3K_ Thema 4 Ordening| Bs. 3 Planten en dieren deel 1 + deel 2

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Wat gaan we vandaag doen?

Korte Herhaling 4.2 bacteriën en schimmels 

Nieuwe theorie: 4.3 planten en dieren 

Zelf aan de slag

4.3 Planten en dieren

Herhaling- bacteriën/schimmels 

1. Hoe plant een bacterie zich voort? 
2. Hoe plant een schimmel zich voort?
3. Noteer een voordelen van bacteriën/schimmels
4. Noteer een nadeel van bacteriën/schimmels

1 een delende bacterie (elektronenmicroscopische foto, vergroting 26 775×).

bacteriën planten zich voort door celdeling.

Eencellig:  door knopvorming

meercellig: door sporen

Voordelen bacteriën/schimmels

- Ze ruimen afval op in de natuur (Reducenten)

- Sommige soorten helpen bij  het bereiden van voedsel, hormonen en medicijnen.

Nadelen bacteriën/schimmels

- Sommige soorten zijn ziekteverwekkers

- Voedselbederf (zorgen  dat eten bederft)

Leerdoelen vandaag

Aan het einde van de les:

Weet je in welke 4 stammen het plantenrijk wordt onderverdeeld en wat de kenmerken van deze stammen zijn

4.3.1 Je kunt planten indelen door te kijken naar de bouw en de manier van voortplanten.

Vaatplanten & mossen

Vaatplanten: zijn planten met vaten.

Mossen: Hebben geen vaten en zijn een aparte groep.

Voortplanting

Planten deel je op in groepen op basis van de manier van voortplanten.

• Zaadplanten ( d.m.v. zaden) (met bloemen en vruchten)
• Sporenplanten                             (d.m.v. sporen)

Meercellige Planten

Het plantenrijk wordt ingedeeld in 4 stammen:

- Zaadplanten

- Paardenstaarten

- Varens

- Mossen

Zaadplanten

- Vaatplant

Kenmerken:

- Bloemen, wortels, stengels en bladeren

Voortplanting: door zaden 

Paardenstaarten

-Vaatplant 

Kenmerken:

-Wortels, stengels en bladeren

-Stengels zijn hol en geleed

Voortplanting: door sporen

Varens

- Vaatplant 

Kenmerken:

-Wortels, stengels en bladeren

-Grote, ingesneden bladeren

Voortplanting: door sporen

Mossen

- GEEN vaatplant

Kenmerken:

- stengels en bladeren

- geen echte wortels en vaten

Voortplanting: door sporen

Wieren (ook wel algen genoemd)

•  Kunnen eencellig of meercellig zijn.
• Leven in vochtige omgeving
• Wieren hebben geen wortels, vaten, stengels, bladeren en  bloemen.
• Voortplanting: door deling of sporen

Deel 2: Bs. 4.3 Planten en dieren

Deel maar in!

Wieren

Mossen

Varens

Zaad-

planten

Paardenstaarten

Leerdoelen 4.3 Dieren

4.3.2 Je kunt dieren indelen door te kijken naar de symmetrie en het skelet.

 

Symmetrie

• Bij het ordenen van dieren letten we op 2 kenmerken: de symmetrie en het skelet. 

• Een symmetrisch dier is in twee gelijke helften te verdelen

Alleen kader/GL

3 vormen van symmetrie

Skelet

• Inwendig skelet = skelet aan de binnenkant van het lichaam
• Uitwendig skelet = skelet aan de buitenkant van het lichaam
• Zonder skelet  vb. kwal

Alleen kader/GL

Dieren worden verdeeld in 7 stammen:

1. Sponsdieren (sponzen)

2. Neteldieren  (holtedieren)

3. Wormen

4. Weekdieren

5. Geleedpotigen

6. Stekelhuidigen

7. Gewervelden 

1. Sponsdieren

• Niet symmetrisch
• stevige hoornvezels tussen de cellen
• Zitten meestal vast op de bodem van de zee

Alleen kader/GL

2. Neteldieren

• Veelzijdig symmetrisch
• Meestal geen skelet
• Leven in het water
• Vangen hun prooi met tentakels (vangarmen) 

Dit dier leeft in de zee. Een kwal is een neteldier.

Neteldieren hebben geen skelet. Ze hebben vangarmen met netels. De netels

kunnen je prikken. Er komt dan een giftige stof in je lichaam. Neteldieren

gebruiken hun vangarmen met netels om een prooi te vangen. Het gif verlamt de

prooi, waardoor de kwal de prooi kan opeten.

4. Weekdieren

• Tweezijdig symmetrisch
• Meestal een schelp of huisje als skelet  

Een mossel is een weekdier. Weekdieren

hebben een zacht (week) lichaam. Als skelet hebben ze een huisje of schelp. Een

tuinslak heeft ook een huisje. Bij gevaar kruipt de slak in zijn huisje.

5. Stekelhuidigen

• Veelzijdig symmetrisch
• Inwendig skelet van kalk
• De huid is bedekt met stekels of knobbels
• Leven op de bodem van de zee 

Stekelhuidige dieren hebben stekels of knobbels op hun huid. Voorbeelden

van stekelhuidigen zijn een zeester en een zee-egel. Stekelhuidigen leven in de zee. Ze hebben een skelet.

6. Geleedpotigen

• Tweezijdig symmetrisch
• Het skelet is een pantser uitwendig

Hun poten bestaan uit kleine

stukjes. Deze kleine stukjes heten leden.

Geleedpotige dieren hebben een skelet aan de buitenkant. Het skelet zit als een

soort pantser om het dier heen.

7. Gewervelden

• Tweezijdig symmetrisch
• Een inwendig skelet

Mensen en veel dieren hebben een skelet. Het skelet bestaat uit

botten. Een onderdeel van het skelet van een krokodil is de wervelkolom. Een

wervelkolom bestaat uit wervels. Ook mensen hebben een wervelkolom. Dat is

je ruggengraat.

Mensen en deze dieren horen dus tot de groep "gewervelden". 

AAN DE SLAG

Lees en maak de  de opdrachten van

Basisstof 4.3 Planten en dieren

blz.246 t/m 255