1HV Lezen H1-H4: Toetsstof

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Lezen H1-H4

Doel

In deze LessonUp komt de theorie van Lezen H1-H4 aan de orde. 

Deze theorie moet je kennen én kunnen toepassen tijdens de repetitie die je binnenkort gaat maken.

Je krijgt zowel vragen als uitleg. 

Heel veel succes!

Lezen H1: blz. 12

Het onderwerp van een tekst

Elke tekst gaat ergens over. Dat noem je het ... van een tekst.

Om het onderwerp te vinden, lees je de tekst ... .

1. oriënterend
2. globaal
3. zoekend
4. precies

Oriënterend lezen

- Je leest een tekst oriënterend om te bepalen wat het 

   onderwerp is.

- Oriënterend lezen en het onderwerp bepalen:

   > Bekijk de tekst (titel, illustraties, tussenkopjes, anders 

       gedrukte woorden)

   > Lees de eerste alinea

   > Beantwoord de vraag: waarover gaat deze tekst?

Ik kan uitleggen wat bedoeld wordt met het onderwerp van een tekst.

😒🙁😐🙂😃

Ik weet welke stappen ik moet zettend bij oriënterend lezen.

😒🙁😐🙂😃

Ik weet wat bedoeld wordt met de begrippen titel, illustratie, alinea en tussenkopje.

😒🙁😐🙂😃

Lezen H2, blz. 42-43:

Alinea, deelonderwerp en tussenkopje,

globaal en zoekend lezen

Een tekst is meestal in stukjes verdeeld. Zo'n stukje noem je een ...

De verschillende aspecten (delen) van het onderwerp die in de kern van de tekst worden behandeld, noem je ... .

De titeljes die soms boven een alinea of groepje alinea's staan, noem je ...

Deelonderwerpen

En tekst is vaak verdeeld in drie delen:

1. Inleiding

2. Middenstuk (kern)

3. Slot

In het middenstuk worden meestal verschillende aspecten (kanten, delen) van het onderwerp besproken. Dit noemen we deelonderwerpen.

Deelonderwerpen

Soms bestaat een deelonderwerp uit één alinea, soms vormen enkele alinea's samen een deelonderwerp. Dan staat er vaak een tussenkopje boven het tekstgedeelte.

Globaal en zoekend lezen

Om deelonderwerpen te vinden, kun je globaal lezen. Je leest dan vooral de eerste en laatste zinnen van alle alinea's.

Als je alleen iets wilt opzoeken in een tekst, kun je zoekend lezen. Je kijkt dan naar tussenkopjes, anders gedrukte woorden (vet, schuin, onderstreept, gekleurd) en opvallende tekens (bolletjes, nummers, sterretjes, %, €).

Ik weet wat een alinea is en hoe ik een alinea kan herkennen.

😒🙁😐🙂😃

Ik weet wat een deelonderwerp is en hoe ik deelonderwerpen kan vinden.

😒🙁😐🙂😃

Ik weet wat bedoeld wordt met globaal lezen en hoe ik dat doe.

😒🙁😐🙂😃

Ik weet wat bedoeld wordt met zoekend lezen en hoe ik dat doe.

😒🙁😐🙂😃

Lezen H3, blz. 72

Inleiding, slot en hoofdgedachte,

precies lezen

,

Wat is NIET waar over de inleiding?

1. Hier vind ik het onderwerp
2. De inleiding bestaat altijd uit één alinea
3. De lezer wordt nieuwsgierig gemaakt
4. Dit is het eerste gedeelte van de tekst

Hoe noem je het (grappige) verhaaltje dat soms in de inleiding wordt verteld?

Hoe noem je de volledige zin, die het belangrijkste samenvat wat in de tekst over het onderwerp wordt gezegd?

Wat is NIET waar over het slot van een tekst?

1. In het slot vind ik vaak een conclusie of samenvatting
2. Alle teksten hebben een slot
3. Dit is het laatste onderdeel van een tekst
4. Het slot kan uit meerdere alinea's bestaan.

De inleiding

- Dit is het eerste deel van een tekst

- Hier vind je het onderwerp

- Vaak wordt de lezer nieuwsgierig gemaakt (voorbeeld, 

   anekdote)

- Soms is de inleiding maar één alinea, maar soms ook meer

- Let op wanneer introductie eindigt (vraag, mening, 

   aankondiging)

Het slot

- Dit is het laatste deel van een tekst (één of meer alinea's)

- Hier vind je een conclusie of een korte samenvatting

   Soms wordt er ook naar de toekomst gekeken

- Doel: tekst blijft hangen bij de lezer

- Nieuwsberichten hebben meestal geen slot

- Informatieve teksten (schoolboek, wikipedia) hebben vaak 

   geen inleiding en geen slot

De hoofdgedachte

De hoofdgedachte van een tekst is één volledige zin die het belangrijkste samenvat wat in de tekst over het onderwerp gezegd wordt.

Zo vind je de hoofdgedachte:

1. Bepaal wat het onderwerp is

2. Lees de tekst precies 

3. Vaak staat de hoofdgedachte in de inleiding of in het slot,

     maar soms moet je hem zelf formuleren.

Wat is de juiste vorm van het onderwerp?

1. Een volledige zin
2. Eén of een paar woorden
3. Een werkwoord
4. Slechts één woord

Wat is de juiste vorm van de hoofdgedachte?

1. Een volledige zin
2. Eén of een paar woorden
3. Een werkwoord
4. Slechts één woord

Ik weet hoe ik de inleiding van een tekst kan herkennen.

😒🙁😐🙂😃

Ik weet hoe ik het slot van een tekst kan herkennen.

😒🙁😐🙂😃

Ik weet hoe ik de hoofdgedachte van een tekst kan bepalen.

😒🙁😐🙂😃

Lezen H4, blz. 102

Tekstverbanden en signaalwoorden

Tekstverbanden en signaalwoorden

In een goede tekst hebben woorden, zinnen en alinea's iets met elkaar te maken. Die samenhang heet het verband in een tekst.

Door te letten op verbanden in de tekst, kun je de tekst beter begrijpen. 

Je kunt de verbanden herkennen aan signaalwoorden.

Tekstverbanden en signaalwoorden

Deze vier verbanden moet je (her)kennen:

1. chronologisch verband (eerst, dan, daarna, vervolgens, ...)

2. opsommend verband (ten eerste, bovendien, ook, en, ...)

3. tegenstellend verband (maar, toch, echter, daarentegen, ...)

4. toelichtend verband (bijvoorbeeld, zoals, neem nou, ...)

Bij welk tekstverband horen de signaalwoorden?

maar, toch, echter, daarentegen

1. chronologisch
2. opsommend
3. tegenstellend
4. toelichtend

Bij welk tekstverband horen de signaalwoorden?

bijvoorbeeld, zoals, denk aan, neem nou

1. chronologisch
2. opsommend
3. tegenstellend
4. toelichtend

Welk testverband herken je in de volgende zin?

Eerst weegt Nils de ingrediënten af, daarna kneedt hij ze door elkaar. Ten slotte steekt hij de koekjes uit.

1. chronologisch
2. opsommend
3. tegenstellend
4. toelichtend

Welk testverband herken je in de volgende zin?

Liza zei dat ze best van de hoge duikplank durfde, maar ze ging toch weer via de trap naar beneden.

1. chronologisch
2. opsommend
3. tegenstellend
4. toelichtend

Ik kan tekstverbanden herkennen aan de signaalwoorden.

😒🙁😐🙂😃

Ik ben goed voorbereid op de repetitie Lezen H1-H4.

😒🙁😐🙂😃

Aan de slag!

Ga naar Nieuw Nederlands Online. 

Maak H3 > Extra Opdrachten > Lezen

Maak H4 > Extra Opdrachten > Lezen