Par. 3.2 Het bestuur van de stadstaat

Leerdoelen opschrijven
6. Wat is democratie?
7. Hoe pasten de burgers van Athene democratie toe in hun stadstaat?
8. Wat is politiek?

Klaar? Lees "Goede en slechte tirannen" op blz. 53
1. Wat is een monarchie?
2. Wat is een aristocratie?
3. Hoe werden onderdanen bestuurd in een monarchie en een aristocratie?
4. Wat betekent tirannie?
5. Wat zijn de kenmerken van het bestuur van een tiran?


1 / 29
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 1

In deze les zitten 29 slides, met tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

Leerdoelen opschrijven
6. Wat is democratie?
7. Hoe pasten de burgers van Athene democratie toe in hun stadstaat?
8. Wat is politiek?

Klaar? Lees "Goede en slechte tirannen" op blz. 53
1. Wat is een monarchie?
2. Wat is een aristocratie?
3. Hoe werden onderdanen bestuurd in een monarchie en een aristocratie?
4. Wat betekent tirannie?
5. Wat zijn de kenmerken van het bestuur van een tiran?


Slide 1 - Tekstslide

Studiewijzer
23/11 Par. 3.2 Het bestuur van de stadstaat
27/11 Par. 3.2 Het bestuur van de stadstaat
30/11 Par. 3.2 Het bestuur van de stadstaat
04/12 Herhalingsles
7/12  SO par. 3.1 en 3.2
11/12 Par. 3.3 Geloven en wetten
14/12 Par. 3.3 Geloven en wetten
18/12 Par. 3.4 Strijden of sporten
21/12 -
KERSTVAKANTIE
8-01 Par. 3.4 Strijden of sporten
11-01 Herhalingsles
15-01 Extra 
Vanaf 17-01 TOETSWEEK 2
TOETSWEEK PERIODE 2
HOOFDSTUK 3 + historische vaardigeden

Slide 2 - Tekstslide

Programma
1. Uitleg par. 3.2
2. Leerdoelen antwoorden
3. Rolspellen
4. Afsluiten


Slide 3 - Tekstslide

Huiswerk
Werkboekje blz. 66 opdracht 10

Antwoord de leerdoel in je schrift:
4. Wat waren de kenmerken van de samenleving van Athene? En van Sparta?



Slide 4 - Tekstslide

Het verhaal van Theseus en de Minotaurus (blz. 52)
Inwoners van Athene noemden zichzelf "zonen van Theseus". 

Slide 5 - Tekstslide

1. Wat is een monarchie?
Een monarchie is een staat met een vorst (bijv. koning of koningin). 

  • De meeste Griekse stadstaten waren  tot de 8e eeuw v.C. een monarchie. 
  • Ze werden bestuurd door koningen. 
  • De koningen regeerden alleen. 
  • Troonopvolging

Slide 6 - Tekstslide

2. Wat is een aristocratie?
  • Aristocratie is een regering van een groep aanzienlijke mensen. 

  • Meestal hadden deze groep veel grond en aanzien. 

  • Edelen

Slide 7 - Tekstslide

3. Hoe werden onderdanen bestuurd in een monarchie en een aristocratie?
De Griekse stadstaten waren onafhankelijk: ze beslisten over zichzelf. 
Tot de 8e eeuw waren de meesten stadstaten een monarchie, maar daarna ontstond verzet tegen de heerschappij van de koningen. 

Edelen namen de macht over in de stadstaten en vervingen de monarchie door een aristocratie.

Slide 8 - Tekstslide

Bijvoorbeeld: Sparta

  • Monarchie: ze hadden twee koningen, ze waren de legeraanvoerders.
  • Aristocratie: raad van derdig oude wijze mannen.

Slide 9 - Tekstslide

Afgelopen les...
1. Wat is een monarchie?
2. Wat is een aristocratie?
3. Hoe werden onderdanen bestuurd in een monarchie en een aristocratie?

Slide 10 - Tekstslide

Aristocratie (kleine groep rijke inwoners die veel macht hadden in een polis)

Slide 11 - Tekstslide

1. Wat betekent tirannie?
2. Wat zijn de kenmerken van het bestuur van een tiran?

  • De bestuursvorm met een tiran heeft tirannie.

  • Je bent een tiran wanneer je alle macht in handen hebt: alleenheerschappij. 
  • In de Griekse stadstaten waren er goede en slecht tirannen. 

Slide 12 - Tekstslide

Voorbeelden van Griekse tirannen
Pisistratus:
  • Greep de macht rond 546 v.C.
  • Hij bevorderden de nijverheid en bouwden mooi gebouwen.
  • Verbeterde de rechtspraak (beslissingen over de toepassing van wetten): hij stelde rechters aan om op het platteland te beslissen over de toepassing van wetten. Zo steunde Pisistratus de kleine boeren tegen de grootgrondbezitters.

Slide 13 - Tekstslide

Voorbeelden slechte tirannen
Dionysius

Klassikaal lezen op blz. 53: Het verhaal van Damocles

Slide 14 - Tekstslide

Opdrachten maken en bespreken
Werkboekje blz. 68 opdrachten 4 en 5
Zelfstandig en in stilte
5 minuten

Eerder klaar? Antwoord de leerdoelen

Slide 15 - Tekstslide


Bestuurvorm (hoe een gebied wordt bestuurd) waarbij het volk beslist.



Slide 16 - Tekstslide

7. Hoe pasten de burgers van Athene democratie toe in hun stadstaat?
Athene: de macht kwam in handen van de vrije volwassen mannen waarbij beide ouders in de stadstaat waren geboren. 

Deze mensen werden burgers: inwoner met bepaalde rechten (bijv. land bezitten, recht spreken en stemmen in de volksvergadering).



Slide 17 - Tekstslide

Niet iedereen was burger
  • Vrouwen, vreemdelingen en slaven (90% van de bevolking) konden geen burger worden. 

  • Wanneer ben je een Nederlandse burger?

Slide 18 - Tekstslide

8. Wat is politiek?
Dingen die te maken hebben met het bestuur noemen we politiek

Er waren veel discussies over de politiek.
Geleerden Socrates en Plato waren geen voorstander van democratie

Slide 19 - Tekstslide

Een atheense volksvergadering: namen belangrijke beslissingen over de stadstaat. Welke groepen waren hier sowieso NIET bij?

Slide 20 - Tekstslide

Volksvergadering
  • Via volksvergadering werden beslissingen genomen over bijvoorbeeld: oorlog voeren, hogere belasting, ezv. 
  • Ook mochten ze beslissen of mensen verbannen moesten worden.

Slide 21 - Tekstslide

Athene
  •  460 v.Chr. - Pericles
  • Pericles werd een leider van de volksvergadering
  •  Vergoedingen voor burgers in het bestuur voor hun (vergader)werk voor de staat.
  • Doel: arme burgers kunnen dan ook meedoen met vergaderingen.

Slide 22 - Tekstslide

Stembijletten. 
Ostracisme/schervengericht: wegstemmen van ongewenste politici.

Slide 23 - Tekstslide

Eind van de democratie
De democratie eindigde in 338 v.C. toen de koning van Macedonië de heerschappij over Griekenland overnam.

De stadstaten in Griekeland verloren toen hun onafhankelijkheid. 

Slide 24 - Tekstslide

Rollenspel

Griekse Bestuursvormen



  • Jullie zitten in de Atheense volksvergadering
  • Er wordt gepraat over wat de beste bestuursvorm is.
  • Jullie kunnen kiezen uit: monarchie, aristocratie, tirannie en democratie
  • Eerst 5 minuten voorbereiden: bestuursvorm kiezen met argument. 
timer
5:00

Slide 25 - Tekstslide

Leerdoelen antwoorden
6. Wat is democratie?
7. Hoe pasten de burgers van Athene democratie toe in hun stadstaat?
8. Wat is politiek?

Slide 26 - Tekstslide

Rollenspel
Schrijf voor jezelf op welke bestuursvorm volgens jou het beste is.

Regels: 
  1. Steek je vinger op.
  2. Onderbreek niet en laat anderen uitpraten.
  3. Vermijd beledigingen.
  4. Aan het einde zullen we stemmen over wie uit onze gemeenschap wordt verbannen.

Slide 27 - Tekstslide

Slide 28 - Video

Slide 29 - Video