les 1: de zwangerschap

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

De ziekenhuis module

Algemene leerdoelen

• Jij bent in staat om specifieke verpleegkundige zorg uit te voeren in het proces van opname tot ontslag en zorg te dragen voor jouw taken en verantwoordelijkheden als verpleegkundige.  
• Jij bent in staat om voor een patiënt postpartum zorg te dragen.
  
• Jij bent in staat om klinisch redeneren toe te passen in het ziekenhuis.  
• Jij kan de patiënt voorlichting, advies en instructie geven, passend bij het ziektebeeld, aandoening of onderzoek.   
• Jij kan een patiënt begeleiden tijdens onderzoeken en behandelingen ten behoeve van diagnostiek. 

Deelopdracht: de zwangere patiënt en de bevalling

• Kan je de patiënt en zijn naasten begeleiden tijdens het gehele zorgtraject van opname tot ontslag.
• Kan je de patiënt voorlichting geven betreft de bevalling en de meest voorkomende complicaties.
  
• Heb je kennis van de meest voorkomende indicaties, complicaties en aandachtspunten voor het begeleiden van een kraamvrouw gedurende een ziekenhuisopname.
  
• Kan je assisteren tijdens een bevalling.
• Kan je de zorg rondom moeder en kind monitoren en begeleiden.
  
• Kan je de kraamvrouw en haar naasten begeleiden bij de verzorging van het kind.  

Na deze les:

Kun je benoemen wat de belangrijkste veranderingen zijn in het lichaam van een zwangere vrouw 

Kun je uitleggen waarom deze veranderingen belangrijk zijn voor de zorg.

De zwangere patiënt en de bevalling

Les 1  --> De normale zwangerschap

Les 2 --> Complicaties tijdens de zwangerschap 

Les 3 --> De normale bevalling 

Les 4 --> Complicaties tijdens de bevalling

Les 5 --> De zorg rondom moeder en kind

De normale zwangerschap

Wat weet jij al over de zwangere patiënt?

duurt 4.02 minuten

Vaststellen zwangerschap

• Zwangerschapstest (ochtendurine-HCG = humane chorion-gonadotrofine) 
• HCG bepaling via het bloed
• Echografie

 

De zwangerschapsduur wordt berekend vanaf de eerste dag van je laatste menstruatie (EDLM), niet vanaf het moment van de bevruchting. 

Dit komt doordat het precieze moment van bevruchting vaak moeilijk te bepalen is. 

Stappen om de zwangerschapsduur te berekenen

Noteer de eerste dag van je laatste menstruatie (EDLM): Dit is de startdatum van je menstruatiecyclus.

Tel het aantal weken en dagen vanaf die datum: De zwangerschapsduur wordt meestal uitgedrukt in weken en dagen. 

Een zwangerschap duurt gemiddeld 40 weken (280 dagen) vanaf de EDLM.

Eerste dagen

Bevruchte eicel begint zich te delen in de eileider (blastula).

Uit het klompje cellen ontstaat het embryo.

Vanuit de buitenste laag van het embryo wordt HCG geproduceerd.

Welke zwangerschapstekenen ken je?

Innesteling

De placenta vormt de grens tussen de gescheiden bloedsomlopen van de moeder en het embryo.

Wat vormt de grens tussen de bloedsomlopen?

1. De eicel
2. De placenta
3. De vruchtzak
4. De navelstreng

Wat wordt geproduceerd door de buitenste laag?

1. Oestrogeen
2. Progesteron
3. Testosteron
4. HCG

Wat ontstaat uit het klompje cellen?

1. De vruchtvliezen
2. De placenta
3. De navelstreng
4. Het embryo

Waar begint de bevruchte eicel zich te delen?

1. In de eierstok
2. In de vagina
3. In de eileider
4. In de baarmoeder

Eerste maand

In de eerste maand begint de ontwikkeling van het zenuwstelstel en het spijsverteringsstelsel en de bloedsomloop worden aangelegd.

Tweede maand

• Het hoofd wordt groter.
• Er zijn al oogjes, oortjes en een neus zichtbaar. Kleine uitstulpsels     vormen het begin van armen en benen.
• Als de vrouw zes weken over tijd is, kun je al een hartslag op de echo zien.
• Het embryo is dan ongeveer twee centimeter lang.

Derde maand

• De laatste organen worden gevormd, waaronder de geslachtsorganen.
• De vingers en tenen zijn nu herkenbaar.
• Spieren en gewrichten ontwikkelen zich en het embryo begint te bewegen. Dit kan de moeder nog niet voelen.
• Door de snelle groei van de hersenen is het hoofd naar verhouding groot.
• Aan het eind van de derde maand is het embryo ongeveer acht centimeter lang. De rest van de zwangerschap wordt gebruikt om te groeien en te rijpen.
• Het embryo is nu duidelijk als baby herkenbaar en wordt
  vanaf nu foetus genoemd.

20 weken

• De foetus is snel gegroeid; hij is nu ongeveer 20 cm en weegt 350 gram.
  
• De moeder kan haar kindje voelen bewegen in haar buik.
  
• Zijn huid is bedekt met lanugo of donshaar en ook op het hoofd zitten al de eerste haartjes.
  
• Organen als lever, galblaas en nieren beginnen te werken.
  
• De foetus plast in het vruchtwater en drinkt daar ook van.
  
• In de darmen vormt zich meconium, de eerste stroperige ontlasting.
  
• De moeder kan nu merken dat de foetus soms reageert op geluiden,
  zoals stemmen en muziek.

25 weken

• De baby weegt nu ongeveer 850 gram en is 25 cm lang.
  
• De huid is bedekt met een laagje vet, de vernix caseosa. De vernix beschermt de huid in de vochtige omgeving.
  
• Het kind slaapt en wordt wakker, vaak wordt het actief als de moeder in rust is.
  

Zevende maand

• In de zevende maand gaat de baby meestal met het hoofdje naar beneden gericht in de baarmoeder liggen.
  
• Dit is dan de meest stabiele houding. Hij neemt nu bijna alle ruimte in de baarmoeder in beslag. De baby weegt nu ongeveer 1500 gram.
  

Achtste maand

• In de achtste maand neemt het onderhuids vet toe en rijpen de longen.
  
• Het gewicht neemt toe tot ongeveer 2500 gram.
  
• De baby beweegt krachtig, soms voelt de moeder ook dat hij de hik krijgt.
  

Negende maand

• Tussen de 37ste en 42ste week is de baby volgroeid.
  
• Hij gebruikt de laatste weken om zwaarder en sterker te worden.
  
• Als de baby goed naar beneden gedraaid ligt, zal het hoofdje in deze periode indalen in het bekken
  
• Als de baby nu geboren wordt, is hij voldragen of à terme.
  
• Een baby die in Nederland geboren wordt, weegt gemiddeld bijna 3500 gram
   en is ongeveer 50 cm lang.
  

Welk gewicht heeft de baby in de zevende maand?

1. Ongeveer 1000 gram
2. Ongeveer 1500 gram

Wat gebeurt er in de derde maand?

1. Embryo begint te bewegen
2. Huid wordt dikker
3. Laatste organen worden gevormd

Hoe lang is het embryo na zes weken?

1. Ongeveer vijf centimeter
2. Ongeveer twee centimeter

Wat is de gemiddelde lengte van een baby bij geboorte?

1. Ongeveer 50 cm
2. Ongeveer 60 cm

Wat begint zich te ontwikkelen in de eerste maand?

1. Huid
2. Bloedsomloop
3. Spijsverteringsstelsel
4. Zenuwstelsel

Waar let jij als verpleegkundige op?

Na de les:

Kun je benoemen wat de belangrijkste veranderingen zijn in het lichaam van een zwangere vrouw en waarom dit belangrijk is voor de zorg.

Volgende les

Behandelen we de 6 meest voorkomende zwangerschapscomplicaties!

Bestudeer de theorie en maak de bijbehorende opdrachten. Learnbeat:

Thema: Ziekenhuis;

Kraam, kinderen en jeugdigen in het ziekenhuis:

• Kraamzorg in het ziekenhuis
  
• Begeleiding bij een ziekenhuisopname
  
• Het individuele plan op een kraamafdeling