H4 formuleren verwijsfouten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

LESDOELEN

• Verwijswoorden kunnen gebruiken die bij het antecedent passen
• De regels kennen voor het gebruik van de juiste verwijswoorden 
• Onjuiste en onduidelijke verwijzingen kunnen herkennen en verbeteren

Verwijswoorden: onjuist

Verwijswoorden zijn woorden die terugwijzen naar een eerder genoemd woord. Dat woord heet het antecedent.

1. hij, zij (ze), of het; hem of haar; zijn of haar 

1. Onzijdige woorden: het en zijn

• het-woorden
• landen, steden en clubs
• verkleinwoorden

1. hij, zij (ze), of het; hem of haar; zijn of haar 

2. Mannelijke woorden: hij, hem en zijn

• de-woorden (bij twijfel: raadpleeg woordenboek :m)'
• Tip: vaak zijn concrete woorden mannelijk

1. hij, zij (ze), of het; hem of haar; zijn of haar 

3. vrouwelijke woorden: zij, ze en haar

• vrouwelijke personen en dieren
• woorden met bepaalde uitgangen (zie boek NN)
• Tip: vaak zijn abstracte woorden vrouwelijk

2. die of dat; deze of dit

1. Die en deze verwijzen naar de-woorden

• Die jongen/deze jonge                                                                                                                                                                                                                    2. Dat en dit verwijzen naar het-woorden

• Dat meisje/dit meisje

3. Hen of hun

1. Hen

• als het een lijdend voorwerp is
• na een voorzetsel                                                                                   2. Hun 

• als het meewerkend voorwerp is en er geen voorzetsel voor staat
• Gebruik het nooit als onderwerp

4. Dat of wat

1. Dat verwijst naar

•  een het-woord (het meisje dat daar loopt)

Vervolg dat of wat

2. Wat verwijst naar:

• een overtreffende trap (Het mooiste wat ik heb gezien ...)
• een onbepaald voornaamwoord ( Alles wat we gedaan hebben...)
• een hele zin (Ik moest alles alleen afwassen, wat ik heel vervelend vond)

5. Wie of waar

1. Wie bij personen (voorzetsel + wie)

• De man op wie ik wacht.

1. Waar bij zaken  (waar + voorzetsel)

• De brief waarop ik wacht.

6. Onduidelijke verwijswoorden 

Verwijswoorden die terugwijzen naar iets wat helemaal niet in de tekst staat.

• Natuurlijk is natuurbescherming blij met wildviaducten, omdat ze dan gemakkelijk van de ene kant van de snelweg naar de andere kant kunnen komen.    

Vervolg onduidelijke verwijswoorden

Soms is het niet duidelijk naar welk antecedent bedoeld wordt.

• Karianne zei tegen Daniëlle dat ze haar blonde haren voor de presentatie bruin moest laten verven, omdat dat intelligenter stond.