7.1 Soorten

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

H7 Soorten en relaties

§7.1 Leerdoelen

1. Je herkent abiotische en biotische factoren
2. Je interpreteert gegevens uit een toleratiediagram
3. Je bepaalt de indeling van soorten in groepen op basis van hun wetenschappelijke soortnaam 

Wat is Ecologie?

Wat voor een relatie hebben anemonen en clownvissen?

Dieren die er hetzelfde uitzien zijn niet altijd van dezelfde soort, waarom niet?

Ecologie

onderzoek naar relaties tussen organismen en hun omgeving

Invloeden van het milieu

Als individuen van 2 verschillende populaties lange tijd niet met elkaar voortplanten

Bijvoorbeeld door geografische isolatie zoals een rivier of bergketen

Aantekening

• Biotische factoren = Alles wat leeft --> dieren, planten, bacteriën

• Abiotische factoren = alles wat niet leeft --> temperatuur, zuurgraad, water

Definities 

Een individu en alle anderen om hem heen 

Als individuen van 2 verschillende populaties lange tijd niet met elkaar voortplanten

Bijvoorbeeld door geografische isolatie zoals een rivier of bergketen

Aantekening

• Populatie = Alle dieren van dezelfde soort in één gebied
• Levensgemeenschap = alle (biotische factoren) in een bepaald gebied samen
• Biotoop = alle abiotische factoren in een bepaald gebied samen
• Ecosysteem = alle biotische en abiotische factoren in een bepaald gebied samen
• Biosfeer = alle ecosystemen op aarde samen

Definities 

Als individuen van 2 verschillende populaties lange tijd niet met elkaar voortplanten

Bijvoorbeeld door geografische isolatie zoals een rivier of bergketen

Aantekening

Habitat = leefgebied van een organisme binnen een ecosysteem zoals het wateroppervlak of de bosbodem

Definities 

Waar kan een soort leven?

Verspreidingsgebied = gebied op aarde waar een soort voorkomt

Tolerantie = vermogen om schommelingen van een abiotische factor te verdragen

Beperkende factor = de factor die de snelheid of de groei van een populatie bepaalt 

Aantekening

Invloeden op organismen

Bedenk in een tweetal zoveel mogelijk biotische en abiotische factoren die je in de zee kunt vinden!

Tolerantie

Kunnen soorten 3 en 4 in hetzelfde gebied leven?

Wie heeft het grootste tolerantiegebied?

Wie heeft hoogste optimumtemperatuur?

Leg uit hoe tolerantiegrenzen een van de redenen kan zijn voor het verdwijnen van soorten door klimaatverandering?

Kies de juiste stelling over het tolerantiegebied van een abiotische factor.

1. hoe KLEINER het tolerantiegebied, hoe HOGER de overlevingskans
2. hoe GROTER het tolerantiegebied, hoe HOGER de overlevingskans
3. hoe GROTER het tolerantiegebied, hoe KLEINER de overlevingskans
4. Het tolerantiegebied heeft geen invloed op de overlevingskansen

Is het tolerantiegebied van een organisme een biotische factor of een abiotische factor?

1. Biotische factor
2. Abiotische factor

§7.1 Leerdoelen

1. Je herkent abiotische en biotische factoren
2. Je interpreteert gegevens uit een toleratiediagram
3. Je bepaalt de indeling van soorten in groepen op basis van hun wetenschappelijke soortnaam 

Soort

Een groep organismen die zich onderling geslachtelijk voortplanten en vruchtbare nakomelingen krijgen 

Aantekening

Naamgeving van soorten

1. Geslachtsnaam
   Dit wordt altijd met een hoofdletter aangegeven!
2. Soortnaam
   
3. Ondersoort (niet altijd!)
   Dit is zijn organismen van dezelfde soort die vaak in een ander gebied voorkomen en in uiterlijk verschillen van elkaar, maar niet genoeg om tot een eigen soort te worden gerekend

Ordening

Organismen worden bij elkaar gebracht in steeds grotere groepen

Hoe bepaal je welke organismen bij elkaar horen en welke niet?

Linnaeus

Bedacht wetenschappelijke naam en een systeem van ordening. 

Hij plaatste groepen in steeds grotere groepen.

BINAS 92A+B

Ordening

In een achtertuin groeien de grassen 'Carex pendula' en 'Carex flacca'. Behoren deze tot dezelfde populatie?

1. Ja, want ze leven in hetzelfde gebied
2. Nee, het gebied is te klein voor een populatie
3. Ja, want het zijn beide grassen
4. Nee, want ze behoren niet tot dezelfde soort

Welke soortnaam is correct geschreven?

1. pinus mugo
2. Pinus mugo
3. pinus Mugo
4. Pinus Mugo

1 = Betta pallifina,
2 = Crataegus splendens
3 = Betta splendens
Welke van deze drie soorten zijn het meest aan elkaar verwant?

1. 1 en 2
2. 2 en 3
3. 1 en 3
4. huh?

§7.1 Leerdoelen

1. Je herkent abiotische en biotische factoren
2. Je interpreteert gegevens uit een toleratiediagram
3. Je bepaalt de indeling van soorten in groepen op basis van hun wetenschappelijke soortnaam 

En wat nu?