Ecologie Havo

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Examen biologie havo

Examenzittingen

donderdag 27 mei 2021 13:30-16:30

1e tijdvak

woensdag 23 juni 2021 13:30- 16:30

2e tijdvak

dinsdag 6 juli 2021 13:30-16:30

3e tijdvak

Mentimeter.com

Wat weet je nog over
...
Ecologie

Vandaag

Herhaling ecologie

Maken examenopgaven

Vragen

Begrippen

producent, consument, reducent, trofisch niveau, autotroof, heterotroof, (an)organische stof, fossiele brandstof, biobrandstof, biomassa, fotosynthese, dissimilatie, (an)organische stof, (de)nitrificatie, ammonificatie, stikstofbinding, uitspoeling, eutrofiëring, biomassa, broeikaseffect, habitat, geboorte, sterfte, migratie, exoot,
trofische niveaus, predatie, vraat, signaalstoffen, symbiose, parasitisme, mutualisme, commensalisme, beperkende factor, tolerantie, optimum, persistent, biologisch afbreekbaar, populatie,

Heterotroof en autotroof 

Autotroof vs heterotroof

Autotroof: maakt zelf organische stoffen door fotosynthese

Heterotroof: eet andere organismen om aan organische stoffen te komen

Examenopgaven

2011-II

opdr. 16, 18

Trofisch niveau:  een schakel in een voedselketen

Producenten (autotroof)
Zetten anorganische stoffen om in organische stoffen
Consumenten (heterotroof)
Hebben organische stoffen nodig voor maken andere organische stoffen
Reducenten (heterotroof)
Zetten organische stoffen om in anorganische stoffen
         zorgen voor mineralisatie

Examenopgave

Piramide van energie

Draagkracht

De draagkracht is de maximale populatiegrootte waarvoor in een gebied voldoende voedsel, schuil- en nestplaatsen zijn. 

Beperkende factoren remmen de populatiegroei waardoor deze onder de draagkracht blijft, zoals concurrentie van andere soorten, predatie, onvoldoende voedsel, ziektes en andere oorzaken van sterfte. 

Dynamisch evenwicht

Schommelingen rond de draagkracht

Predatorenpiek altijd ná         prooipiek (ook dal)

    

Accumulatie van persistente stoffen

Symbiose

M: mutualisme (beiden soorten hebben voordeel). Bijvoorbeeld: korstmossen, wortelknolletjes bij vlinderbloemigen, bittervoorn en zoetwatermossel

C: commensalisme (een soort heeft voordeel; de ander heeft geen nadeel, maar ook geen voordeel). Bijvoorbeeld: zeepok op een mossel

P: parasitisme (een soort heeft voordeel; ander heeft nadeel). Bijvoorbeeld: spoelwormen, bloedzuigers, lintwormen, etc.

De koolstofkringloop

Binas 93F

Stikstofkringloop

Binas 93G

N-kringloop in het echte leven

Eutrofiëring

Voedselrijker worden van water/bodem

vb sloot

alg->watervlo-> brasem-> snoek

Examenopgave

maken opdr. 5, 6

Antwoorden

Broeikasteffect vs versterkt broeikaseffect

Natuurlijk broeikaseffect

Versterkt broeikaseffect

Verspreidingsgebied

Areaal: daar waar de soort op aarde voorkomt.

Bepaald door de tolerantiegrens voor abiotische factoren (=beperkende factor)

Beperkende factor

De factor (abiotisch) die de snelheid of de groei van het proces bepaalt doordat er slechts een gelimiteerde hoeveelheid van beschikbaar is.

Belangrijke abiotische factoren

Bodem
Licht
Water
Temperatuur

Examenopgaven

2004 II

opdr. 10, 11, 13, 39

Antwoorden

1. de rol uitleggen van producenten, consumenten en reducenten in de kringlopen van koolstof en stikstof;

2. kringlopen van elementen in een ecosysteem beschrijven, en benoemen welke factoren daarop van invloed zijn;

3. beargumenteren met welke maatregelen de mens nutriëntenkringlopen en daarmee het systeem Aarde kan beïnvloeden.

1. energiestromen in een ecosysteem beschrijven en toelichten welke factoren daarop van invloed zijn;

2. modellen van energiestromen beschrijven en benoemen welke processen en organismen daarin een rol spelen;

3. beargumenteren met welke maatregelen de mens energiestromen kan beïnvloeden

1. beschrijven wat onder een ecosysteem wordt verstaan en welke componenten daarvan deel uitmaken;

2. uitleggen welke rol concurrentie binnen en tussen populaties speelt bij de dynamiek(instandhouding en ontwikkeling) van een ecosysteem;

3. uitleggen welke rol biotische en abiotische factoren spelen bij de dynamiek binnen een ecosysteem;4beargumenteren met welke maatregelen de mens de zelfregulatie van ecosystemen kan beïnvloeden

1. voedselrelaties tussen organismen beschrijven;

2. relaties in een voedselketen benoemen;

3. in een voedselweb voedselketens herkennen

1. veranderingen van abiotische en biotische factoren in een ecosysteem beschrijven;

2. beschrijven welke rol abiotische en biotische factoren spelen bij de instandhouding en ontwikkeling van een ecosysteem;

3. de accumulatie van schadelijke stoffen in een voedselketen uitleggen;

>>> 4 t/m 6

4. de rol van concurrentie binnen en tussen de populaties in een ecosysteem beschrijven;
5. beschrijven wat onder duurzame ontwikkeling wordt verstaan, in het bijzonder duurzame energie- en voedselproductie;
6. beargumenteren op welke wijze vraagstukken die betrekking hebben op duurzame ontwikkeling, kunnen worden benaderd.