V3: foutieve samentrekking

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Foutieve samentrekkingen

VWO 3

DOEL

- je kunt de juiste voegwoorden en woordvolgorde in samengestelde zinnen gebruiken

- je kunt zinnen samentrekken en de foutieve samenstellingen herkennen en verbeteren

Samentrekking

Een samentrekking komt voor bij nevenschikkende zinnen, dus bij twee hoofdzinnen (of meer). Je kunt dan woorden weglaten die al eerder zijn genoemd. Dat noem je een samentrekking.

Bijv: 'Wij hebben vandaag een toets Nederlands en morgen wiskunde.'

(Samentrekking van: Wij hebben vandaag een toets Nederlands en morgen hebben we een toets wiskunde.)

Wat is weggelaten in de volgende samentrekking?
Emma leest graag boeken en Jill tijdschriften.

Wat is weggelaten in de volgende samentrekking?
Hij kwam binnen, hing zijn jas op en ging zitten.

Wanneer mag je dat doen?

Als je een samentrekking wilt maken, mag dat alleen als het weggelaten woord in beide zinnen:

• dezelfde functie heeft (bijv: ow, pv of lv)
• enkelvoud óf meervoud is (hetzelfde getal)
• dezelfde betekenis heeft

Als aan één van de regels niet wordt voldaan, is er sprake van een foutieve samentrekking.

Om deze te ontdekken, ga je stap voor de stap de regels langs!

'De docent nam afscheid en werd een prachtig cadeau aangeboden'.

1. welk woord weggelaten? de docent

2. zinsontleding? in zin 1 ow, in zin 2 mv

DUS FOUTIEVE SAMENTREKKING!

Verbetering: De docent nam afscheid en hem werd een prachtig cadeau aangeboden.

Goed of fout? Leg uit.
Ik liet de honden uit en mijn sleutels vallen.

Ik liet de honden uit en mijn sleutels vallen.

Fout

Verschil in betekenis: uitlaten / laten vallen

Goed is dus: Ik liet de honden uit en liet mijn sleutels vallen.

Kees slaat de voetbalwedstrijd gade en zijn vriend op zijn schouder op het moment dat de bal in het doel vliegt.

1. GOED
2. FOUT

Goed of fout? Leg uit.
De broodjes bak je in de oven en de taart in de combimagnetron.

De broodjes bak je in de oven en de taart in de combimagnetron.

Goed

De broodjes bak je in de oven en de taart bak je in de combimagnetron.

Goed of fout? Leg uit.
In de winter ga ik naar Frankrijk om te skiën en naar Spanje om te zonnen.

In de winter ga ik naar Frankrijk om te skiën en naar Spanje om te zonnen.

Goed

In de winter ga ik naar Frankrijk om te skiën en ga ik naar Spanje om te zonnen.

Wij bieden u een baan aan en hopen u volgende week te zien.











































De juf wordt toegezongen door alle leerlingen en de lokalen versierd.

1. de samentrekking is goed
2. het is niet dezelfde functie
3. het is niet dezelfde betekenis
4. het is niet hetzelfde getal

Die mensen hebben hun kinderen altijd enorm verwend en zijn volledig afhankelijk van hen gebleven.

1. GOED
2. FOUT

FOUTIEVE SAMENTREKKING

Die mensen hebben hun kinderen altijd enorm verwend en hun kinderen zijn volledig afhankelijk van hen gebleven.

Andere functie: 

Eerste deel: LV, tweede deel: OW

Goed of fout? Leg uit.
Op die nieuwe school werk je met goede boeken en de leerlingen met een laptop.

Op die nieuwe school werk je met goede boeken en de leerlingen met een laptop.

Fout

Verschil in getal (enkelvoud - meervoud): goede boeken / laptop

Op die nieuwe school werk je met goede boeken en werken de leerlingen met een laptop.

De tentamens werden gisteren teruggegeven maar een tentamen nog achtergehouden.

1. GOED
2. FOUT

De conciërge zet de kratten frisdrank in het magazijn en daarna de vaatwasser uit.

1. de samentrekking is goed
2. het is niet dezelfde functie (pv, ow, lv)
3. het is niet dezelfde betekenis
4. het is niet hetzelfde getal (mv, ev)

Deze film kreeg een internationale prijs en heb ik vandaag in de bioscoop gezien.

1. de samentrekking is goed
2. het is niet dezelfde functie
3. het is niet dezelfde betekenis
4. het is niet hetzelfde getal

Veel sporters vonden het benauwd in de sporthal en wilden enkele deuren openzetten.

1. de samentrekking is goed
2. het is niet dezelfde functie
3. het is niet dezelfde betekenis
4. het is niet hetzelfde getal

Kun je de foutieve samentrekking herkennen en verbeteren? Wat vind je nog lastig?