NN6 havo 2 Lezen H6 - Tekst en publiek

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Tekst en publiek

Nieuw Nederlands 6e editie

2 havo/vwo

Lezen H6

Agenda

1. Toets Lezen H5 & H6

2. Theorie H6

3. Werktijd

Toets

Maandag 22 juni: Lezen H5 & H6

(cijfer telt niet mee, maar laat wel zien wat jouw niveau is!)

Leerdoel

Ik kan bepalen voor welk publiek een tekst is geschreven

Hoe vind je het onderwerp van een tekst?

1. Bekijk de titel, tussenkopjes en afbeeldingen. Lees de eerste en laatste alinea van de tekst.
2. Lees de eerste en laatste zinnen van alle alinea's
3. Lees de tekst helemaal
4. Lees het stukje dat je nodig hebt tussenkopjes, opsommingstekens of anders gedrukte woorden

Als je wilt weten wat het onderwerp van een tekst is, ga je ........

1. globaal lezen
2. oriënterend lezen
3. zoekend lezen
4. precies lezen

Noem een tekstdoel
(vorig jaar, Lezen H5)

Voor wie zijn de artikelen in het tijdschrift 'Tina' geschreven?

1. Vrouwen
2. Mannen
3. Jonge meiden
4. Jongens

Waaraan kun je zien dat het voor jonge meiden is geschreven?

1. De lay-out; kleuren, foto's
2. Het onderwerp
3. Taalgebruik
4. Alle drie

Voor wie zijn de artikelen in het tijdschrift 'Voetbal International' geschreven?

1. Mannen en vrouwen
2. Jongens en meisjes
3. Mannen en vrouwen die interesse hebben in voetbal
4. Iedereen die voetbal interessant vindt.

Waaraan kun je zien dat het voor iedereen die voetbal interessant vindt, is geschreven?

1. De lay-out; kleuren, foto's
2. Het onderwerp
3. Taalgebruik
4. Alle drie

Voor wie zijn de artikelen in het tijdschrift 'Plus' geschreven?

1. Mannen en vrouwen
2. Jongens en meisjes
3. Mannen en vrouwen boven de 50 jaar
4. Mannen en vrouwen onder de 50 jaar

Waaraan kun je zien dat het voor mannen en vrouwen boven de 50 jaar is geschreven?

1. De lay-out; kleuren, foto's
2. Het onderwerp
3. Taalgebruik
4. Alledrie

Tekst en publiek

Leerjaar 1. Lezen H5: tekstdoelen

1. Amuseren (dat je je vermaakt: stripboek)

2. Informeren (dat je iets te weten komt: studieboek)

3. Overtuigen (dat je de mening van de schrijver overneemt: recensie Netflix-serie)

4. Activeren (dat je iets wel of niet gaat doen: Intertoys-speelgoedboek)

5. Instrueren

Tekst en publiek

Om het tekstdoel te bereiken, houdt een schrijver altijd rekening met zijn publiek.

(voorbeeld: schrijfopdracht over jouw woonplaats: wie moet wel/niet komen? -> taalgebruik aanpassen)

Je kunt aan verschillende dingen zien voor welke lezers een tekst bedoeld is: onderwerp, bron, taalgebruik, lay-out

het onderwerp

Bepaalde onderwerpen horen bij bepaalde doelgroepen:

- Een tekst over de nieuwste schoolagenda's is voor jongeren

- Een tekst over uitjes met je kleinkinderen is voor ouderen

de bron

Waar wordt iets gepubliceerd?

Een artikel over games -> computerblad

Een artikel over corona -> medisch tijdschrift

Diverse bronnen (doelgroepen):

- mannen- en vrouwenbladen

- tuinliefhebbers

- gelovigen

etc.

het taalgebruik

Je past de taal aan aan je publiek

jongerenbladen

> korte zinnen, weinig moeilijke woorden

> typische jongerenwoorden

> straattaal

Vakblad

> jargon (vaktermen)

voorbeeld: in een kookboek: blancheren, julienne

de lay-out

lay-out = vormgeving

Advertenties, teksten voor jongeren en popukaire weekbladen voor een breed publiek (zoals Quest, Glossy): vaak rijk geïllustreerd, meestal grote koppen, veel kleuren.

Tijdschriften voor een kleiner publiek (zoals Onze Taal, New Scientist): niet zoveel illustraties, vaak zakelijker opgemaakt.   

De vraag staat op de volgende slide.

Waaruit komt tekst 1?

1. Cosmopolitan Voor liefhebbers van mode
2. 7Days Voor jongeren van 12 tot 18 jaar
3. Reiz& Voor echte reisliefhebbers
4. Noordhollands Dagblad Voor lezers van alle leeftijden

De vraag staat op de volgende slide.

Waaruit komt tekst 2?

1. Cosmopolitan, voor liefhebbers van mode
2. 7Days, voor jongeren van 12 tot 18 jaar
3. Reiz&, voor echte reisliefhebbers
4. Noordhollands Dagblad, voor lezers van alle leeftijden

Leerdoel

Ik kan bepalen voor welk publiek een tekst is geschreven

Noem twee punten waaraan je kunt zien voor welk publiek een tekst is geschreven.

Huiswerk

Maak van Lezen hoofdstuk 6: 

Boek: 1-3 (tekst 6. Vrijetijdsziekte voorkomen)

Online methode: alle opdrachten tot en met bovenstaande tekst.

Wat is het publiek van
'De Volkskrantmagazine'