A4 formuleren verwijsfouten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Verwijsfouten

Voorbereiding:

Pak vast je schrift en pen, zodat we meteen kunnen beginnen.

1. Geef aan waar het woord 'wat' naar verwijst.
2. Geef ook de betekenis.

Mijn ouders kochten een vakantiehuis in Frankrijk, wat wij erg leuk vonden.

1. Geef aan waar het woord 'dat' naar verwijst.
2. Geef ook de betekenis.

Mijn ouders kochten een vakantiehuis in Frankrijk, dat wij erg leuk vonden.

LESDOELEN

• Verwijswoorden kunnen gebruiken die bij het antecedent passen
• De regels kennen voor het gebruik van de juiste verwijswoorden 
• Onjuiste en onduidelijke verwijzingen kunnen herkennen en verbeteren

Verwijswoorden: onjuist

Verwijswoorden zijn woorden die terugwijzen naar een eerder genoemd woord. Dat woord heet het antecedent.

1. hij, zij (ze), of het; hem of haar; zijn of haar 

1. Onzijdige woorden: het en zijn

• het-woorden
• landen, steden en clubs
• verkleinwoorden (let op: geslacht gaat altijd voor)

1. hij, zij (ze), of het; hem of haar; zijn of haar 

2. Mannelijke woorden: hij, hem en zijn

• de-woorden (bij twijfel: raadpleeg woordenboek :m)

1. hij, zij (ze), of het; hem of haar; zijn of haar 

3. vrouwelijke woorden: zij, ze en haar

• vrouwelijke personen en dieren
• woorden met bepaalde uitgangen (-teit, -heid, -ing, -theek, enz.)

2. die of dat; deze of dit

1. Die en deze verwijzen naar de-woorden

• Die jongen/deze jongen

1. Dat en dit verwijzen naar het-woorden

• Dat meisje/dit meisje

Hen of hun

1. Hen

• als het een lijdend voorwerp is
• na een voorzetsel

1. Hun 

• als het meewerkend voorwerp is en er geen voorzetsel voor staat
• Gebruik het nooit als onderwerp

Dat of wat

1. Dat verwijst naar

•  een het-woord (het meisje dat daar loopt)

Dat of wat

2. Wat verwijst naar:

• een overtreffende trap (Het mooiste wat ik heb gezien ...)
• een onbepaald voornaamwoord ( Alles wat we gedaan hebben...)
• een hele zin (Ik moest alles alleen afwassen, wat ik heel vervelend vond)

Wie of waar

Wie bij personen (voorzetsel + wie)

• De man op wie ik wacht.

Waar bij zaken  (waar + voorzetsel)

• De brief waarop ik wacht.

Verwijswoorden onduidelijk

Verwijswoorden die terugwijzen naar iets wat helemaal niet in de tekst staat.

Natuurlijk is natuurbescherming blij met wildviaducten, omdat ze dan gemakkelijk van de ene kant van de snelweg naar de andere kant kunnen komen.    

Verwijswoorden: onduidelijk

Soms is het niet duidelijk naar welk antecedent bedoeld wordt.

Karianne zei tegen Daniëlle dat ze haar blonde haren voor de presentatie bruin moest laten verven, omdat dat intelligenter stond.     

Quizzzz

Na de omwenteling kon de Libische bevolking eindelijk middels verkiezingen ... stem laten horen.

1. zijn
2. haar
3. het
4. zij

Van de directie mocht Niels het t-shirt ... de tekst 'I'm the devil' stond, op school niet meer dragen.

1. op wie
2. waaraan
3. waar
4. waarop

Zo'n groot bedrijf zal voor ... werknemers toch wel een goede afvloeiingsregeling hebben; of heeft ... nooit over dat soort voorzieningen nagedacht?

1. haar, zij
2. hen, hij
3. zijn, het
4. zijn, zij

Misschien moet je maar aan ... vragen of ... je na het feest naar het station kunnen brengen.

1. hun, hun
2. hun, ze
3. hen, ze
4. hen, hen

Een voorzitter over ... zoveel mensen klagen, kan beter opstappen en zijn positie ter beschikking stellen.

1. wat
2. die
3. wie
4. dat

Onze bibliotheek gaat al ... leden voorzien van een chipkaart, waarmee ze maandelijks tien uur gratis kunnen internetten.

1. haar
2. zijn
3. hem
4. het

Vroeg of laat zal een van ... met de waarheid voor de dag moeten komen.

1. hun
2. hen
3. ze
4. zij

Toen ... hem om een extra verlofdag vroegen, zei de rector tegen ... dat hij daar geen mogelijkheden voor zag.

1. hun, hun
2. zij, hen
3. zij, zij
4. zij, hun

In dat huis zouden we nog wel willen wonen, maar... hier vinden we afzichtelijk.

1. dat
2. wat
3. dit
4. die

Friesland heeft ... grote meren, Emmeloord ... Poldertoren en deze Noord-Hollands vesting heeft ... zeventiende-eeuwse verdedigingswerken om toeristen aan te trekken.

1. zijn, zijn, zijn
2. haar, haar, zijn
3. haar, hem, het
4. zijn, zijn, haar

Het oude handschrift... daar tentoongesteld is, beschrijft het verhaal van ridder Walewijn en het zwevende schaakbord.

1. dat
2. die
3. wat
4. wie

Elise heeft de jongen ... ze prachtige cd's cadeau kreeg, hartelijk bedankt.

1. waaraan
2. aan wie
3. van wie
4. wie

Heb je het gereedschap ... je het toilet gerepareerd hebt, bij de GAMMA gekocht of bij de Praxis?

1. waarmee
2. waar
3. waaraan
4. wat

Heeft de arts ... niet verteld dat ... in de tropen veel risico lopen op besmettelijke ziekten?

1. hen , ze
2. hun, hun
3. hen, hun
4. hun, ze

Als ze de kans kreeg, las Meline stiekem alle sms'jes ... haar vriend antwoord had gegeven.

1. waarop
2. waaraan
3. aan wie
4. waar