11.4 Je lijkt op...

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

11.4 Je lijkt op...

Doelen van deze les

Je leert:

waar je bouwbeschrijving zit

waardoor je op je ouders lijkt

hoe de eigenschappen op de chromosomen zitten

of alle eigenschappen erfelijk zijn

DNA

chromosoom

celkern

cel

Van klein naar groot

1. gen - DNA - chromosoom - celkern
2. DNA - gen - chromosoom - celkern
3. gen - chromosoom - DNA - celkern
4. DNA - chromosoom - gen - celkern

Dit is de chromosomenkaart van een ....

1. vrouw
2. man

Hoeveel chromosomen heeft de mens?

1. 46 paren dus 92 in totaal
2. 23 chromosomen, 46 paren
3. 23 paren dus 46 in totaal
4. 44 chromosomen, 22 paren

Bevruchte eicel bevat 23 chromosomen paren: 

Ontstaan door 23 chromosomen van vader en 23 chromosomen van moeder. Chromosomen aantal: 46.

3

23 chromosomen van vader

1

23 chromosomen van moeder

2

23

23

46

Miljoenen nieuwe lichaamscellen ontstaan. Dat gebeurt door deling van de moedercel. Elke nieuwe cel (dochtercel) bevat 46 chromosomen met precies dezelfde informatie. Het genotype van elke dochtercel is hetzelfde, de informatie over de erfelijke eigenschappen is gelijk.

4

genotype:

de informatie in het DNA / 

de eigenschappen op de chromosomen

fenotype:

de verschijningsvorm van een eigenschap

(wordt bepaald door het genotype en omgevingsfactoren)

Je kunt het genotype van de mens aanpassen

1. waar
2. niet waar

Is het fenotype gelijk gebleven?
Is het genotype gelijk gebleven?

1. 1. Nee 2. Ja
2. 1. Nee 2. Nee
3. 1. Ja 2. Nee
4. 1. Ja 2. Ja

Heeft een vlinder hetzelfde fenotype als de rups waaruit hij is ontstaan?
En hetzelfde genotype?

1. alleen hetzelfde fenotype
2. alleen hetzelfde genotype
3. zowel hetzelfde fenotype als hetzelfde genotype

Hoe is het fenotype bepaald?

Alleen door het genotype

Alleen door de omgeving

Door het genotype EN de omgeving

een wipneus

stijl haar vanaf de geboorte

een piercing 

behaarde armen

een litteken

Wibi kan goed piano spelen

eelt op je handen door hard werken

blauwe ogen

Messi is een goede voetballer

Aan de slag

havo: maken van 11.4: opdracht 5, 9, 16, 21, 22

tl: maken van 11.4: opdracht 7, 10, 12, 15, 20, 22

Het is volledig stil!

Over ongeveer 15 minuten bespreken we de opdrachten.

Er is een verband tussen het aantal chromosomen dat een organisme in zijn cellen heeft en de intelligentie van het organisme

1. waar
2. niet waar

Soort	Aantal Chromosomen
fruitvlieg	8
mais	20
muis	40
mens	46
aardappel	48
cavia	64
zwarte moerbei	308

hoeveel chromosomen zitten er in:

a. een zaadcel van een mens

b. een levercel van een muis

c. een cel in een aardappel

d. een stuifmeelkorrel 

van de zwarte moerbei

Soort	Aantal Chromosomen in lichaamscel
fruitvlieg	8
mais	20
muis	40
mens	46
aardappel	48
cavia	64
zwarte moerbei	308

hoeveel chromosomen zitten er in:

a. een zaadcel van een mens (23)

b. een levercel van een muis (40)

c. een cel in een aardappel  (48)

d. een stuifmeelkorrel 

van de zwarte moerbei (154)

Soort	Aantal Chromosomen in lichaamscel
fruitvlieg	8
mais	20
muis	40
mens	46
aardappel	48
cavia	64
zwarte moerbei	308

Einde deel 1

Morgen deel 2

We ronden 11.4 dan af door het kijken van een video van 15 min.

Video over:

*erfelijkheid

*tweelingen

*syndroom van Down

In de volgende slide staat de link naar de video