Leesvaardigheid jaar 3 Kritisch Lezen 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Wie doet er wel eens boodschappen bij een supermarkt?

Elke stelling heeft een eigen functie

Elke stelling een functie 1

Loop je vanaf de ingang door de Jumbo dan herken je vanzelf de functie van elke stelling. De macaroni staat in een andere stelling dan de bevroren pizza's.

Elke stelling een functie 2

Vaak hangen er bordjes boven de stellingen. Meestal heb je ze niet nodig. Je verwacht de potten pastasaus bij de pakken macaroni.

Elke alinea een functie 1

In een tekst heeft elke alinea een functie. Die hangt meestal niet als tussenkopje boven die alinea. Al lezend herken je de functie aan de woorden en zinnen.

Elke alinea een functie 2

Je verwacht de oplossing niet in de inleiding en de oorzaken niet aan het einde van de tekst.

De macaronizakken staan ook niet naast de pizzadozen.

Verhaaltje dat de schrijver vertelt als illustratie bij het onderwerp van de tekst.

1. argument
2. constatering
3. conclusie
4. anekdote

Een goede raad

1. argument
2. afweging
3. aanbeveling
4. verklaring

De schrijver legt uit waarom iets is zoals het is.

1. argument
2. verklaring
3. conclusie
4. voorwaarde

Dat wat de schrijver tot het schrijven van de tekst aanzette.

1. anekdote
2. tegenwerping
3. conclusie
4. aanleiding

Vaststelling van een feit of verschijnsel

1. voorwaarde
2. relativering
3. constatering
4. conclusie

Nadenken over wat het beste is

1. afweging
2. relativering
3. constatering
4. conclusie

Waar komt een afweging vaak voor?

1. aan het begin van een tekst
2. in de bron van een tekst
3. in het middenstuk van een tekst
4. aan het eind van een tekst

Relativering

1. Resultaat van waarnemingen en overdenkingen van de schrijver.
2. De schrijver laat de betrekkelijkheid van iets zien, zwakt iets af.
3. Iets dat nodig is of eerst moet gebeuren voordat iets anders kan gebeuren
4. Verhaaltje dat de schrijver vertelt als illustratie bij het onderwerp van de tekst.

Definitie

1. Samenvattende omschrijving van de kenmerken van een begrip.
2. Iets dat nodig is of eerst moet gebeuren voordat iets anders kan gebeuren.
3. Nadenken over wat het beste is.
4. Voorwaarde of beperking bij een toezegging.

Conclusie

1. Jouw opvatting over iets stellen tegenover de mening van een ander.
2. Voorwaarde of beperking bij een toezegging.
3. Vaststelling van een feit of verschijnsel.
4. Resultaat van waarnemingen en overdenkingen van de schrijver.

Tegenwerping

1. Laten zien dat een argument niet juist is.
2. Jouw opvatting over iets stellen tegenover de mening van een ander.
3. Resultaat van waarnemingen en overdenkingen van de schrijver.
4. Voorwaarde of beperking bij een toezegging.

Weerlegging

1. Laten zien dat een argument/argumentatie niet juist is.
2. Extra, nauwkeuriger omschreven informatie bij een onderwerp
3. Het verduidelijken van iets door meer details te geven en/of de mening iets minder scherp te maken.
4. Formulering van een probleem met de bedoeling het te gaan oplossen

Uitwerking

1. Het verduidelijken van iets door meer details te geven en/of de mening iets minder scherp te maken.
2. De schrijver laat de betrekkelijkheid van iets zien, zwakt iets af.
3. Laten zien dat een argument/argumentatie niet juist is
4. Extra, nauwkeuriger omschreven informatie bij een onderwerp

Een onderschikkende argumentatie bestaat altijd maar uit één argument bij het standpunt.

1. Juist
2. Onjuist

Het WVC is een goede school. De leerlingen halen goede cijfers.

1. enkelvoudige argumentatie
2. meervoudige argumentatie
3. onderschikkende argumentatie
4. nevenschikkende argumentatie

Hij is geschikt voor deze baan als operateur, want hij heeft al 5 jaar werkervaring. Hij werkte hiervoor immers in dezelfde functie bij een Cinema Opera.

1. enkelvoudige argumentatie
2. meervoudige argumentatie
3. onderschikkende argumentatie
4. nevenschikkende argumentatie

Het WVC is een goede school. In de bovenbouw hangt een goede sfeer en in de onderbouw voelt iedereen zich veilig.

1. enkelvoudige argumentatie
2. meervoudige argumentatie
3. onderschikkende argumentatie
4. nevenschikkende argumentatie

De smartphone is onmisbaar. Je kan er nu bijna overal geld mee overmaken.

1. feitelijk argument
2. waarderend argument

Utrecht is een prettige stad om te wonen. Er wonen in Utrecht veel jonge gezellige mensen.

1. feitelijk argument
2. waarderend argument

Argumenten kun je herkennen aan signaalwoorden. Woorden als want, omdat, en immers geven aan dat er een argument volgt.

Of aan de woorden ik vind....., ik ben van mening...

Feitelijke argumenten

Een feitelijk argument is waar of onwaar en hoeft niet onderbouwd te worden.

Voorbeeld
Ik ga morgen naar de film kijken in Luxor, want die bioscoop is bij mij om de hoek.

Waarderende argumenten

Over een waarderend argument kan je van mening verschillen en daarom moet zo’n argument ondersteund worden.

Voorbeeld

- Ik ga morgen naar de film kijken in Luxor, want die bioscoop vind ik veel prettiger .

Met het argument ‘want die bioscoop vind ik veel prettiger’ zal niet iedereen het eens zijn en dat argument behoeft ondersteuning. Argumenten die je daarvoor zou kunnen aanvoeren zijn bijvoorbeeld: ‘de stoelen zijn er erg prettig’ en ‘op elke stoel heb je goed zicht op het filmdoek’.

Opdracht video "Arjan Lubach"

Beantwoord de volgende vragen, maak aantekeningen tijdens het kijken

Wat is het standpunt van Lubach t.a.v. het eten van vlees?

Welke argumenten geeft hij hiervoor?

Zijn dit feitelijke argumenten of niet-feitelijke argumenten?