Samentrekking

De samentrekking
1 / 47
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMBOStudiejaar 4

In deze les zitten 47 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

Onderdelen in deze les

De samentrekking

Slide 1 - Tekstslide

DOEL
- je weet wat een samentrekking is

- je weet dat samentrekking ook wel weglating wordt genoemd
- je kunt foutieve samentrekkingen herkennen en kunt die ook verbeteren

Slide 2 - Tekstslide

Misschien heb je de term 'samentrekking' nog niet goed begrepen. In deze les ga je er nog een keer mee aan de slag.

Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Video

Wat is een samentrekking?
Bij samentrekken mag je een woord dat of een woordgroep die twee keer in de zin voorkomt, een keer weglaten.
Een samentrekking wordt daarom ook wel weglating genoemd.

Slide 5 - Tekstslide

Wanneer mag je dat doen?
Als je een samentrekking wilt maken, mag dat alleen als het weggelaten woord in beide zinnen:

  • enkelvoud of meervoud is
  • dezelfde functie heeft (ow, pv of lv)
  • dezelfde betekenis heeft

Slide 6 - Tekstslide

Bijvoorbeeld:

Piet laat zijn hond uit en * gooit de brief in de brievenbus.

Slide 7 - Tekstslide

Bijvoorbeeld:

Ik drink liever rode wijn dan witte (-).

Het woord WIJN is weggelaten. 
Dat mag, dat is een goede samentrekking.

Slide 8 - Tekstslide

Bijvoorbeeld:
De meeste scholieren lezen liever Engelse boeken dan Duitse (-).

Het woord BOEKEN is weggelaten.
Dat mag: dat is een goede samentrekking.

Slide 9 - Tekstslide

Wanneer mag je dat doen?
Als je een samentrekking wilt maken, mag dat alleen als het weggelaten woord in beide zinnen:

  • enkelvoud of meervoud is
  • dezelfde functie heeft (ow, pv of lv)
  • dezelfde betekenis heeft

Slide 10 - Tekstslide

De tentamens werden gisteren teruggegeven maar een tentamen nog achtergehouden.
A
GOED
B
FOUT

Slide 11 - Quizvraag

FOUT

De tentamens werden gisteren teruggegeven maar een tentamen werd nog achtergehouden.

enkelvoud en meervoud

Slide 12 - Tekstslide

Kees slaat de voetbalwedstrijd gade en zijn vriend op zijn schouder op het moment dat de bal in het doel vliegt.
A
GOED
B
FOUT

Slide 13 - Quizvraag

FOUT

Kees slaat de voetbalwedstrijd gade en slaat zijn vriend op zijn schouder op het moment dat de bal in het doel vliegt.
(andere betekenis)

Slide 14 - Tekstslide

Die mensen hebben hun kinderen altijd enorm verwend en zijn volledig afhankelijk van hen gebleven.
A
GOED
B
FOUT

Slide 15 - Quizvraag

FOUT
Die mensen hebben hun kinderen altijd enorm verwend en hun kinderen zijn volledig afhankelijk van hen gebleven.

Eerste deel: LV, tweede deel: OW

Slide 16 - Tekstslide

GOEDE voorbeelden

rode en groene appels - samentrekking van rode appels en groene appels
de wegen en straten zijn hier breed - samentrekking van de wegen en de straten zijn hier breed
mooie jongens en meisjes - samentrekking van mooie jongens en mooie meisjes
Hans wast de nieuwe kleren van Marc en van Marie - samentrekking van Hans wast de nieuwe kleren van Marc en de nieuwe kleren van Marie

Slide 17 - Tekstslide

en nog meer goede voorbeelden

Wil je de rode of de gele snoepjes?

na rode kan het meervoud snoepjes worden ingevoegd


Hij kwam binnen, hing zijn jas op en ging zitten.

hij  kan steeds als onderwerp voor de persoonsvorm worden ingevoegd

Slide 18 - Tekstslide

De juf wordt toegezongen door alle leerlingen en de lokalen versierd.

























De juf wordt toegezongen door alle leerlingen en de lokalen versierd.



A
de samentrekking is goed
B
het is niet dezelfde functie (pv, ow, lv)
C
het is niet dezelfde betekenis
D
het is niet hetzelfde getal (mv, ev)

Slide 19 - Quizvraag

De conciërge zet de kratten frisdrank in het magazijn en daarna de vaatwasser uit.
A
de samentrekking is goed
B
het is niet dezelfde functie (pv, ow, lv)
C
het is niet dezelfde betekenis
D
het is niet hetzelfde getal (mv, ev)

Slide 20 - Quizvraag

Trix is moe en ziek gemeld door haar moeder.
























De juf wordt toegezongen door alle leerlingen en de lokalen versierd.

A
de samentrekking is goed
B
het is niet dezelfde functie (pv, ow, lv)
C
het is niet dezelfde betekenis
D
het is niet hetzelfde getal (mv, ev)

Slide 21 - Quizvraag

Deze film kreeg een internationale prijs en heb ik vandaag in de bioscoop gezien.
A
de samentrekking is goed
B
het is niet dezelfde functie
C
het is niet dezelfde betekenis
D
het is niet hetzelfde getal

Slide 22 - Quizvraag

Veel sporters vonden het benauwd in de sporthal en wilden enkele deuren openzetten.
























De juf wordt toegezongen door alle leerlingen en de lokalen versierd.



A
de samentrekking is goed
B
het is niet dezelfde functie
C
het is niet dezelfde betekenis
D
het is niet hetzelfde getal

Slide 23 - Quizvraag

Wij bieden u een baan aan en hopen u volgende week te zien.
























De juf wordt toegezongen door alle leerlingen en de lokalen versierd.



A
de samentrekking is goed
B
het is niet dezelfde functie
C
het is niet dezelfde betekenis
D
het is niet hetzelfde getal

Slide 24 - Quizvraag

Wat is weggelaten?
Ik liet de honden uit en mijn sleutels vallen.

Slide 25 - Open vraag

Goed of fout? Leg uit.
Ik liet de honden uit en mijn sleutels vallen.

Slide 26 - Open vraag

Ik liet de honden uit en mijn sleutels vallen.

  • IK LIET = de samentrekking
  • LIET = FOUT / IK = GOED
  • verschil in betekenis: uitlaten / laten vallen

Slide 27 - Tekstslide

Wat is weggelaten
Op die nieuwe school werk je met goede boeken en de leerlingen met een laptop.

Slide 28 - Open vraag

Goed of fout? Leg uit.
Op die nieuwe school werk je met goede boeken en de leerlingen met een laptop.

Slide 29 - Open vraag

Op die nieuwe school werk je met goede boeken en de leerlingen met de laptop.
  • WERK = de samentrekking
  • FOUT
  • verschil GETAL: EV / MV

Slide 30 - Tekstslide

Wat is weggelaten?
In de winter ga ik naar Frankrijk om te skiën en naar Spanje om te zonnen.

Slide 31 - Open vraag

Goed of fout? Leg uit.
In de winter ga ik naar Frankrijk om te skiën en naar Spanje om te zonnen.

Slide 32 - Open vraag

In de winter ga ik naar Frankrijk om te skiën 
en naar Spanje om te zonnen.

  • GA IK = de samentrekking
  • GOED

Slide 33 - Tekstslide

Wat is weggelaten?
De broodjes bak je in de oven en de taart in de combimagnetron.

Slide 34 - Open vraag

Goed of fout? Leg uit.
De broodjes bak je in de oven en de taart in de combimagnetron.

Slide 35 - Open vraag

De broodjes bak je in de oven en de taart 
in de combimagnetron

  • BAK JE = de samentrekking
  • GOED

Slide 36 - Tekstslide

Wat is weggelaten?
Janneke gaf over in de struiken en niks meer om drank.

Slide 37 - Open vraag

Goed of fout? Leg uit.
Janneke gaf over in de struiken en niks meer om drank.

Slide 38 - Open vraag

Jannes gaf over in de struiken en 
niks meer om drank.
  • GAF = de samentrekking
  • FOUT
  • Betekenis: overgeven / geven om iets

Slide 39 - Tekstslide

Wat is weggelaten?
De koekjes waren knapperig en de taart zacht.

Slide 40 - Open vraag

Goed of fout? Leg uit.
De koekjes waren knapperig en de taart zacht.

Slide 41 - Open vraag

De koekjes waren knapperig en de taart zacht.

  • WAREN = de samentrekking
  • FOUT
  • Eerste deel MV, tweede deel EV

Slide 42 - Tekstslide

Wat is weggelaten?
Deze instructie is nu duidelijk en de leerling blij.

Slide 43 - Open vraag

Goed of fout? Leg uit.
Deze instructie is nu duidelijk en de leerling blij.

Slide 44 - Open vraag

GELEERD?
- je weet wat een samentrekking is

- je weet dat samentrekking ook wel weglating wordt genoemd

Slide 45 - Tekstslide

Schrijf één ding op wat je deze les hebt geleerd en niet meer vergeet.

Slide 46 - Open vraag

Stel één vraag over iets dat je nog niet zo goed
hebt begrepen.

Slide 47 - Open vraag