Les 6, Module 7: Hoofdpijn

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Triage module 7, les 6

                                                       Hoofdpijn

                                       A. Buitenhuis & Riëtte Koops

Leerdoelen `hoofdpijn`

1. Welke soorten hoofpijn er zijn
2. Waarom je deze bepaalde vraag stelt uit je triage wijzer
3. Je begrijpt de criteria van hoofdpijn
4. Je weet de adviezen van hoofdpijn
5. Je weet de goede vangnetten te geven

welke soorten
hoofdpijn ken je?

Spanningshoofdpijn:

dof drukkende pijn aan beide kanten van het hoofd. Enkele uren tot dagen. Geeft een strakke band gevoel. Leidt tot schouder- en nekklachten. Dit zonder misselijkheid of braken. Spanningshoofdpijn geeft geen extreme pijn

Migraine:

duur:4-72uur. Een kant van je hoofd. Vaak ook misselijk en braken, lichtschuw. 15 tot 45 minuten voor een aanval kun je zogeheten Auraverschijnselen krijgen; blinde vlekken, doof gevoel of minder kracht aan 1 kant lichaam, spraakstoornissen. Deze verschijnselen stoppen vaak als migraine aanval begint. Migraine is echt heftiger dan spanningshoofdpijn.

Vaak éénzijdige pijn, die een paar uur tot paar dagen kan duren, gaat samen met misselijkheid, overgeven, overgevoeligheid voor licht of geluid. Soms zien van aura of sterretjes of flitsen, soms met uitvalsverschijnselen

patiënt moet rust nemen en aanval uitliggen, vaak in donkere kamer en meteen een pijnstiller nemen. Innemen van PCM en NSAID

Medicatie via huisarts -> Imigran, Sumatriptan

Clusterhoofdpijn: acuut ontstane, zeer ernstige hoofdpijn (U1)

hevige pijn vaak 1 kant hoofd, rondom je slaap. Straalt door naar oogkas en uitbreiden nekpijn. Duur; half uur tot 2uur. Killing-hoofdpijn. Vaak ook verschijnselen als: verstopte neus, tranend oog, rood oog, verkleinde pupil en hangend ooglid aan 1zelfde kant van hoofd waar pijn zit.

Sinusitis : pijn bij het vooroverbuigen, drukkende pijn slijmvliezen laten slinken neusspray/druppels Xylometazoline

clusterhoofdpijn: éénzijdige hoofdpijn, duurt vaak een half tot 2 uren, 1 tranend oog en het neusgat is verstopt Zuurstoftherapie, meteen als het opkomt, of injectie Sumatriptan . medicatie Verapamil om aanval te voorkomen, verder alleen pijnstilling

spanningshoofdpijn doffe drukkende pijn in de schedelhuid slapen of nek wordt niet erger bij inspanning duur enkele uren of dagen, zonder misselijkheid. Opzoek gaan naar wat spanning/stress geeft en dat vermijden,, houding afwisselen, ontspannen en PCM maximaal

OF

Zoals slecht slapen,

veel cafeïne

Ook kan dit komen door:

Griep, verkoudheid, bijholteontsteking

Meestal is de oorzaak van hoofdpijn niet ernstig.

Soms kun je zelf iets doen aan de oorzaak.

Hoofdpijn

Wat zijn 3 gevaarlijke aandoeningen waardoor je hoofdpijn kunt krijgen? 

Wat zijn de symptomen die hierbij horen? 

SAB

Meningitis

CVA

SAB = sub-arachnoïdale bloeding. Er wordt soms een knapje gevoeld, ontstaat acuut en vaak bij lichamelijke inspanning. Hierbij zie je bij een acute fase vaak niet direct uitval of bewustzijnsverlies.

Een SAB gaat vaak samen met een heel plotselinge, zeer zware, hoofdpijn die zo uit het niets komt opzetten. De intensiteit van deze hoofdpijn is vaak de ergste hoofdpijn die er ooit ervaren is. Het wordt soms omschreven als een hoofdpijn die ‘als een donderslag inslaat’. Andere klachten zijn o.a. misselijkheid en een stijve nek.

Hoofdpijn vervolg

Welke minder gevaarlijke hoofdpijnklachten ken je? 

Wat voor een adviezen kun je geven? 

sinusitis : pijn bij het vooroverbuigen, drukkende pijn slijmvliezen laten slinken neusspray/druppels  Xylometazoline 

clusterhoofdpijn: éénzijdige hoofdpijn, duurt vaak een half tot 2 uren, 1 tranend oog en het neusgat is verstopt Zuurstoftherapie, meteen als het opkomt, of injectie Sumatriptan . medicatie Verapamil om aanval te voorkomen, verder alleen pijnstilling 

spanningshoofdpijn doffe drukkende pijn in de schedelhuid slapen of nek wordt niet erger bij inspanning duur enkele uren of dagen, zonder misselijkheid. Opzoek gaan naar wat spanning/stress geeft en dat vermijden,, houding afwisselen,onspannen en PCM maximaal 

migraine:  Vaak éénzijdige pijn, die een paar uur tot paar dagen kan duren, gaat samen met misselijkheid, overgeven, overgevoeligheid voor licht of geluid. Soms zien van aura of sterretjes of flitsen, soms met uitvalsverschijnselen 

patiënt moet rust nemen en aanval uitliggen, vaak in donkere kamer en meteen een pijnstiller nemen. Innemen van PCM en NSAID

Medicatie via huisarts -> Imigran, Sumatriptan

medicatiehoofdpijn:  chronische hoofdpijn, komt voor als er veelvuldig pijnmedicatie wordt gebruikt, 3 maanden of langer dagelijks, gewenning , als medicatie een keer niet gebruikt wordt ook sprake van hoofdpijn. stoppen is helpend, vaak eerst toename van hoofdpijn, maar daarna is het weg. 

OF

Zoals slecht slapen, 

veel cafeïne 

Ook kan dit komen door:

Griep, verkoudheid, bijholteontsteking

Meestal is de oorzaak van hoofdpijn niet ernstig.

Soms kun je zelf iets doen aan de oorzaak.

Hoofdpijn contactadvies

Wat wordt je contactadvies?

Wanneer moet de patiënt weer bellen? 

Bij verergering van de klachten, dus bijv. nekstijfheid, meer pijn, petechiën, zieke indruk

Als de adviezen niet hebben geholpen

Of als de klachten na een aantal dagen niet verbeteren

Oorzaken hoofdpijn (niet ernstig)

Zoals slecht slapen, veel cafeïne of vaak pijnstillers nemen.

Ook kan dit komen door:

Griep, verkoudheid, bijholteontsteking

Spanning

Migraine

Meestal is de oorzaak van hoofdpijn niet ernstig.

Soms kun je zelf iets doen aan de oorzaak.

Bij veel hoofdpijn kunt u af en toe een pijnstiller nemen, zoals paracetamol.

Hoofdpijn

Bel uw huisarts voor een afspraak als u vaak hoofdpijn heeft.

 hoofdpijn-dagboek

2 soorten:

• Een dagboek om te weten welk soort hoofdpijn je hebt.
  
• Een dagboek om te weten of de medicijnen tegen hoofdpijn goed helpen.

naast de migraine, clusterhoofdpijn en spanningshoofdpijn zijn er ook andere oorzaken die hoofdpijn kunnen geven

Dit is acuut glaucoom,  SAB(Subarachnoïdale bloeding), meningitis, hersentumor, en hersenoedeem

Hoe zou een patiënt zich hierin presenteren?

 SAB = sub-arachnoïdale bloeding. Er wordt soms een knapje gevoeld, ontstaat acuut en vaak bij lichamelijke inspanning. Hierbij zie je bij een acute fase vaak niet direct uitval of bewustzijnsverlies.

Een SAB gaat vaak samen met een heel plotselinge, zeer zware, hoofdpijn die zo uit het niets komt opzetten. De intensiteit van deze hoofdpijn is vaak de ergste hoofdpijn die er ooit ervaren is. Het wordt soms omschreven als een hoofdpijn die ‘als een donderslag inslaat’. Andere klachten zijn o.a. misselijkheid en een stijve nek.

Acuut glaucoom: Hevig verhoogde oogboldruk in oog. Hevige pijn, rood oog, misselijk, braken, acuut visusdaling, opgezet oog.

Hersenoedeem: Drukverhoging in de hersenen. Door CVA, hersentumor, hersenschudding, HELLP syndroom en extreem hoge bloeddruk

pak je Triagewijzer hoofdpijn erbij

1. We nemen  samen de criteriums door -->waar link je dit aan en waarom staat dit dan juist bij die criteria?)
2. We nemen samen de vragen door -->waarom stel ik die?
3.  Vanuit de vraagstellingen--> hoe kan ik die anders                                                                      verwoorden?

NOTEER VOOR JEZELF DE ANTWOORDEN/VERWOORDINGEN

Let erop--> de achtergrondinformatie meenemen als check!

In je Triagewijzer onder hoofdpijn zie je bij urgentie U1 staan; petechiën en ernstig zieke indruk. Waar denken we aan?

1. Sepsis
2. Migraine
3. Hersentumor
4. Meningitis

Hier vallen ook onder (bij U1):

- Hevige hoofdpijn en meningeale   

   prikkeling

- Ernstig zieke indruk en (vermoedelijk)

   koorts

- Petechiën en ( vermoedelijk) koorts

- Petechiën en hevige hoofdpijn

In je Triagewijzer onder hoofdpijn zie je bij urgentie U1 staan; acute ontstane, zeer ernstige hoofdpijn. Waar denken we aan?

1. Spanningshoofdpijn en SAB
2. Clusterhoofdpijn en SAB
3. Hersenoedeem en SAB
4. Acuut glaucoom en SAB

Bij U2 (hoofdpijn) staat o.a.;
Hevige onbekende hoofdpijn. Welk pijnladder is dit?

Adviezen:
Wat kan de Pt. zelf doen bij hoofdpijn
buiten de pijnstilling om?

Deze adviezen zijn voor iedereen belangrijk:

- Slaap genoeg.

- Zorg dat u minder stressklachten heeft.

- Laat  ogen controleren bij  niet

  scherp zien.

- Zorg dat u uw nekspieren en

  schouderspieren ontspant.

- Eet gezond.

- Beweeg genoeg.

vangnet bij advies

wat zijn je vangnetten bij een advies (niet alarmerend)

 - vaker hoofdpijn en vaak pijnstillers

   nodig.

 - last houden van hoofdpijn houden,

   ondanks adviezen.

- medicijnen van huisarts helpen niet

   zich zorgen maakt.

- hoofdpijn is heel anders of heftiger dan

   gewend.

+ de criteria!

vangnet bij direct bellen!

Wat zijn je vangnet adviezen die alarmerend zijn?

De hoofdpijn is heel heftig, zoals nooit eerder  gehad.

Pijnlijke of stijve nek bij buigen van uw nek.

Kleine rode vlekjes op uw huid.

Aanhoudend overgeven.

Koorts en voelt zich heel erg ziek.

Merkt dat een deel van uw lichaam ineens niet goed werkt, bijvoorbeeld: een verlamde arm of verlamd been, een scheve mond, moeite met praten, ineens dubbelzien of slecht zien.

Suf.

Zwanger of net bevallen.

Hoofd gestoten in de afgelopen 6 weken.

Aan de slag!

Speel de door jou geschreven casussen uit met een klasgenoot. 

Denk aan je leerdoel (n.a.v. feedback midiproeve) 

Geef elkaar gericht feedback

Maak het elkaar niet te makkelijk

Vul ook een SOEP formulier in

Denk aan een emotie

Volgende week

• herhaling neurologische uitval
• lees daarin de Triagewijzer kind door
• Maak Medilect + 2 casussen van neurologische uitval