Communicatie 3 tekstsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Communicatie 3 

tekstsoorten

Programma

-Huiswerk controleren + nakijken	10 min
-Herhalen onderwerp en hoofdgedachte	10 min
-Tekstsoorten	10 min
-Klassikaal oefenen -Zelfstandig oefenen	15 min 30 min

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Je weet welke tekstsoorten er zijn en volgens welke stappen die zijn opgebouwd;
• Je kan je oriënteren op een tekst of uiting en daarin de tekstsoorten herkennen;
• Je kan uitleggen waarom de schrijver voor een bepaalde tekstsoort heeft gekozen;
• Je kan aan de hand van het doel van een tekst en de stappen om dat doel te bereiken een tekst opbouwen. 

Huiswerk controleren + nakijken

In Classroom staat een mapje met de titel "antwoorden". 

In dat mapje zie je de antwoorden van de gemaakte opdrachten van vorige week. 

Kijk zelf je werk (goed) na. 

Wat is het verschil in onderwerp en hoofdgedachte van een tekst?

Onderwerp

Onderwerp --> de basis van elke boodschap. Is samen te vatten in één woord of klein woordgroepje. 

Als zowel zender als ontvanger vertrouwd zijn met een onderwerp, praat dat gemakkelijker. Denk bijvoorbeeld aan een gesprek over een feestje met iemand die er wel bij was versus datzelfde feestje waar iemand niet bij was. 

Oriënteer je op een onderwerp als je er nog niet zoveel over weet. Dit kan zowel zender als ontvanger. 

Een onderwerp kun je van verschillende kanten belichten door middel van deelonderwerpen. Ook deze zijn in één woord of klein woordgroepje samen te vatten. 

Hoofdgedachte

Hoofdgedachte --> Het belangrijkste dat de zender over een onderwerp te zeggen heeft. Geeft een samenvatting van de boodschap (of tekst) in één zin. Is iets anders dan het onderwerp. Twee verschillende teksten over hetzelfde onderwerp kunnen een andere hoofdgedachte hebben. 

Wat is het onderwerp en wat wordt er over het onderwerp gezegd?

Wat zijn voorkeursplaatsen voor het onderwerp?

Wat zijn voorkeursplaatsen voor de deelonderwerpen?

Wat zijn voorkeursplaatsen voor de hoofdgedachte?

Voorkeursplaatsen

Een reclamemaker die een folder maakt, weet dat het beter is om de belangrijkste informatie onderaan op de rechterpagina te plaatsen dan op de linkerpagina. Het is namelijk bewezen dat een lezer daar eerder naar kijkt. Daarnaast zijn mensen ook visueel georiënteerd en zullen ze altijd eerst naar afbeeldingen kijken voordat ze gaan lezen. 

Als je weet wat de voorkeursplaatsen zijn waarnaar de aandacht van je publiek uitgaat, kun je hiervan handig gebruik maken om je onderwerp en hoofdgedachte zo goed mogelijk te presenteren. Bij een goed geschreven tekst kun je ze bovendien makkelijk herkennen:

Ook een deelonderwerp kan een hoofdgedachte bevatten: de kernzin. 

In een mondelinge presentatie kun je ook gebruikmaken van voorkeursplaatsen als inleiding en slot. Daarbij houd een goed spreker rekening met de grenzen van het korte termijn geheugen. Geef behapbare stukken informatie. 

Wat is het doel van een veganistisch kookboek?

Wat is het doel van een handleiding bij je nieuwe mobiele telefoon?

Tekstsoorten

De tekstsoorten beschouwing, betoog en respons zijn alle drie waarderende tekstsoorten. 

Leg uit wat deze tekstsoorten met elkaar gemeen hebben. 

Tekstsoorten

Blz 58

Lees mee. 

Toepassing

Stel, je wordt gevraagd om een speech voor te bereiden. Welke tekstsoort kies je bij de volgende speeches?

-Een elevatorpitch waarin je jezelf in 1 minuut presenteert aan de juryleden van een talentenjacht. 

-Een afscheidsspeech bij de uitvaart van een familielid.

-Een presentatie voer een onderzoek dat je hield onder medeleerlingen. 

Oefeningen

Wie?	Zelfstandig.
Wat?	Communiceren paragraaf 3 opdracht 11-18.
Hoe?	Oefenboek blz 40-41. Handboek blz 58-59.
Hulp?	Docent.
Tijd?	Tot 16:05.
Uitkomst?	Je beheerst de leerdoelen.
Klaar?	Lezen handboek 58-59.

Welke leerdoelen beheers je nu?

Deze leerdoelen beheers ik nu al

Deze leerdoelen beheers ik nog niet. Dus ga ik hier nog mee verder oefenen/lezen. Anders vraag ik hulp aan de docent.

Je weet welke tekstsoorten er zijn en volgens welke stappen die zijn opgebouwd.

Je kan je oriënteren op een tekst of uiting en daarin de tekstsoorten herkennen.

Je kan uitleggen waarom de schrijver voor een bepaalde tekstsoort heeft gekozen.

Je kan aan de hand van het doel van een tekst en de stappen om dat doel te bereiken een tekst opbouwen.