VWO 2 paragraaf 1.4 De Nederlandse Opstand 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

1.4 De Nederlandse Opstand

De Renaissance en Opstand

Leerdoelen

- Waardoor de Nederlanden verdeeld raakten

- Hoe een onafhankelijke Nederlandse staat ontstond

Terugblik vorige les

•  Wie weet nog wat we de vorige les hadden besproken?
• Vorige les: Karel V erft gewesten >
• Strenge regels (belasting, vervolging) > 
• Filips II opvolger > 
• Grote onvrede in de gewesten > 
  
• Margaretha van Parma pauzeerd vervolging >
• Beeldenstorm > 
• Hertog van Alva naar Nederland > 
• Mensen vluchten naar Engeland en Duitsland > 
• > Willem van Oranje valt Nederland binnen vanuit Duitsland >
• begin 80 tachtigjarige oorlog.

Verdeeldheid in de Nederlanden

• De term geus (bedelaar) wordt aangenomen als erenaam.
• Gevluchte Nederlanders vormden vloten ---> 'watergeuzen'.
• 1 april 1572 Den Briel.
• Willem van Oranje weer terug in Nederland. Delft de uitvalsbasis.

Gruwel daden van Alva, bloedbad van Naarden

• Optrekkende legers van Alva.
• 1 december 1572, Naarden gaf zich over.
• Belofte van Alva aan Naarden.
• Alva schreef aan Filips II: 'niet één kind is er ontkomen'.

Stelling: een volk in toom houden door een (fase van) terreur is effectief 

Het gevolg van de terreur

• Spaanse terreur leidde tot juist meer verzet.
• Alkmaar, Leiden en Haarlem* maanden lang belegerd. Alleen overgeven uit hongersnood.
• Filips II voerde een oorlog op meerdere fronten. De geldpot raakte op ---> Geuzen nemen Holland en Zeeland in.
• Niet alle gewesten staan achter de Geuzen. Bang voor protestantisme. 
• Drie zuidelijke gewesten ---> verbond met Filips II. Andere gewesten ---> Unie van Utrecht.

Nederland onafhankelijk

•  1580, Willem van Oranje vogelvrij verklaard door Filips II. Gevolg ---> gewesten van de Unie van Utrecht erkennen soevereiniteit van Filips II niet meer. 
•  1584, Baltazar Gerards vermoord Willem van Oranje ---> Spanje aan de winnende hand...
•  1588, oprichting Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Prins Maurits, zoon van, wordt stadhouder. Niet meer vertegenwoordiger van de koning maar militair leider van de Republiek.
•  Pas in 1648 vrede tussen Nederland en Spanje.
  

Maken uit het werkboek

Paragraaf 1.4 afmaken tot en met bladzijde 20

Hertog van Alva

Een duivel die slechte gedachtes in het hoofd van Alva blaast.

Alva eet onschuldige mensen (kinderen) op.

Het driekoppige monster bestaat uit belangrijke raadgevers zoals Granvelle

Hier zit Alva op zijn troon, vergezeld door een driekoppig monster en een duivel. Hij verorbert een kind, symbool voor de Nederlanden. Op de achtergrond de verarmde en lijdende bevolking. Aan zijn voeten de graven van Egmont en Horne, die hij vanwege hun protest tegen de inquisitie liet onthoofden: ‘onschuldig bloed’.

'Hy nempt met geweld den ryckdom van het lant ende heeft veel ontschuldich bloet laten hangen ende branden.'
- vrije vertaling: hij neemt met geweld het rijkdom van het land en heeft veel onschuldig bloed (mensen) laten hangen en branden.

Zou de maker van de bron een Nederlander of een Spanjaard zijn geweest. Leg je antwoord uit.

Sleep de personen naar de juiste omschrijving

Deze persoon was de stadhouder van De Nederlanden

>>>>>>>>>>>>>>>>

Deze persoon was de eerste koning van het Duitse keizerrijk

>>>>>>>>>>>>>>>

Deze persoon geloofde dat de kerk boven de koning stond.

>>>>>>>>>>>>>>>>>

Deze persoon werd gestuurd door de koning om protestanten te straffen >>>>>>>>>

Deze persoon had als missie om het wereldrijk dat hij bezit katholiek te maken >>>>>>>>>

Deze persoon wilde de katholieke kerk veranderen  >>>>>>>>>

Filips II

Karel V

Willem v. Oranje

Hertog van Alva

Maarten Luther

Johannes Calvijn