V2 Werkwoordspelling hh lj1

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-3

Welkom bij

Nederlands - werkwoordspelling

Lesdoel

• Je kunt de verschillende werkwoordsvormen uit leerjaar 1 op de juiste manier toepassen.

Soorten werkwoorden

1. Persoonsvorm
   Wij lopen altijd naar school.
   
   
2. Voltooid deelwoord
   Wij hebben gisteren 10 kilometer gelopen.
   
   
3. Onvoltooid deelwoord
   Lopend ging hij naar zijn werk.
   
   
4. Hele werkwoord/infinitief
   Wij willen daar graag lopen.

0

Persoonsvorm

De persoonsvorm is verbonden met het onderwerp (EV/MV) en kan in zowel de tegenwoordige tijd als de verleden tijd staan. 

Je vindt de persoonsvorm door:

• De tijdproef uit te voeren (verander de tijd)
• De getalproef uit te voeren (verander het getal van het onderwerp)
  
• De vraagproef uit te voeren.
  
  

Benoem de persoonsvorm(en) van onderstaande zinnen:
1. Onze buurvrouw verbouwt haar huis zelf.
2. Vind jij het ook jammer, dat het weer zo verandert?
3. De gastheer van het restaurant heette de klanten die binnenkwamen welkom.
4. Er zijn leerlingen geschorst, door de grap die zij hebben uitgehaald.
5. Jarno vindt het prettig, als de onderwijzer het huiswerk controleert.

Voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord is het werkwoord dat aangeeft dat iets is afgelopen. 

Je herkent het voltooid deelwoord aan: 

• Omdat je de PV al uit de zin hebt gehaald, weet je dat de andere vervoegde werkwoorden voltooid deelwoorden zijn.
• De zin bevat een vorm van hebben, zijn of worden
• Er staat vaak ge-, be-, ont- of ver- voor het werkwoord.
• Het werkwoord geeft aan dat iets/het is afgelopen. 

Benoem de voltooid deelwoorden uit de onderstaande zinnen:
1. Raad eens wat er vandaag is gebeurd.
2. Ik heb de beschimmelde kaas maar weggegooid.
3. Waarom heb jij die gele aansteker niet bewaard?
4. Mijn ouders verhuizen onze spullen vandaag naar het nieuwe huis.
5. Bladluis wordt vaak met water en spiritus bestreden.
6. Tijdens het feest verandert Sofie nog van outfit: ze heeft er minstens drie bij zich.

Infinitief

Een infinitief is een werkwoordsvorm waarin het werkwoord zich niet heeft aangepast aan het getal of de tijd van de zin. Het hele werkwoord is de infinitief. 

Je herkent een infinitief doordat: 

• Je de PV al uit de zin hebt gehaald.
• Het is het hele werkwoord (de wij-vorm).
• Er staat soms 'te' of 'aan het' voor.

Benoem de infinitieven uit de onderstaande zinnen:
1. Wat betekent dit precies?
2. Wat willen jullie later worden?
3. Mees heeft dat altijd al willen hebben.
4. Dit betekent dat we nogal haast hebben.
5. Wij zijn van plan om te gaan fietsen.

Persoonsvorm

• De persoonsvorm kan voorkomen in de tegenwoordige tijd en in de verleden tijd. Bij deze tijden horen verschillende regels.
  

Persoonsvorm TT

ik, .... jij

Persoonsvorm TT

ik voor de pv

jij, je, ik achter pv 

jij 

Alle andere enkelv.

meervoud 

ik-vorm/stam

ik-vorm + t

ik-vorm + t

'infinitief' 

fiets      word      loop 

fietst    wordt      loopt

fietst     wordt      loopt

fietsen  worden  lopen

Ezelsbruggetje : 'lopen' / 'smurfen'

Vul 'lopen' of 'smurfen' in op de plek van de pvtt en hoor of er een 't' achter moet.

Jij word.. (?) oma >>  Jij loopt oma >> Je hoort bij 'lopen een 't', dus achter 'word' komt ook een t >> Jij wordt oma.

Vul bij iedere zin de juiste vorm van de persoonsvorm in tegenwoordige tijd in:

1. Mijn ouders ............................. (afspreken) met mijn oma.
2. De groep studenten ............................. (vinden) dat de docent geen fijne uitleg ............................. (geven).
3. ............................. (horen) je wel wat je zegt?
4. ............................ (begrijpen) je vader het probleem?
5. Sanne ............................. (worden) morgen 18 jaar.

Persoonsvorm VT

Twee soorten werkwoorden:

1. Klankveranderende werkwoorden De onregelmatige werkwoorden moet je kennen. Er komt in de verleden tijd nooit meer een -t of -d achter!
   
   
2. Werkwoorden +te(n) of + de(n)
   
   Bij regelmatige werkwoorden moet je bepalen of er -te(n) of +de(n) toegevoegd moet worden. Gebruik daarvoor 't ex Kofschip.

Voorbeeld:

lopen - liepen - gelopen

slapen - sliepen - geslapen

Voorbeeld:

maken - maakte - gemaakt

moorden - moordde - gemoord

't ex Kofschip

Persoonsvorm VT

• Om te bepalen of er -te(n) of +de(n) toegevoegd moet worden, gebruik je 't ex kofschip.
  
• 't ex kofschip is eigenlijk een trucje om de medeklinkers te kunnen onthouden.
  
  
  
• Zit de laatste letter van de stam van het werkwoord wel of niet in 't ex kofschip?
  
• wel > ik-vorm + te(n)
  
• niet > ik-vorm + de(n) 

Vul bij iedere zin de juiste vorm van de persoonsvorm in verleden tijd in:

1. Mijn ouders ............................. (wachten) gisteren twee uur voordat zij naar binnen ............................. (mogen).
2. Hij ............................. (fronsen) zijn wenkbrauwen toen zij zo ............................. (binnenkomen).
3. Sanne en Daan ............................. (plonzen) direct in het water toen ze bij het zwembad ................... (arriveren).
4. Messi ............................. (vergroten) zijn kans op scoren.
5. Hij ............................. (branden) zijn hand tijdens het kerstdiner.

Voltooid deelwoord 

Twee soorten werkwoorden:

1. Klankveranderende werkwoorden (sterke werkwoorden). Deze moet je kennen.
   
   
2. Voltooid deelwoord op -t of -d (zwakke werkwoorden).Om te bepalen of er een -t of -d achter het werkwoord staat, gebruik je 't ex kofschip. Je kan ook kijken naar de verleden tijd van het werkwoord. 

Vul bij iedere zin de juiste vorm van het voltooid deelwoord in:

1. Wij zijn gisteren ................................ (bellen) door de directeur.
2. Je bent in elk geval goed ................................ (verzekeren)!
3. Hoe is het mogelijk dat jij wel je cijfer hebt ................................ (krijgen)?
4. Het gebeurt wel vaker dat hij verkeerd wordt ................................ (aanmelden).
5. Is dat écht wat er is ................................ (gebeuren)?

Het ... (gebeuren) regelmatig dat men fouten maakt in werkwoordspelling.

De docent ...............(herhalen) werkwoordspelling regelmatig.

TT: Ik ... (worden) gek van de werkwoordspelling.

Werkwoordspelling: vul in (tegenwoordige tijd).
Die regel ... (gelden) voor iedereen.

Werkwoordspelling: vul in (verleden tijd).
Lieke en Rens ... (wachten) op de trein.

Weet je wel wat het betekenen (tt) als je werkwoordspelling echt beheerst!

Werkwoordspelling. Vul de zin aan:

Nu de kerst ... (naderen), zijn de dagen van deze ... (vetmesten) kalkoenen ... (tellen).

Oefenen maar!

Open op SOM het volgende bestand:

Maak deze in je schrift, houd eventueel de regels ernaast. 

Gok niet!

Kijk na met het antwoordenblad achterin. 

Succes!