Jong en oud hoofdstuk 5

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 5 

Lesdoelen

Aan het einde van de les:

• kun je de nominale en reële waarde onderscheiden en hun verband uitleggen
• kun je berekeningen maken met de inflatie, nominale en reële waarde van het inkomen en vermogen
• kun je de consumentenprijsindex (CPI) uitrekenen

Indexcijfers

Om de ontwikkeling van verschillende grootheden, zoals prijzen of inkomen, goed te kunnen vergelijken wordt vaak gebruik gemaakt van indexcijfers.

Een indexcijfer is een getal dat aangeeft hoeveel iets in een bepaalde periode is veranderd ten opzichte van een afgesproken tijdstip. Dit afgesproken tijdstip noem je het het basisjaar en krijgt het indexcijfer 100.

In de het filmpje op de volgende dia wordt uitgelegd hoe je rekent met indexcijfers

Indexcijfer Formule

Indexcijfer = 

gevraagde jaar / basisjaar x 100

Voorbeeld:

Loon basisjaar: 2000 euro

Loon huidige jaar: 2500 euro

Indexcijfer huidige jaar = 

2500 / 2000 x 100 = 125

Wat betekent die 125?

Nominaal en Reëel

Nominaal inkomen is je inkomen gemeten in euro's

Reëel inkomen is je inkomen gemeten in goederen. Wat kan ik met mijn geld? Reëel inkomen = koopkracht.

Wat gebeurt er met je koopkracht als je inkomen gelijk blijft en de prijzen stijgen?

Het indexcijfer van het loon is 125 (vorige dia)

Stel de prijzen zijn in diezelfde periode 10% gestegen dan is het prijsindexcijfer 110.

Met hoeveel procent is de koopkracht veranderd?

Reeël index cijfer

Dat kun je berekenen met de volgende formule:

RIC = NIC / PIC x 100

NIC = Nominaal IndexCijfer

PIC = prijsindexcijfer (CPI)

RIC = Reële IndexCijfer

Passen we de formule toe op de vorige gegevens dan krijgen we het volgende:

NIC= 125

PIC = 110

RIC = (125/110) x 100 = 113,6

Dit betekent dat de koopkracht 13,6% gestegen is ten opzichte van het basisjaar

Jonah is leraar. Hij verdient in het basisjaar €3000 per maand. In het nieuwe jaar verdient hij €3300 per maand.
Wat is het indexcijfer in het nieuwe jaar?

Wat is het indexcijfer van 2013 met 2014 als basisjaar?

1. 94
2. 95
3. 96
4. 97

Wat is het indexcijfer van 2015 met 2014 als basisjaar?

1. 90
2. 91
3. 92
4. 93

Wat is het indexcijfer van 2016 met 2014 als basisjaar?

1. 101
2. 102
3. 103
4. 104

Consumentenprijsindex (samengesteld gewogen)

Stappen om het cpi te berekenen:

Stap 1: Vermenigvuldig het indexcijfer van iedere artikelgroep met de bijbehorende wegingsfactor. 

Stap 2: Tel alle uitkomsten van stap 1 bij elkaar op. 

Stap 3: Deel je uitkomst van stap 2 door het totaal van alle wegingen  

Je uitkomst is het consumentenprijsindexcijfer. Dit geeft de inflatie aan in een bepaalde periode. Inflatie= gemiddelde prijsstijging.

Bereken de Consumentenprijsindex
voor jaar 4 (1 decimaal).

1. 110.7
2. 111.1
3. 112.1
4. 113.9

Vragen?

Huiswerk

Maken 5.1 t/m5.8