Spelling meervoud -s, verkleinwoorden, bijvoeglijk naamwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1,2

Welkom

Spelling

Meervoud -s, verkleinwoorden en bijvoeglijk naamwoorden

Nederlands

Lesprogramma

1. Herhaling spellingregels
2. Spelling Quiz
3. Zelfstandig werken

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• ken je spellingregels voor meervoud -s, meervoud op en, meervoud op ee en ie,  verkleinwoorden, bijvoeglijk naamwoorden en voor 's aan het begin van een woord
• 
  

Bijvoegelijke naamwoorden

• Zegt iets over het zelfstandige naamwoord (kleur, materiaal, eigenschap, enzovoort)

• De-woorden + e (ook bij een)
• Het-woorden + e (bij een zonder -e)
• Stoffelijk bijvoeglijk naamwoorden + en
  
  
  
• Stel een vraag om te ontdekken wat de bijvoegelijke naamwoorden zijn: 
  Wat is / zijn + zelfstandig naamwoord?
  
  Wat is de band? > van rubber. 
  Wat zijn de leerlingen? > rustig

Er zijn ook uitzonderingen! Kijk maar eens naar de voorbeelden:

• de polyester trui
• het plastic tasje

Je ziet dat deze stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden niet op -en eindigen. Dat komt meestal omdat het om nieuwere stoffen gaat, die de mens zelf heeft uitgevonden. De woorden ‘plastic’ en ‘polyester’ zijn daar voorbeelden van. We geven je nog wat voorbeelden:

• het aluminium bootje
• een nylon touw
• de latex handschoenen

De gele, nieuwe, katoenen bank

Een gele, nieuwe, katoenen bank

De lieve, zachte pandabeer

Een lieve, zachte pandabeer.

De blanke, jonge man.

Een blanke, jonge man

Het houten, warme bed.

Een houten, warm bed

Het volle, kleine zwembed.

Een vol, klein zwembad.

De ronde, zilveren ring

Een ronde, zilveren ring

Meervoud op -en

• De -en als er geen probleem voor de uitspraak ontstaat. 

• Om foute uitspraak te voorkomen:
• laatste letter verdubbelen 
• klinker weglaten (a, e o, u)  
• f veranderen in v                   
• s veranderen in z                   

Meervoud op -s

• De -s als er geen probleem voor de uitspraak ontstaat. 

• De 's om foute uitspraak te voorkomen, bij afkortingen en woorden die op de klanken I, O, U, A, Y eindigen.

Meervoud op ee en ie

Enkelvoud -ee: meervoud met s of met ën

Enkelvoud op ie:

klemtoon op ie: ieën

Klemtoon niet op ie: iën

's Aan het begin

• Wanneer gebruik je de 's? 
  
  's Morgens drinken we veel koffie.
  
• De 's aan het begin van de zin is afkomstig van het oude des morgens. Als je dat nog voluit zou schrijven, kon de d een hoofdletter worden (Des morgens...), maar nu die D niet meer te zien is, wordt de beginletter van het volgende woord met een hoofdletter geschreven.
   

Verkleinwoorden

• Na een open klank aparte schrijfwijze.
  
  
• De -i > ie:
  taxi > taxietje
  bikini > bikinietje
  
  
• -a, -é, -o, -u krijg je een verdubbeling van de klinker:
   auto > autootje

Meervoud -s of -'s

1. garages
2. garage's

Meervoud -s of -'s

1. kiwies
2. kiwi's
3. kiwiën
4. kiwis

Meervoud -s of -'s

1. fopcadeaus
2. fopcadeau's

Meervoud -s of -'s

1. felicitaties
2. felicitatie's

Wat is het goede verkleinwoord van
bikini?

1. bikinietje
2. bikinitje

Wat is het goede verkleinwoord van
accu?

1. accu'tje
2. accuutje
3. accutje
4. accu-tje

Wat is het goede verkleinwoord van
baby?

1. baby'tje
2. babytje
3. babietje
4. baby-tje

Wat is het goede verkleinwoord van
ski?

1. skitje
2. skietje
3. ski'tje
4. ski-tje

Wat is het goede verkleinwoord van
opa?

1. opatje
2. opa'tje
3. opaatje

Verkleinwoorden van oma, ski en café zijn goed geschreven bij:

1. oma'tje, skietje en cafeetje
2. omaatje, ski'tje en cafe'tje
3. omaatje, skietje en cafeetje
4. oma'tje, ski'tje en cafeetje

Wat is het verkleinwoord van
radio?

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

Hans en Marije hebben een (groot) probleem.

1. grote
2. groten
3. groote
4. groot

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

Hij knalde op de (beton) paaltjes.

1. betonne
2. betonnen
3. betonen
4. betone

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

Dat (raar) jong heeft mijn stuntstep gestolen.

1. rare
2. raare
3. raren

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

Die jongen droeg een (zijde) jurk.

1. zijde
2. zijden

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

Tegenwoordig gebruikt men zijde niet meer zo vaak, maar is er vaker (nylon) kleding.

1. nylon
2. nylonen

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

Het was een (druk) bedoening in het Vondelpark.

1. druk
2. druke
3. drukke

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

In de middeleeuwen vochten de ridders met (ijzer) zwaarden.

1. ijzer
2. ijzeren

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Na deze les, 

wil ik...

de uitleg nog 1 keer horen / bekijken

meer voorbeelden krijgen / zoeken

meer oefeningen maken op de Portal

aan de slag met de spellingpresentatie voor trede 16

nog meer te weten komen over de leerstof

aan de slag met de leesopdracht voor trede 16

aan de slag met de schrijfopdracht voor trede 16

De les werkwoordspelling nogmaals bekijken