1.4 De Nederlandse Opstand + 1.5

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Planning van deze les

• Paragraaf 1.4 & 1.5
  
  
  
  
  

• De Nederlanden in de 16e eeuw.
• De Nederlanden onder Filips II.
• De Beeldenstorm.
• En de Nederlandse Opstand.
  
  ... en waar komt het Wilhelmus 
  vandaan, en wat betekent het?

1.4 De Nederlandse Opstand

Noem enkele dingen die met de Nederlandse Opstand te maken hebben.

Karel V en De Nederlanden

• Nederland bestond uit 17 staatjes met ieder een eigen hertog.
  
  
• Elk gewest had eigen regels en rechten.
  
  
• Tussen 1515 & 1543 onder heerschappij van Karel V.
  
  
• Karel V centraliseerde de Nederlanden, en introduceerde centrale belasting en bloedplakkaten.
  
  
• Karel wees een landvoogd aan als hij op reis was.

Nederland onder Filips II

• Karel V liet zich in 1555 opvolgen door Filips II.
  
  
• Filips verliet Nederland en stelde een landvoogdes in: Margaretha van Parma.
  
  
• In 1566 liep een stoet calvinistische edelen naar haar paleis en boden het smeekschrift aan.
  
  
• Belediging 'Geus' werd als erenaam gedragen.
  
  
• Hagepreek in Vlaanderen zo vel dat er een gewelddadig fenomeen ontstond...
• De Beeldenstorm.

De Beeldenstorm... En de gevolgen.

• Boze protestanten vernielen beelden en versieringen in katholieke kerken.
  
  
• Golf van vernieling verspreid zich snel over Nederland.
  
  
• Filips II verving Margaretha door een nieuwe landvoogd: Hertog van Alva.
  
  
• Alva nam een groot leger met zich mee en richtte terreur aan.
  
  
• Willem van Oranje bereidt een leger voor om tegen Hertog van Alva te vechten.

Karel V centraliseerde de Nederlanden.
Wat betekend dat? Noem daarbij ook een voorbeeld van wat hij deed.

Filips II was in De Nederlanden minder geliefd dan Karel V. Welke redenen passen daar het beste bij?

1. Filips II was niet vaak in de Nederlanden, en ook sprak hij geen Nederlands.
2. Filips II verhoogde de belasting, en hij vervolgde protestanten fanatieker.

Wat betekende het woord 'geus' VOORDAT het als erenaam gebruikt werd?

1. Dom zijn
2. Harde strijder
3. Bedelaar
4. Van adel zijn

De Nederlandse Opstand

• Willem zijn legers vallen De Nederlanden van drie kanten aan: Drie fronten.
  
  
• 1 april 1572: De Watergeuzen nemen Den Briel in.
  
  
• 1579: Unie van Utrecht.
  
  
• 1580: Willem van Oranje vogelvrij verklaard.
  Op 10 juli 1884 vermoord.
  
  
• 1588: Nederlandse republiek gesticht.
  
  
• Pas in 1648 vrede. (gesloten met Filips IV).

Het Wilhelmus

• Het Wilhelmus  is geschreven in 1568 tijdens de eerste inval van Willem van Oranje.
  
  
• Het beschrijft de dingen die Willem van Oranje dat jaar heeft meegemaakt.
  
  
• Het was vroeger een vlot strijdlied.
  
  
• Pas sinds 1938 het volkslied van Nederland.
  
  
• Vinden jullie het tegenwoordig nog een geschikt volkslied?