week 38 1.5 Machtige staten

• gs
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom bij geschiedenis

Binnen= beginnen:

• Ga rustig zitten op je plek volgens de klassenplattegrond.
• Telefoon in je tas
• Jas uit


• Pak alvast je leerboek en schrift en start met lezen van paragraaf 1.5.

Vandaag

1. Lesdoelen (5 min)
2. Tijdlijn opdracht: waar kan ik de feedback vinden? (10 min)
3. herhaling landbouwrevolutie (filmpje) (5 min)
4. Uitleg paragraaf 1.5 en een klein deel 1.6 (15 min)
5. Afsluiting (5 min)

Leerdoel

• Ik kan uitleggen hoe de Egyptische staat georganiseerd was.
  
  
  
• Ik kan uitleggen welke sociale verschillen in de Egyptische samenleving bestonden.
  
  
  
• Ik kan het begrip Polytheïsme in mijn eigen woorden uitleggen.

Tijdlijn opdracht (introductieopdracht)

1. De individuele feedback vind je in Magister.
2. Heb je daar een starter of ontwikkeling staan? Geen paniek! Je bent op school om te leren.  Je mag de opdracht verbeteren, aanvullen en opnieuw inleveren via magister.. Deadline wk 39
3. Heb je een NG staan: Je mag de opdracht als herkansing inleveren via Magister. Deadline wk 39.

TIPS

- Lees goed,  stap voor stap de opdracht. Niet gelijk starten.

-In de laatste stap staat wat & hoe je moet inleveren.

Wat lever je in:

1. Je tijdbalk + de antwoorden op de vragen (document zelf)
2. Waar lever je de herkansing in? Magister -> ELO -> Opdrachten -> herkansing introductie opdracht -> blauwe knop rechtsboven.

00:17

Probeer te bedenken waarom juist op deze plek mensen als eerste overgingen op landbouw

1. Hier groeide al veel meer dan op andere plekken
2. Hier waren de groepen groter, omdat hier al langer mensen leefden
3. Warm en nat gebied waardoor er hier veel dieren te vinden waren
4. Op de andere plekken was ijstijd nog gaande

00:50

Het voedseloverschot had ook een ander gevolg, welke?

1. Er waren meer oorlogen om elkaars voedsel te stelen
2. Mensen werden een stuk dikker
3. Er werden meer kinderen geboren
4. Er kwamen meer ziektes bij, door allergieën

Door de landbouw ontstond ook het schrift. Waarvoor?

1. Om de wetten op te schrijven als iemand het voedsel zou stelen
2. Om bij te houden hoeveel voedsel er was
3. Om recepten uit te kunnen schrijven
4. Om op te schrijven hoe je planten moest verbouwen

Hoe ziet het landschap van Egypte eruit?

De Nijl

• Nijl onderdeel van vruchtbare halvemaan
• Elk jaar overstroomt de Nijl
  
• Vruchtbare slib blijft liggen op de oevers
  
• Irrigatie kanalen zorgen ervoor dat akkers bewaterd werden

01:07

Ondanks de gevaren van de Nijl gaan mensen toch juist hier wonen. Waarom?

1. Omdat men dan makkelijker kan handelen via de rivier
2. Omdat men naast landbouw ook kon vissen in de Nijl
3. Omdat alleen hier vruchtbare grond te vinden was
4. Omdat dit zoet water is wat men ook kon drinken

Specialisatie

• Door de landbouw kwam er een voedseloverschot (er was te veel voedsel)
  

• Gevolg: niet iedereen hoeft meer boer te zijn en kunnen dus nu andere beroepen gaan uitoefenen: smid, meubelmaker, pottenbakker
  

• Mensen worden beter in hun ambacht (beroep) en gaan zich specialiseren (er beter in worden)
  

Voorbeeld: iedereen kan potten maken, maar een specialist kan de mooiste potten maken

De leider van Egypte

Mensen die werken voor het bestuur

Zorgen voor de veiligheid

"Geld"

Belasting

Het bestuur van een land (Farao + ambtenaren) = regering

De staat: Egypte

Oogst

slaven

Handelaren

Soldaten

Farao

Ambtenaren

Schrijvers

Ambachtslieden

Arbeiders

slaven

Handelaren

Soldaten

Farao

Ambtenaren

Schrijvers

Ambachtslieden

Arbeiders

Zou je als arbeider omhoog kunnen klimmen tot bovenin de (sociale) piramide?

1. Ja
2. Nee

Imhotep

• Geboren in arbeiders familie
  
• Uitgekozen voor tempelschool
• Klimt op tot priester
  
• wordt aangewezen als vizier onder farao Djoser (hoogste rang onder Farao)

• Architect van de eerste Piramide

Opklimmen is mogelijk, maar het verhaal van Imhotep is uniek. Hoe lager de sociale laag, hoe minder kans om op te klimmen.

Hiërogliefen 

• Eerste dingen die men opschreef: hoeveel voedsel er was, wetten, etc.

•  Hiërogliefen alleen voor speciale gelegenheden: graftombes, farao, religieuze zaken

• Alleen priesters leren het Hiërogliefen schrift

Goden

Polytheisme: geloof in meerdere goden. Poly: meerdere, theos: god

Natuurgodsdienst: goden zorgen voor alle verschijnselen in de natuur.

bijv. zonsopgang/ondergang, groeien van graan, jaarlijkse overstroming, gezongheid van de mens.

Osiris

De belangrijkste god, ook wel de oppergod genoemd

Hij is de baas over alle goden

Hij is gemummificeerd, daarom heeft hij een groene huid

Isis

Godin van de Vruchtbaarheid

Uit haar tranen is de Nijl ontstaan

Horus

God van de farao's

Wordt afgebeeld als valk

Draagt de farao's kroon

Anubis

God van het Dodenrijk

Wordt afgebeeld als een jakhals

Ra

Zonnegod

Wordt afgebeeld als valk

Draagt een zonneschijf met daarom heen een slang (cobra)

goden: voor de helft mens, voor de helft dier.

Offers

In tempels brachten priesters namens de gewone Egyptenaren offers: vaak voedsel.

Lazen spreuken voor. Deze zijn allemaal handelingen die vaak gedaan/gebruikt werden.

Dit noemen we Rituelen: noodzakelijk om goden tevreden te houden.

Leven en natuur zou dan niet ontregeld raken.

Graven en Mummies

Egyptenaren geloofden: Goden bepalen of je ziel in het hiernamaals zal voortleven.  (Goed leven hebben geleid)

Dan laat Osiris je toe tot dodenrijk.

Lichaam van overledene moet je bewaren. Ziel: ieder nacht naar dodenrijk, overdag weer terug in lichaam.

Het wegen van het hart de naamvoor de ceremonie waarvan werd gedacht dat een overledene moest afleggen in de Hal van de Twee Waarheden.

In het midden van de hal stond een grote weegschaal. Aan de ene kant van de weegschaal lag de Veer van de Waarheid. Aan de andere kant moest de dode zijn hart neerleggen. Anubis, de God van de doden, zat bij de weegschaal.

Thoth, de god van de wijsheid, schreef de uitkomst van de test op en Osiris, de god van de onderwereld, de vruchtbaarheid en de wederopstanding overzag het geheel.

Als het hart even zwaar was als de veer, mocht de dode door naar de poorten van Yaru, het hiernamaals. Als het hart zwaarder was, sloeg de weegschaal door en kon het monster Ammit bij het hart en zij at het op. Een ander monster at het huis van de ziel op en de ziel alleen moest eeuwig over de aarde zwerven.

Wat is Polytheïsme?

1. een geloof met maar één god
2. een geloof zonder god
3. een geloof met meerdere goden
4. meerdere geloven samen

Volgende week

Wat gaan we doen in:

• Vaste les: instructie invalshoeken
• Inschrijfuur: cito maken

Kijk in de studiewijzer Geschiedenis voor het huiswerk

Leerdoel

• Ik kan uitleggen hoe de Egyptische staat georganiseerd was.
  
  
  
• Ik kan uitleggen welke sociale verschillen in de Egyptische samenleving bestonden.
  
  
  
• Ik kan het begrip Polytheïsme in mijn eigen woorden uitleggen.

Voor mij zijn de leerdoelen behaald

😒🙁😐🙂😃