H4 formuleren verwijsfouten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

LESDOELEN

• Verwijswoorden kunnen gebruiken die bij het antecedent passen
• De regels kennen voor het gebruik van de juiste verwijswoorden 
• Onjuiste en onduidelijke verwijzingen kunnen herkennen en verbeteren

Verwijswoorden: onjuist

Verwijswoorden zijn woorden die terugwijzen naar een eerder genoemd woord. Dat woord heet het antecedent.

1. hij, zij (ze), of het; hem of haar; zijn of haar 

1. Onzijdige woorden: het en zijn

• het-woorden
• landen, steden en clubs
• verkleinwoorden

1. hij, zij (ze), of het; hem of haar; zijn of haar 

2. Mannelijke woorden: hij, hem en zijn

• de-woorden (bij twijfel: raadpleeg woordenboek :m)

1. hij, zij (ze), of het; hem of haar; zijn of haar 

3. vrouwelijke woorden: zij, ze en haar

• vrouwelijke personen en dieren
• woorden met bepaalde uitgangen (zie boek blz. 2121)

2. die of dat; deze of dit

1. Die en deze verwijzen naar de-woorden

• Die jongen/deze jongen

1. Dat en dit verwijzen naar het-woorden

• Dat meisje/dit meisje

Hen of hun

1. Hen

• als het een lijdend voorwerp is
• na een voorzetsel

1. Hun 

• als het meewerkend voorwerp is en er geen voorzetsel voor staat
• Gebruik het nooit als onderwerp

Dat of wat

1. Dat verwijst naar

•  een het-woord (het meisje dat daar loopt)

Dat of wat

2. Wat verwijst naar:

• een overtreffende trap (Het mooiste wat ik heb gezien ...)
• een onbepaald voornaamwoord ( Alles wat we gedaan hebben...)
• een hele zin (Ik moest alles alleen afwassen, wat ik heel vervelend vond)

Wie of waar

1. Wie bij personen (voorzetsel + wie)

• De man op wie ik wacht.

1. Waar bij zaken  (waar + voorzetsel)

• De brief waarop ik wacht.

Verwijswoorden onduidelijk

Verwijswoorden die terugwijzen naar iets wat helemaal niet in de tekst staat.

• Natuurlijk is natuurbescherming blij met wildviaducten, omdat ze dan gemakkelijk van de ene kant van de snelweg naar de andere kant kunnen komen.    

Verwijswoorden: onduidelijk

Soms is het niet duidelijk naar welk antecedent bedoeld wordt.

• Karianne zei tegen Daniëlle dat ze haar blonde haren voor de presentatie bruin moest laten verven, omdat dat intelligenter stond.     

Huiswerk

Maken: blz. 214 opdr. 4 t/m 9