Ogen druppelen / zalven

• Verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Ogen druppelen/zalven

Indicaties voor het gebruik van oogdruppels en oogzalf zijn:

• Diagnostiek: pupil verwijden voor onderzoek
• Behandelen: infecties en ontstekingen, verlagen van de oogdruk, vernauwen van de pupil of vervangen van traanvocht
  
• Oogoperatie: verwijden en vernauwen van de pupil, verdoven, voorkomen van infecties

Aandachtspunten oogdruppels

• Volgens voorschrift toedienen
• Noteer datum op het flesje van openen
• Voorkom contaminatie 
• Hoofd goed achterover buigen of liggen
• Druppel hoog genoeg, geen vochtzuiltje
• Regel van 5: juiste zorgvrager, -medicijn, -tijdstip,                       -toedieningsroute, -dosering. 

Complicaties oogdruppels

• De oogdruppel komt naast het oog terecht
• Verkeerde oogdruppels of oogdruppels in het verkeerde oog
• Beschadiging van het oog door aanraking met de druppelopening
• Allergische reactie; houd de traanbuis 1 minuut dicht na de toediening. Bij bijwerkingen; hou de traanbuis 3 min. dicht.

Contra-indicaties oogdruppels/oogzalf:

• Allergie voor 1 van de bestanddelen van de oogdruppels of oogzalf.
  
• Let op met atropine bij cliënten met prostaatproblemen. Er is gevaar voor urineretentie.
• Wat doet atropine in het oog en waarbij gebruik ik het? Atropine ontspant de spieren van de iris en verwijdt zo de pupil. 

Voorbereiding

• Zorgverlener handhygiëne.
  
• Client handen laten wassen en goed drogen voor het dichtdrukken van de traanbuizen.
• Vraag de cliënt eventueel aanwezige contactlenzen te verwijderen.
• Ga achter de cliënt staan.
  
• Vraag de cliënt te gaan zitten, het hoofd achterover te buigen en naar boven te kijken. Laat het hoofd van de cliënt tegen je buik rusten.
• Maak het oog van buiten naar binnen schoon met een gaasje en lauw kraanwater. Gebruik voor elke streek een schoon gaasje. Gebruik nooit een watje om het oog mee schoon te maken, omdat dit pluisjes achterlaat in het oog.

Toediening

• Schroef de dop van het flesje oogdruppels. Leg de dop op een gaasje of tissue.
  
• Neem het flesje oogdruppels in een hand, zoals je een pen vasthoudt.
  
• Steun met de druppelhand op voorhoofd, neusbrug of slaap van de cliënt. Houd het flesje minstens 3 cm boven het oog. Raak het oog, de oogleden en de wimpers niet aan.
  
• Laat de cliënt een ‘gootje’ maken door met de wijsvinger het onderste ooglid naar beneden te trekken. Doe dit eventueel zelf met een gaasje.
  
• Knijp in het flesje en laat 1 druppel in het ‘gootje’ vallen.
  
• De cliënt kan het hoofd terugbuigen.
• Vraag de cliënt het oog te sluiten, niet dichtknijpen.
  
• Laat de cliënt ten minste 1 minuut met schone handen de traanbuis dichtdrukken. De cliënt doet dit door zachtjes net onder het kleine harde bobbeltje in de binnenhoek aan de neuskant te drukken. Als er bijwerkingen zijn, houd dan de traanbuis 3 minuten dicht.
  
• Verwijder zo nodig met een gaasje of tissue de overtollige vloeistof in 1 beweging van buiten naar binnen.

Aandachtspunten

• Oogzalf zit in kleine tubes die spits toelopen en een kleine opening hebben. Volg voor het aanbrengen dezelfde werkwijze als bij het oog druppelen. In plaats van druppels moet nu een sliertje zalf in het onderste ooglid vallen. Door de lichaamswarmte ‘smelt’ de zalf en vervloeit over het oog. De punt van de tube mag niets aanraken.
• Bij oogzalf hoeft de traanbuis niet dichtgedrukt te worden. Verder gelden dezelfde adviezen als bij oog druppelen.
• Als een cliënt naast oogdruppels ook oogzalf gebruikt, dien dan eerst de oogdruppels toe. Na 5 minuten kan de oogzalf worden aangebracht.

Waarom traanbuis dichtdrukken?

• Dit voorkomt dat het medicijn door het lichaam wordt opgenomen. 

Houdbaarheid

• Oogdruppels worden vaak in de koelkast bewaard en op lichaamstemperatuur toegediend. 
• De druppelvloeistoffen zijn steriel en cliëntgebonden.
  
• Oogdruppels en oogzalf zijn zeer beperkt houdbaar. Raadpleeg de bijsluiter wanneer je het flesje of de tube na openen moet vervangen en noteer schrijf op elk flesje of elke tube de datum van openen of gebruik een ‘houdbaartot’-sticker. 

Let op....

• Gebruik handschoenen wanneer er een infectie is in het oog of ooglid. Zo voorkom je kruisinfecties.
  
• Wacht bij meerdere soorten oogdruppels en/of oogzalf ten minste 5 minuten tussen de verschillende producten. De tijd kan verschillen per medicijn. Raadpleeg daarom de bijsluiters voor gebruik. Geef oogzalf altijd als laatste, in verband met de langere werking.
  
• Verspreid de toediening zoveel mogelijk over de dag als oogdruppels of -zalf meer dan 2 keer per dag moeten worden toegediend.
  
• Als de cliënt het hoofd niet goed kan achteroverbuigen, druppel of zalf dan in liggende houding.
• Richt niet de punt van het druppelflesje recht naar het oog, maar houd het net iets schuin. Hiermee voorkom je dat bij een onverwachte beweging de punt in het oog prikt..
• Verwijder bij eerste gebruik het ringetje waarmee de dop heeft vastgezeten, om te voorkomen dat het in het oog valt. Doe dit alleen als het ringetje los zit en makkelijk te verwijderen is en raak het druppeltuitje niet aan.

Filmpje

• https://player.hihaho.com/c2068155-e8b6-4333-98fa-e635e7c0a5ab

Uitvoeren volgens protocol:

• Zoek in Vilans: 'Oogdruppels toedienen'
• Ga vervolgens ogen druppelen bij de pop.

Vragen