep voor jullie nog niet van toepassing is.

Veel plezier met het bekijken van het filmpje.

https:

Leerdoelen deel 1 behaald?

Ga voor jezelf na of je het volgende nu kunt:

• De systematische naam van halogeenalkanen geven als je de structuurformule kent.
• De structuurformule van halogeenalkanen tekenen wanneer de systematische naam gegeven is. 

Herhaling

De eerste twee dia's zijn een klein stukje herhaling van de vorige paragraaf en gaan over de naamgeving bij alkanen.

Daarna wordt uitgelegd hoe het dan zit wanneer een -H wordt vervangen door een Halogeen (-Cl, -Br, -F of -I).

Welke uitspraak is niet waar?

1. Isomeren hebben dezelfde molecuulformule maar een andere structuurformule
2. In koolwaterstoffen kunnen waterstofatomen vervangen worden door halogeenatomen
3. De systematische naamgeving van vertakte alkanen, halogeenalkanen en alkenen verloopt volgens vaste regels
4. Isomeren hebben dezelfde molecuulformule en dezelfde structuurformule maar de molecuulmassa is verschillend.

Systematische Naamgeving

Wanneer je op het plaatje hiernaast klikt wordt deze vergroot.

Een Alcohol is een molecuul met een -O-H groep. 

Een -OH groep heet een hydroxyl groep. 

Een alkanol is een alkaan waarbij één H atoom vervangen is door een -OH groep

Leerdoelen deel 2 behaald?

Ga voor jezefl na of je het volgende nu kunt:

• De systematische naam van een koolstofverbinding waarin een -OH groep zit geven als je de structuurformule kent.
• De structuurformule van een koolstofverbinding waarin een -OH groep zit geven wanneer de systematische naam gegeven is.