Les 6: §1.2 Rivieren: de invloed van de mens deel 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

1.2 De invloed van de mens

Hoofdstuk 1 

domein Leefomgeving

4 havo

Deel 2

Leerdoelen

• Je weet dat het overstromingsgevaar samenhangt met de ruimtelijke inrichting, zowel binnen- als buitendijks;
• Je begrijpt dat menselijk ingrijpen in het stroomgebied leidt tot een onregelmatiger regiem, verkorting van de vertragingstijd en een verhoogde piekafvoer;
• Je kunt het overstromingsgevaar koppelen aan de ruimtelijke inrichting van het binnen- en buitendijks gebied en wat betreft overstromingsrisico gebieden met elkaar vergelijken.

Wat is binnendijks?

1. Het gebied waar de rivier stroomt en mag overstromen.
2. Het gebied waar de mensen wonen achter de dijken en veilig zijn.
3. Het gebied tussen de zomerdijk en de winterdijk.
4. Het gebied waar de mensen wonen op de uiterwaard

Wat is een zomerdijk?

1. Een dijk die het zomerbed beschermt
2. Een dijk die alleen in de zomer wordt gebruikt
3. Een dijk die de uiterwaarden van de rivier scheidt
4. Een dijk die het winterbed beschermt

Wat zijn de uiterwaarden?

1. Een hogere strook zandig land langs de rivier
2. een gebied met vertakkingen van een rivier
3. een gebied tussen de zomerdijk en de rivier
4. een gebied tussen de rivier en de winterdijk

In de afbeelding zie je een dwarsdoorsnede van een rivier. 

Sleep de woorden naar de juiste plek:

Hierna: filmpje Gevaren van rivieren in Nederland (+2 min)

winterbed

binnendijks gebied

hoogwaterpeil

uiterwaard

krib

winterdijk

laagwaterpeil

zomerbed

zomerdijk

Meanders

Meanders

Een rivier meandert = maakt bochten

Hoe komt dit?

Buitenbocht: snellere snelheid, daardoor erosie

Binnenbocht: langzamere snelheid, daardoor sedimentatie

Meanderen niet handig, waarom?

Oplossing: kribben

Krib

• Dam loodrecht op de rivier
• Houdt rivier in midden van stroomgeul
  
• Zorgt ervoor dat de stroomsnelheid groter is, waardoor er geen sedimentatie is.
• Meanderen wordt voorkomen

Kanaliseren

• Het nemen van maatregelen gericht op het reguleren van de waterstand van de rivier dmv stuwen en sluizen

• Hoe? Bochten afsnijden. Gevolg: hogere stroomsnelheid
  

Verstedelijking

Verstening/verharding = groter oppervlakte straten, wegen en bebouwing.

-> kortere vertragingstijd en piekafvoer 

Vertragingstijd

De tijd die water nodig heeft om na een regenbui in de rivier terecht te komen

Hoe sneller een regendruppel in de rivier terechtkomt, hoe korter de vertragingstijd

Aan de slag

Maak van §1.2 opdrachten 1 t/m 6

Welk gebied is binnendijks?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

In de rivier worden stuwen, sluizen en kribben geplaatst

1. kanaliseren
2. dwarsprofiel
3. uiterwaarden
4. winterbed

Wat is de vertragingstijd?

1. Bij meer water in de rivier stroomt het water langzamer
2. Bij meer regen doet de neerslag er langer over om de rivier te bereiken
3. Bij meer begroeiing doet de neerslag er langer over om de rivier te bereiken
4. De tijd die het regenwater nodig heeft om de rivier te bereiken

in de winter stroomt de rivier door het....
in de zomer stroomt de rivier door het .....

noem twee functies van kribben

Beschrijf wat er in de uiterwaarden gebeurt als de zomer - wintersituatie zich honderden jaren blijft herhalen (de overstroming van de uiterwaarden)

www.overstroomik.nl

§1.2 Rivieren: de invloed van de mens

Havo 4

Deel 2

VANDAAG

herhaling vorige les

gevolgen aanpassingen mens aan rivier

vertragingstijd +

Dwarsprofiel van de rivier

Dwarsprofiel van de rivier

Dwarsprofiel van de rivier

Kribben

stuwen       sluizen

kanaliseren

Opdrachten

Maak opdracht 2-6 van 1.2

Niet klaar = huiswerk voor donderdag