A3 3.2. De Russische Revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

H3 De Sovjet-Unie

Basis 2 De Russische Revolutie

Rusland vóór 1917

Rusland voor 1917

• Keizerrijk (Russische keizer is een tsaar).

• Grote verschillen tussen arm en rijk.

• Bondgenoot van Engeland en Frankrijk vóór en tijdens de Eerste Wereldoorlog (tot 1917).
  
  
• Een agrarische samenleving die nog niet geïndustrialiseerd is.

De Romanov familie was al sinds 1613 aan de macht in het Tsarenrijk Rusland.

Raspoetin 

• Monnik uit Siberië.
  
  
• Overtuigd van zijn spirituele gaven.
  
  
• Toeval zorgt ervoor dat het bloeden van tsarevitsj Aleksej stopt. 
  
  
• Vanaf dan invloed op tsaar en tsarina. Hij en de tsarina zijn onafscheidelijk

Situatie in Rusland

• Veel volken in een land
• Adellijke grootgrondbezitters (hadden geen baat bij industrialisatie)
• Lieten hun land bewerken door boeren (80% vd bevolking)
•  Eind 19de eeuw komt industrialisatie een beetje op

Karl Marx (1818-1883)

• Bedenker van het communisme

• Tegen het kapitalisme ( = streven naar winst) en de klassentegenstellingen (arm-rijk)

• Zegt: Klassenstrijd is onvermijdelijk

• Roept arbeiders op om een revolutie te starten en het kapitalisme te vernietigen  

 

Dus:

Arbeiders worden uitgebuit door de rijken.

Arbeiders grijpen via een revolutie de macht.

Arbeiders verdelen alles gelijk onder iedereen. Iedereen heeft dan evenveel macht en bezit.

Maar: In Rusland zijn nauwelijks arbeiders...

Vladimir Lenin

• Revolutie kan uitgevoerd worden door een strak georganiseerde partij
• Aanhangers Lenin: bolsjewieken
• Lenin wordt verbannen naar Siberië 

Bloedige Zondag

1905

• Ongewapende burgers demonstreerden bij het Winterpaleis
• Uit paniek op het volk geschoten.

Gevolg: ontstaan Doema (volksvertegenwoordiging)

In de praktijk weinig verandering

• Doema mocht: wetten goed- en afkeuren
• Maar: tsaar mocht de Doema naar huis sturen

In praktijk dus weinig macht.

Twee revoluties in een jaar (1917) 

1. Februarirevolutie

2. Oktoberrevolutie

Rusland in de 

Eerst Wereldoorlog

• Veel boeren moeten het leger in
  gevolg: daling voedselproductie = hongersnood
• Grote verliezen aan het front.
• Tsaar: treedt hard op tegen eigen bevolking en geen goede legerleider

Het volk komt in opstand

Februarirevolutie

Februari 1917

• Voedselrellen en stakingen
• Demonstraties tegen de tsaar (opgezet vanuit sovjets) Dus: soldaten kiezen de kant van de demonstranten

• Er komt een voorlopige regering (bestaand uit liberalen en sociaaldemocraten)

• Tsaar treedt af en wordt gearresteerd

Russische Revolutie 

Aprilstellingen van Lenin

april 1917

• Alle grond aan de boeren
• Alle macht aan de sovjets (plaatselijk raad)
• Alle fabrieken aan de arbeiders
• Vrede met Duitsland

Oktoberrevolutie

Oktober 1917

• Onrust in Rusland blijft (groeien)
• Communisten o.l.v. Lenin en Trotski grijpen de macht en de voorlopige regering wordt afgezet
• Bolsjewieken onder leiding van Lenin hebben nu de macht in handen

Burgeroorlog ´de Witten´ tegen ´de Roden´

Burgeroorlog (1)

• Oekraine
• Russisch Polen
• Baltische Staten (Es, Let, Lit)
  
• Finland

De Witten (tegenstanders van Lenin)

- Officieren trouw aan de tsaar

- Zonen van adel / bourgeouisie

- Boerengroeperingen
- Nationalisten, gesteund door Westen

  

• Tsarenfamilie dreigt bevrijd te worden door de Witten.
• 17 juli 1918: De familie Romanov wordt op bevel van Lenin geëxecuteerd.

Burgeroorlog (2)

De Roden 

• Arbeiders
• Arme boeren

Het Rode Leger (onder dwang gevormd door Trotski)

1918: 430.000 man

1920: 5.300.000 man

1922: De Roden (communisten) winnen de burgeroorlog

Bron II kun je beschouwen als propaganda van de Witten (II) tijdens de burgeroorlog die tussen 1918 en 1920 in Rusland woedde. Maak duidelijk waarom hier sprake is van propaganda

Leg uit dat het affiche Lenins streven naar een wereldrevolutie tot uitdrukking brengt

Sovjet-Unie: een eenpartijstaat waarbij alleen de Communistische Partij toegestaan was. Vanaf nu was iedereen gelijk. 

SU werd een eenpartijstaat waarbij alleen de Communistische Partij toegestaan was. Vanaf nu was iedereen gelijk.