GS les 1 Nut geschiedenisonderwijs & beeldvorming

• Geschiedenis (pabo)
• HBO
• Studiejaar 1

Geschiedenis - les 1 

'Nut geschiedenisonderwijs & beeldvorming'

Hoe werden hunebedden gebouwd?
Maak een snelle schets als antwoord.
Gebruik papier en een zwarte stift.
Een foto van de tekening kun je hieronder uploaden.

Samen naar resultaten kijken op Digibord. Welke verschillende ideeën (theorieën)  hebben studenten over wijze waarop hunebedden werden gemaakt? 

Vervolgens zoeken studenten in boek 'basiskennis geschiedenis' het antwoord op. 

Daarna naar volgende dia en theorie van meeste archeologen bespreken. 

Hoe komen archeologen / historici aan hun kennis?

bron: Keissen, H. (2019). Basiskennis Geschiedenis

Leerdoelen

Je kunt aan het einde van deze bijeenkomst ….

• uitleggen hoe beeldvorming van het verleden plaatsvindt;
  
• het beeldvormingschema bij de voorbereiding van een geschiedenisles hanteren;
  
• het nut en doel van geschiedenisonderwijs verwoorden.
  

Aantekeningenschrift

• centraal staat de vakdidactiek
• didactiek = wetenschap van het geven van onderwijs
• verwerkingsopdrachten na elke les (huiswerk)

• vakinhoud houd je ook via huiswerk bij -> mindmaps over tijdvakken
  

GEBEUREN

BRONNEN

?BEELD?

HISTORICUS

Vervolg op tekenopdracht van de motiverende opening. 

Dit schema toont hoe we de geschiedenis toen leven proberen te wekken: BEELDVORMING van ons verleden!

GEBEUREN

BRONNEN / 'BEELDVORMERS' + METHODE

+ LEERKRACHT

?BEELD?

LEERLING

Zelfde principe geldt ook voor wat in de geschiedenisles gebeurt. Ook kinderen vormen zich een eigen beeld via de leerkracht / beeldvormers / methode.

Belangrijk dat je als leerkracht krachtige, rijke en diverse beeldvormers inzet!

Beeldvormingschema

A: De werkelijkheid 

1. de schoolomgeving (dorp en stad, landschap, monument,  straatmeubilair) 

2. voorwerpen (museum) 

B: Afbeeldingen

1. schilderij, prent, tekening, foto, ansichtkaart en karikatuur 
2. dia, film, video/dvd, televisie/schooltelevisie, cd(-rom) 
3. wandplaat, poster en bordtekening 
4. prentenboek en strip 
5. model en maquette 
6. kaart (wandplaat en atlas) 

C: Het gesproken woord

1. het verhaal: vertellen en voorlezen 
2. de feiten: uitleggen, bespreken, verklaren en het gesprek 
3. de gastspreker 

4. het interview 
5. historisch en hedendaags geluid (radio) 

D: Het geschreven/gedrukte woord

1. verhalende teksten

2. informatieve teksten

3. schema's, tabellen en grafieken

4. informatieve bronnen (archief)

E: Doen

1. leven als...

2. spelen als...

3. spelen met...

4. schrijven, spreken, dichten en zingen

5. tekenen, bouwen, experimenteren

6. muurkrant en tentoonstelling

7. herdenken en vieren

Het beeldvormingsschema als didactische tool. Handig bij de voorbereiding van de geschiedenisles. 

... en andere zaakvaklessen

voorbeelden beeldvormers

Hier voorbeelden van verschillende categorieën beeldvormers laten zien:

A. Werkelijkheid: zeemleren lap en naald, potscherven, vuursteen, Romeinse munt, 

B. Afbeeldingen: schoolplaat Isings, dia 4 met tekeningen bouw hunebed

C. Gesproken woord: verhaal Feniks Verhalenbundel

D. Geschreven woord: schema culturen Oudheid; informatieboek over Oudheid

E. Doen: tekenopdracht uit motiverende opening; bordspel

Beeldvormingschema

A: De werkelijkheid 

1. de schoolomgeving (dorp en stad, landschap, monument,  straatmeubilair) 

2. voorwerpen (museum) 

B: Afbeeldingen

1. schilderij, prent, tekening, foto, ansichtkaart en karikatuur 
2. dia, film, video/dvd, televisie/schooltelevisie, cd(-rom) 
3. wandplaat, poster en bordtekening 
4. prentenboek en strip 
5. model en maquette 
6. kaart (wandplaat en atlas) 

C: Het gesproken woord

1. het verhaal: vertellen en voorlezen 
2. de feiten: uitleggen, bespreken, verklaren en het gesprek 
3. de gastspreker 

4. het interview 
5. historisch en hedendaags geluid (radio) 

D: Het geschreven/gedrukte woord

1. verhalende teksten

2. informatieve teksten

3. schema's, tabellen en grafieken

4. informatieve bronnen (archief)

E: Doen

1. leven als...

2. spelen als...

3. spelen met...

4. schrijven, spreken, dichten en zingen

5. tekenen, bouwen, experimenteren

6. muurkrant en tentoonstelling

7. herdenken en vieren

Film als beeldvormer

In de geschiedenisles probeer je als leerkracht de geschiedenis weer tot leven te wekken. Dit doe je door uiteenlopende beeldvormers in te zetten. 

Een sterke beeldvormer in de geschiedenisles kan een filmfragment zijn. 

Hoe verschillen de volgende fragmenten van elkaar? 

Welk 'beeld' blijft bij leerling hangen?

0

0

A - De werkelijkheid

B - Afbeeldingen

C - Het gesproken woord

D - Het geschreven woord

E - Doen

Korte klassikale oefening tot slot.

Beeldvormers aan de juiste categorie koppelen. Student bij digitaal bord vragen om opdracht uit te voeren. Rest van klas mag helpen.

Mees Kees

Bespreek met elkaar

• Heb je positieve of negatieve herinneringen over het schoolvak geschiedenis? Leg uit waarom. 

• Welke leerkrachten / docenten (die geschiedenislessen verzorgden) vond je inspirerend en waarom? 
  

Welk doel heeft geschiedenis-onderwijs volgens jou?

Wat is volgens jou het belangrijkste doel van geschiedenisonderwijs?

Identiteits-ontwikkeling: Wie zijn wij? Wie ben ik?

Grip op tijd en chronologie: Ben ik thuis in de tijd?

Waarden en normen: Wat is goed? Wat is kwaad?

Bestaans-verheldering: Begrijp ik de samenleving / wereld?

Wat is volgens jou het belangrijkste doel van geschiedenisonderwijs?

1. Identiteitsontwikkeling: Wie zijn wij? Wie ben ik?
2. Grip op tijd en chronologie Ben ik thuis in de tijd?
3. Waarden en normen: Wat is goed? Wat is kwaad?
4. Bestaansverheldering Begrijp ik de samenleving / wereld?

ItsLearning als leeromgeving

Huiswerk

VERWERKING bk1

• verwerkingsopdrachten bijeenkomst 1 => 
  

vragen over de inhoud van het college. 

In digitaal document in ItsLearning zelf invullen!

Onderdeel van vakopdrachten!

Kijkwijzer Geschiedenis: pag. 76 t/m 80

Huiswerk

VOORBEREIDING bk2

• bestuderen uit 'Basiskennis geschiedenis': blz 11 t/m 40  (tijdvak 1&2)
• mindmap maken tijdvak 2 (NB gebruik mindmap van tijdvak 1 ter inspiratie) + foto uploaden in ItsLearning bij inleverplek
• leer de tijdvakkenindeling bestaande uit de 10 tijdvakken uit je hoofd.
• zorg dat je een tijdbalk kunt tekenen die bestaat uit 10 tijdvakken met ronde jaartallen. Probeer dit te automatiseren.

Voor elke bijeenkomst bestudeer je twee hoofdstukken uit ‘Basiskennis geschiedenis’ van Hans Keissen. Dit doe je ter voorbereiding op de tijdbalktest en de voortgangstoets. 

Voor bijeenkomst 2:

• leer de tijdvakkenindeling bestaande uit de 10 tijdvakken uit je hoofd. Zorg dat je zonder telkens diep te hoeven nadenken je een tijdbalk kunt tekenen die bestaat uit 10 tijdvakken met ronde jaartallen. Probeer dit te automatiseren.
  
• bestudeer blz 11 t/m 40 (tijdvak 1&2) uit ‘Basiskennis geschiedenis’
  
• maak/teken een mindmap over tijdvak 2. Bij de bronnen vind je een voorbeeld van een mindmap die over tijdvak 1 gaat. Gebruik die ter inspiratie! Jouw mindmap over tijdvak 2 lever je hier in. Zorg dat je een document of foto inlevert waarop tekst e.d. duidelijk zichtbaar is.

BELANGRIJK: een mindmap is GEEN WOORDSPIN! In een woordspin noteer je rondom een centraal thema allerlei begrippen op die met dat thema te maken hebben. Bij een mindmap ga je echter een stap verder. Daarin maak je duidelijk zichtbaar hoe de verschillende thema’s / onderwerpen / gebeurtenissen / hist. personages met elkaar verbonden zijn. Met een mindmap bewijs je dat je INZICHT hebt.

NB VERGEET NIET OP INLEVEREN TE KLIKKEN (anders blijft je mindmap-opdracht in concept staan).

mindmap

Een mindmap is GEEN WOORDSPIN! In een woordspin noteer je rondom een centraal thema allerlei begrippen op die met dat thema te maken hebben. 

Bij een mindmap ga je een stap verder. Daarin maak je duidelijk zichtbaar hoe de verschillende thema’s / onderwerpen / gebeurtenissen / personages met elkaar verbonden zijn. Met een mindmap bewijs je dat je INZICHT hebt.

NB VERGEET NIET OP INLEVEREN TE KLIKKEN (anders blijft je mindmap-opdracht in concept staan).

Voortgangstoets Zaakvakken

• AK: 30 vragen; GS: 30 vragen; NA&T: 40 vragen
  
• digitale toets
• elk jaar opnieuw
• cesuur in jaar 1 60% 

Check out

Wie heeft nog een vraag?

Wat neem je mee uit deze bijeenkomst?

Opdracht 1 - Filmfragmenten

 Bekijk de volgende vier filmfragmenten:

1. Vroeger en zo 'Het Romeinse Rijk' (SchoolTV / NTR Beeldbank)

2. Asterix en Obelix (speelfilm)

3. Rome (dramaserie van HBO) 

4. Welkom bij de Romeinen (NPO Zapp)

Kijk goed, want na de vier fragmenten volgen enkele vragen over de fragmenten.

Opdracht 2 - Beeldvormers 

Film is één van de vele soorten beeldvormers waar je aan kunt denken. Er zijn nog veel meer mogelijkheden om het verleden tot leven te wekken. 

Bekijk de verschillende beeldvormers en sleep vervolgens  de beeldvormers naar de juiste categorieën van het beeldvormingsschema.

'Inwoners uit een dorpje in Gallië zijn de Romeinen altijd weer te slim af.'

1. fragment 1: SchoolTV
2. fragment 2: Asterix
3. fragment 3: Rome
4. fragment 4: Welkom bij

'Voor Bataafse mannen was het aantrekkelijk om als soldaat het Romeinse leger in te gaan'

1. fragment 1: SchoolTV
2. fragment 2: Asterix
3. fragment 3: Rome
4. fragment 4: Welkom bij

'Batavieren waren vieze, onbeschaafde mensen, die in opstand kwamen tegen de Romeinen'

1. fragment 1: SchoolTV
2. fragment 2: Asterix
3. fragment 3: Rome
4. fragment 4: Welkom bij de Romeinen

'Romeinen waren mensen zoals jij en ik. Ook zij worstelden met verlangens en emoties (zoals verliefdheid).'

1. fragment 1: SchoolTV
2. fragment 2: Asterix
3. fragment 3: Rome
4. fragment 4: Welkom bij

Ontwikkelen van historisch bewustzijn

Historisch tijdsbesef

Historische kennis

Historisch redeneren

• aanduidingen voor tijd en tijdsindeling; 
  
• chronologische volgordes; 
  
• de tijdbalk;  
  
• kenmerkende aspecten van
  tijdvakken; 
  
• continuïteit en verandering.
  

• periodiseringen, zoals  de tien
  tijdvakken; 
  
• kenmerkende aspecten van
  de tien tijdvakken; 
  
• vijftig vensters van de Canon
  van Nederland; 
  
• verhalen, tradities en verbeelding.
  

• Redeneren over continuïteit en verandering, oorzaken en gevolgen, overeenkomsten en verschillen
  
• hist. vragen stellen
• bronnen onderzoeken
• contextualiseren
• argumenteren
• historische begrippen gebruiken