Fysiologische veranderingen sterven

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Fysiologische veranderingen sterven

ZZB2sa, periode 9

Week 1
Week 2	Intro pall. zorg, sterven, laatste levensfase
Week 3	Fysiologische veranderingen sterven
Week 4	Klinisch-/hersen-/biologische dood, euthanasie en orgaandonatie
Week 5	Na overlijden... Wensboekje
Week 6	Documentaire

Week 7	Casuistiek
Week 8	Casuistiek
Week 9	Terugkoppeling casus client 2

Leerdoelen

Na deze les:

• Weet je welke lichamelijke problemen/ongemakken je tegen komt in de palliatieve fase
• Weet je het verschil tussen abstineren en palliatieve sedatie
• Kun je beschrijven welke verschijnselen je kunt waarnemen bij mensen op hun sterfbed

Tijdsplanning

Uitleg 20 min

TM 20 min

Problemen en lichamelijke ongemakken in de palliatieve fase

Problemen in de palliatieve fase

• Buikproblemen: Opstipatie(bedlegerig, opiaten en minder drinken), ileus, darmperformatie, braken (mogelijk aspireren)
• Pijn
• Bedlegerigheid: Obstipatie, longinfectie, urineweg infectie, trombose, decubitus, contracturen, spieratrofie
• Misselijk/braken
• Ademnood: Ontsteking, metastasen, pleuravocht, hartproblematiek
• Angst/depressie
• Delier

Voordat iemand terminaal wordt zijn er al regelmatig problemen in de zorg

WHO pijn-ladder

De wereld gezondheidsorganisatie (WHO) 

Parenteraal is de toedieningsvorm van geneesmiddelen of voeding anders dan enteraal (oraal, rectaal of via een sonde).

Abstineren

• Het staken van (be)handelingen die naar medisch inzicht kansloos of zinloos zijn (incl voeding en vocht)..
• Medische besluit door arts (vaak in ziekenhuis)

Palliatieve sedatie

Palliatieve sedatie is het opzettelijk verlagen van het bewustzijn. Overbodige (be)handelingen worden gestaakt

Het doel van palliatieve sedatie is het lijden verlichten. (infuus slaapmiddel en evt morfine). 

Medische handeling -> houden aan richtlijnen:

https://palliaweb.nl/richtlijnen-palliatieve-zorg/richtlijn/palliatieve-sedatie?gad_source=1&gclid=CjwKCAjw3P-2BhAEEiwA3yPhwHVzUJL-MPLjRAdcH1ZlEft9jFAac5wi3IQ6lqVbZhs2v2s_JUDUiRoCgT8QAvD_BwE

Naderend overlijden, wat zie je?

• Zintuigelijke functies gaan achteruit 
• Verlies willekeurige en onwillekeurige spierwerking
• Verminderde circulatie  
• Temperatuur schommeling 
• Uitdroging mondslijmvlies door open mond. Slikken verminderd
• Verminderd bewustzijn/aanspreekbaar
• Verandering bloeddruk en pols 

Verlies honger/dorst

Pijn verminderd (pijnstillers kunnen voor opleving zorgen)

Mond valt open, incontinentie etc

Huid bleker, blauwverkleuring vingers/neus door O2 tekort

Doorbloeding temperatuurcentrum verminderd. Gevolg geen goede regulatie meer

Bloeddruk daalt, pols zwakker. HF juist omhoog

Naderend overlijden, wat zie je?

• Ogen veranderen
• AH veranderd  

Hoornvlies van helder naar troebel. Pupillen groter en reageren niet op licht (=lichtstijfheid)

Snel en oppervlakkig. Slijmafvoer verminderd. Geen hoestreflex. Gevolg: reutelende AH

Maar ook:

• Cheynes-Stokes ademhaling

Opdracht

Maak TM pathologie boek

Module 15 'Rond het sterven'

Paragraaf 1, 2 en 3