In deze les zitten 44 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.
Onderdelen in deze les
3 M Nederland en Indonesië
Herhalen: VOC - Cultuurstelsel
Slide 1 - Tekstslide
De koloniale relatie tussen Indonesië en Nederland
Slide 2 - Tekstslide
Wat weten jullie nog over specerijen?
Slide 3 - Woordweb
Welke Nederlander maakte de eerste zeereis naar Indië?
Slide 4 - Open vraag
Waarom werd de VOC opgericht?
Slide 5 - Open vraag
Kies het juiste antwoord.
De VOC had een handelsmonopolie
A
Waar
B
Niet waar
Slide 6 - Quizvraag
Kies het juiste antwoord.
De VOC mocht oorlog voeren
A
Waar
B
Niet waar
Slide 7 - Quizvraag
Kies het juiste antwoord.
De VOC stelde bestuurders aan
A
Waar
B
Niet waar
Slide 8 - Quizvraag
Kies het juiste antwoord.
De VOC handelde in producten als graan en vis
A
Waar
B
Niet waar
Slide 9 - Quizvraag
Kies het juiste antwoord.
De VOC voer op Amerika en Azië
A
Waar
B
Niet waar
Slide 10 - Quizvraag
Het cultuurstelsel
(1830-1870)
Doel: Indië moet weer winstgevend (voor Nederland) worden
Met dat geld kan Nederland een modern land worden (wens van koning Willem I)
Uitvoering onder leiding van Johannes van den Bosch
Slide 11 - Tekstslide
Slide 12 - Tekstslide
Hoe werkt het cultuurstelsel? (1)
Javaanse boeren moeten 1/5 deel van hun land verbouwen met voor de Nederlanders interessante producten: koffie, thee en indigo (cultures)
Javaanse boeren krijgen hiervoor plantloon
Slide 13 - Tekstslide
Hoe werkt het cultuurstelsel? (2)
Javaanse boeren moeten 66 dagen werken voor de Nederlanders (herendiensten), bijvoorbeeld wegen, kanalen en spoorwegen aanleggen
De Javaanse vorsten (Regenten) krijgen cultuurprocenten. Hoe meer hun boeren leveren, hoe meer cultuurprocenten.
Slide 14 - Tekstslide
Bestuur tijdens het cultuurstelsel
Nederland laat het bestaande, inlandse (Javaanse) bestuur intact
Nederland plaats boven en naast dit inlandse bestuur, een eigen, binnenlands, bestuur met Nederlandse ambtenaren van de NHM (Nederlandsche Handelsmaatschappij)
Gouverneur-Generaal
Gouverneur
Resident
Binnenlands bestuur
Assistent-resident
Regent
Inlands bestuur
Districtshoofd
Onderdistrictshoofd
Dorpshoofd
Verdeelt het werk en betaalt het plantloon uit
Hoogste ambtenaar in Nederlands-Indië
Hoofd van een provincie
Controleur
↓
↓
↓
↓
↓
↓
↓
↓
↓
↓
Javaanse vorsten
Slide 15 - Tekstslide
Gevolgen voor Nederland
Indië is binnen paar jaar weer winstgeven voor Nederland: het batig slot
Infrastructuur (wegen, kanalen en spoorwegen) in Nederland zijn vrijwel geheel betaald door deze winsten
Slide 16 - Tekstslide
Positieve gevolgen voor Java
Verbetering van de infrastructuur op het eiland
Ontstaan van een geldeconomie
Slide 17 - Tekstslide
Negatieve gevolgen voor Java
Uitbuiting door eigen Javaanse vorsten (regenten)
Vaak meer dan 66 dagen herendiensten
Plantloon is laag
Slide 18 - Tekstslide
Negatieve gevolgen voor Java
Beste land moest voor het cultuurstelsel worden gebruikt
Hongersnoden
Slide 19 - Tekstslide
Welke producten werden in het cultuurstelsel verbouwd?
A
koffie, thee en indigo
B
specerijen, tabak en indigo
C
koffie, thee en specerijen
D
tabak, koffie en zout
Slide 20 - Quizvraag
Hoe groot was het percentage dat de boeren van hun land moesten gebruiken voor het cultuurstelsel?
A
20
B
30
C
40
D
50
Slide 21 - Quizvraag
Welk bedrijf was verantwoordelijk voor het cultuurstelsel
A
VOC
B
HMA
C
VED
D
NHM
Slide 22 - Quizvraag
Met welk doel is het cultuurstelsel ingevoerd?
Slide 23 - Open vraag
Goed of fout? Het cultuurstelsel werd in heel Nederlands-Indië ingevoerd.
A
Goed
B
Fout
Slide 24 - Quizvraag
Op welk eiland werd het cultuurstelsel ingevoerd?
A
Sumatra
B
Java
C
Bali
D
Molukken
Slide 25 - Quizvraag
Goed of fout?
In het cultuurstelsel draaide het om de levering van cultuurproducten aan de Nederlanders.
A
Goed
B
Fout
Slide 26 - Quizvraag
Goed of fout?
De boeren waren erg blij met de cultuurprocenten.
A
Goed
B
Fout
Slide 27 - Quizvraag
Noem één positief gevolg van het cultuurstelsel voor de Javaanse boeren
Slide 28 - Open vraag
Noem twee negatieve gevolgen van het cultuurstelsel voor de Javaanse boeren
Op welke manier gingen de Nederlanders met het bestuur van Java om?
A
Ze ontsloegen de meeste vorsten en zetten er nieuwe Javaanse vorsten voor in de plaats.
B
Ze ontsloegen de meeste vorsten en zetten er nieuwe Nederlandse ambtenaren voor in de plaats.
C
Ze lieten het grotendeels intact en plaatsen er een Nederlandse bestuur naast en boven.
D
Ze haalden het hele inheemse bestuur weg en plaatsten er een Nederlands bestuur.
Slide 31 - Quizvraag
Kritiek op het cultuurstelsel
Slide 32 - Tekstslide
Liberalen in Nederland aan de macht (1848)
Cultuurstelsel wordt uitvoerd door de NHM, een staatsbedrijf.
Liberalen willen economische vrijheid en niet dat de overheid zich bemoeit met de economie.
Ze willen dat óók particuliere ondernemers een bedrijf op Java kunnen starten
Slide 33 - Tekstslide
Liberalen willen persoonlijke vrijheid: het cultuurstelsel lijkt op slavernij en dwangarbeid
Slide 34 - Tekstslide
Max Havelaar
Max Havelaar, of de koffij-veilingen der Nederlandsche Handel-Maatschappij.
Boek van Multatuli (Latijn voor: 'ik heb veel leed gedragen'), pseudoniem van Eduard Douwes Dekker
Belangrijkste protest tegen het cultuurstelsel
Slide 35 - Tekstslide
Slide 36 - Tekstslide
Sleep de juiste zinnen op de juste plek. De gebeurtenissen moeten in de juiste chronologische volgorde komen te staan. Dus voor 1 wat als eerste gebeurde, en voor 5 wat als laatste.
1
2
3
4
5
Nederlanders doodden de leiders op de Molukken
Het cultuurstelsel wordt ingevoerd.
De eerste Nederlandse reis naar Oost-Indië.
De VOC gaat failliet.
De VOC wordt opgericht.
Slide 37 - Sleepvraag
Hoe lukte het de Nederlanders om met weinig mensen een heel groot gebied te besturen?
A
De Nederlanders gaven bevelen aan de Indonesische vorsten die het volk bestuurden
B
De Nederlanders hadden een heel groot leger
C
Het bestuur in Nederlands-Indië was simpel
D
In Nederlands-Indië woonden bijna geen mensen
Slide 38 - Quizvraag
In de tabel zie je een overzicht van de inkomsten (in guldens) voor de Nederlandse overheid uit Indonesië:
Bij welke tijdsperiode horen deze inkomsten?
A
1770-1790
B
1800-1830
C
1840-1864
Slide 39 - Quizvraag
Om welke reden wilden de liberalen het cultuurstelsel afschaffen?
A
Ondernemers moesten zelf kunnen kiezen hoe ze geld wilden verdienen
B
Ze vonden de belastingen te hoog
C
Ze vonden dat het Cultuurstelsel te weinig geld opleverde
D
Zij wilden de Javaanse boeren steunen
Slide 40 - Quizvraag
Aan het einde van de 19e eeuw kregen de Nederlanders in Nederlands-Indië aandacht voor andere gebieden dan Java. Ze begonnen stap voor stap eilanden te veroveren. Hoe wordt die verovering genoemd?
A
internering
B
modern imperialisme
C
pacificatie
D
soevereiniteit
Slide 41 - Quizvraag
Hieronder staan vijf gebeurtenissen uit de geschiedenis van Indonesië. Zet de gebeurtenissen in de juiste volgorde, van vroeger naar later.
Het cultuurstelsel wordt beëindigd.
De VOC wordt opgericht.
Koning Willem I geeft gouverneur-generaal Van den Bosch opdracht een plan te bedenken om winst te maken in de kolonie.
De eerste Nederlanders komen in Oost-Indië aan.
De kolonie krijgt een nieuwe naam: Nederlands-Indië.
Slide 42 - Sleepvraag
Iemand doet de volgende uitspraken over de gevolgen van het cultuurstelsel. Welke drie uitspraken zijn juist?
1 De bouw van wegen was goedkoop door de gratis arbeid van de Javaanse boeren. 2 De Nederlandse schatkist raakte goed gevuld. 3 Door het cultuurstelsel konden de Javaanse boeren meer rijst verbouwen. 4 Javaanse boeren kregen meer honger. 5 Nederland investeerde de opbrengst van het cultuurstelsel in Indonesië.
A
1,2 en 4
B
1,2 en 5
C
1,3 en 5
D
3,4 en 5
Slide 43 - Quizvraag
In Nederland ontstond kritiek op het cultuurstelsel. Welke kritiek hadden steeds meer liberalen?
A
De regering bepaalde welke producten boeren moesten verbouwen.
B
Er was te weinig interesse voor producten uit Indonesië.