2.3. De stad verandert

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Even het geheugen opfrissen

Nodig: Pen en schrift: 

1. Wat is verstedelijking?

2. Wat is de verstedelijkingsgraad?

3. Wat is het verschil in verstedelijkingstempo tussen rijke en arme landen?

4. Wat is het verband tussen verstedelijkingsgraad, verstedelijkingstempo en welvaart?

Hoe verandert het stedelijk patroon?

• Aan de verstedelijkingsgraad kan je zien welk percentage van de bevolking van een land in steden woont.
  

• Het verstedelijkingstempo is het percentage waarmee de verstedelijkingsgraad jaarlijks toeneemt. --> In ontwikkelingslanden vaak hoog. Vanaf 1970 trekken hier miljoenen mensen van het platteland naar de stad (verstedelijking), in bijv. Afrika en Azië. Veel jonge gezinnen trekken naar de stad en stichten een gezin, met als gevolg dat er in deze steden een groot vestigingsoverschot is. 

• De natuurlijke groei is de voornaamste reden dat de stadsbevolking in ontwikkelingslanden zo snel groeit. 

De ontwikkeling van Afrikaanse steden

Enorme groei door:

• groot vestigingsoverschot 
• hoog geboortecijfer 
  

Gevolg: 
De stad groeit enorm en slokt omliggende gebieden op. 

2.3. De stad verandert 

Intro-opdracht

Welke veranderingen vinden plaats in de eigen omgeving?

-wat is er aan de hand?

-waar gebeurt dat?

-waarom juist daar?

-wat zijn voor- en nadelen van deze herinrichting?

Wat gaan we leren? 

• Je weet hoe een westerse en een niet-westerse stad is opgebouwd.
  
• Je begrijpt dat verstedelijking steeds vaker plaatsvindt in de randzone van de stad.
  
• Je kunt met een kaart of model de opbouw van een Amerikaanse stad beschrijven.

Urbanisatie = verstedelijking 

Urbanisatie: proces waarbij mensen van het platteland naar de steden trekken. (verstedelijking)

Urbanisatiegraad: percentage van de
bevolking dat in de stad woont.
(verstedelijkingsgraad) 

Urbanisatietempo: percentage waarmee 
de urbanisatiegraad jaarlijks toeneemt. 
(verstedelijkingstempo)

Lees paragraaf 2.3. en maak de volgende  voorbereidingsopdrachten

1. Leg in je eigen woorden uit wat suburbanisatie betekent.

2. Waarom neemt door suburbanisatie het aantal files toe?

3. Wat is gentrificatie? Noem een voorbeeld van gentrificatie.

4. Noem drie verschillen tussen een westerse en niet-westerse stad.

5. Noem een verschil tussen een Amerikaanse en een Europese stad

Klaar? Maak opdracht 1 en 2 van paragraaf 2.3. 

Grens tussen stad en platteland vervaagt 

Te druk in de stad? 

1960: Nederlandse- en de wereldwijde welvaart in de lift

Gevolg?  Suburbanisatie

Korte termijn gevolg suburbanisatie:

Ontstaan eerste file's 

Migratie van mensen van de stad naar omliggende dorpen

Gevolg: 

Ontstaan 'edge cities' 

Lange termijn gevolg

Verpaupering in de stad 

Gentrificatie

Maar niet iedereen verliet de stad:

Studenten, kunstenaars, jonge werkende mensen bleven graag

Het Honigcomplex in Nijmegen. De voormalige Honigfabriek is tot 2022 dé nieuwe hotspot in Nijmegen. Het karakteristieke complex ligt in het westen van de stad en is goed bereikbaar. Je kunt er heerlijk eten en drinken, sporten, winkelen, muziek maken en veel meer. Je vindt er kunst, cultuur en er worden wekelijks kleine en grote evenementen georganiseerd.

(Gentrification)  Bewoners knappen hun woning of een stadsdeel op om hun wijk aantrekkelijker te maken, waardoor de woningprijzen stijgen

Gentrificatie 

Het proces waarbij oude stadsbuurten worden opgeknapt. 

Gevolg: Wonen wordt duurder

Artikel Honigcomplex Nijmegen 

https://www.gelderlander.nl/nijmegen-e-o/hotel-theater-poppodium-en-luxe-woontoren-zo-komt-het-nieuwe-honig-terrein-in-nijmegen-eruit-te-zien~ad0f30db/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F&cb=0244bb4f88b8f32da267c4331798fa7e&auth_rd=1

Nog meer voorbeelden van gentrificatie!

Maar dat is niet voor iedere laag van de bevolking gunstig...

Waar woon jij?

1. In de stad.
2. Op het platteland.
3. In een overgangsgebied

https:

Westerse stad 

Twee soorten:

• Amerikaanse stad
•  Europese stad 

• Welk gebied zien we? 
• Verklaar hoe dit is ontstaan.  

buitenland.digitaal.noordhoff.nl

Amerikaanse stad

1 = Central Business District (CBD)

2 =  Industrie / Goedkope woningen

3 = Goedkope woningen

4 = Middenklasse wijk

5 = Suburbs 

*Model is een sterke vereenvoudiging van de werkelijkheid. 

Hoe verschilt de Amerikaanse stad van een stad in Nederland?

Aan de slag...

Maken opdracht 2 van paragraaf 2.3. 

Niet-westerse stad 

Niet westerse steden zijn veel chaotischer dan westerse steden, dit komt omdat deze steden razendsnel groeien, zonder veel planning.

Toch zit er enige orde in de chaos, zo heeft de stad:

• Een of meer zakencentra
  
• Verspreid liggende industrieterreinen
  
• Woonwijken van de rijken met villa’s achter hoge hekken
  
• Krottenwijken 

Krottenwijken

Ook in veel arme landen zie je dat de bevolking in steden en stadjes in de randzone sneller groeit dan in de megastad.

Waarom vestigen migranten zich liever in de randzone?

• je woont er goedkoper
  
• er is meer ruimte
  
• je kunt er nog voedsel verbouwen
  
• de stad is dichtbij
  

Niet westerse stad

https:

Scrollverhaal over Lagos, de Afrikaanse stad die uit haar voegen barst

Westerse stad      Niet-westerse stad

Welke kenmerken horen waarbij?

verspreid liggende industrieter-reinen

Historische binnenstad (vooral in Europa)

Krottenwijken

Woonwijken voor de rijken

Central Business District

Oude woonwijken met veel immigranten

Weinig structuur door explosieve groei.

Suburbs rond de stad (hoge inkomens

Aan de slag...

Maken opdracht 4-6-7 van paragraaf 2.3.

Maken boxopdracht 2.3 het verschil tussen een westerse en niet-westerse stad. 

Wat is er bijzonder aan deze wijk?