herhaling H8.2 - H8.3

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 3

Hst 8 Straling en atomen

• Jas in de kluis
• Mobiel in de bak
• Spullen op tafel; 

      boek & schrift, 

      schrijfspullen, 

      rekenmachine

• Tas op de grond

Planning tot PTA

• Vorige  week (30 mei):         H8.1 Atomen als stralingsbron
•  Deze week (5 juni):               H8.2 radioactief verval
•                                                        H8.3 Straling gebruiken
• Week 3 (12 juni)                       H8.4 Bescherming tegen straling
•                                                        Herhaling H5 Licht en H8 Atomen en straling
• Week 4 (19 juni)                      Diagnostische toets
•                                                        PTA H5 en H8 op 22 juni 2023

       Verschil Verbinding, element en Atoom

MOLECULEN:

• verbinding =>  verschillende soorten atomen, CO2
• Element => zelfde atomen, O2
• Atoom => Niet meer deelbaar, O

O₂            C₂H₆O

CO₂          C₂H₆O₂

H₂0         C₉H₈O₄

Samengevat

Waar?      lading?       massa?

Proton: 

• Kern, positief, 1 massa

Neutron: 

• Kern, neutraal, 1 massa

Elektron: 

• beweegt om kern, negatief, geen massa

Isotopen

• hetzelfde aantal protonen, verschillend aantal neutronen 

• het atoomnummer is hetzelfde, maar het massagetal is anders bij isotopen
  

• de chemische eigenschappen van zwaardere isotopen zijn bijna hetzelfde!
  

          => moeilijk van elkaar te scheiden

grootste getal = Protonen + Neuronen = massagetal

kleinste getal = Protonen = atoomnummer

Instabiele kernen

wanneer instabiele kernen???

Een radioactieve isotoop heeft atoomkernen die instabiel zijn. 

Op het moment dat zo'n atoomkern verandert, zendt deze een kleine hoeveelheid straling uit. !

Halfwaardetijd

• De tijd waarbij de helft van de instabiele atoomkernen zijn verdwenen
  

Halfwaardetijd jodium-123: 2 uur

Halfwaardetijd Uranium-235: 704 miljoen jaar

Wat is de halveringstijd van Koper-64
(opzoeken in Binas)

1. 12,7 uur
2. 12,7 jaar
3. 24 dagen
4. 24 sec

Bepaal de halveringstijd uit de grafiek.

1. 5700 jaar
2. 5700 dagen
3. 5 dagen
4. 5 jaar seconden

Een onstabiele stof heeft een halveringstijd van 3 uur.
Je hebt aan het begin 20 onstabiele kernen van die stof. Hoeveel kernen kunnen er na 6 uur nog onstabiel zijn?

1. 20
2. 10
3. 5
4. 0

Soorten kernstraling

Alfa straling 

• afsplitsen He-atoom

Bètastraling

• afsplitsen Elektron 

Gammastraling

• geen deeltje; elektromagnetische straling

Toepassing Medische wereld

Onderzoek               Behandeling

Röntgenfotografie                    Uitwendig bestralen

- thoraxfoto                               Inwendig bestralen

- Mammografie

- Angiografie

- CT-scan

PET-scan

Medisch onderzoek

PET scan

een tracer (radioactieve stof) wordt in lichaam gespoten.  Bijvoorbeeld  radioactief Jodium

Bepaalde organen nemen de tracer op. 

Het  radioactieve Jodium zendt straling uit =>

straling meten met PET-scan => zichtbaar maken welke delen van de organen slecht werken. 

Met een PET-scan kun je ook kankercellen zichtbaar maken. 

Uitwendig bestralen

• Straling breekt cellen af
• Gezonde cellen zoveel mogelijk "sparen"
  
• Radioactive bron beweegt om lichaam => gezond weefsel om kankergezwel wordt zoveel mogelijk gespaard. 
• Ivm vanuit buitenaf => lichaam zelf is niet radioactief.

Inwendig Bestralen 

Bestraling van binnenuit

Dit kan door een soort zaadje of pil.

De straling moet hoeft maar een klein stukje door het lichaam,

dit is vaak alfastraling.

Patiënt na bestralen wel radioactief.

Wat is een tracer?

1. Een morfinemedicatie
2. Een slaapmedicatie
3. Een radioactieve merkstof

Is een patiënt na bestraling van buitenaf nog radioactief?

1. Ja
2. Nee
3. Dat kan je niet weten

Zelfstandig aan het werk

Maak de opgave van H8.3  p.220 

Klaar => controleer opgaven + maak "test jezelf" online