§7.1 Wat is de overheid

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

H7: Wie heeft het voor het zeggen?

§7.1 Wat is de overheid?

MAVO 3

Planning 

Week 21 

Donderdag 25 mei toets van H7 

B-toets 

Leerdoelen

Je leert deze les:

- welke overheden er zijn en wat hun taken zijn

- hoe de overheid ons gedrag beïnvloedt

- waarom de overheid bepaalde taken liever zelf uitvoert

- wat het verschil is tussen de collectieve en de particuliere sector

- wat privatisering is

Het rijk 

• Centrale overheid (=het rijk of rijksoverheid 
• maatregelen voor het hele land 
• toezien op naleving wetten 
• ministers vormen bestuur  

Lagere overheden 

Provincie 

• Bedrijventerreinen en recreatiegebieden aanwijzen 
• aanleg infrastructuur 

Gemeente 

• Jeugd- en ouderenzorg 
• afgifte paspoort en rijbewijs

Waterschap 

• Maatregelen tegen overstromingen 
• zuivering afvalwater 

Vraag 2 blz. 190

A. Gemeente 

B. Het rijk 

C. Waterschap 

D. Provincie 

Wat doet de overheid voor de economie?

• investeren in goede infrastructuur
  

• heffingen om ongewenste activiteiten af te remmen
  

• subsidie om te steunen en te stimuleren
  

• kartelafspraken verbieden

Subsidie voor innovatie

Hoe beïnvloedt de overheid consumentengedrag?

• belastingheffing

• accijns

• voorlichting

accijns & subsidie

Accijns:
Extra belasting op tabakswaren, olie en alcohol.
Doel: Minderen van de consumptie.

Subsidie:
Extra tegemoetkoming op sommige producten en diensten.
Doel: Laten toenemen van de consumptie.

Opdracht 5 blz. 191

a.

a. deel / geheel x 100% 

€ 8.640 ÷ € 4.050.000 × 100% = 0,2%.

b.

b. Subsidie is € 8.640 ÷ 120 = € 72 per lid per jaar.

  € 72 ÷ 12 maanden = € 6 per maand.

  De contributie wordt dan € 20 + € 6 = € 26 per maand.

Collectieve goederen = voorzieningen voor iedereen, betaald en geleverd door de overheid 

Redenen om collectieve goederen te leveren:

- Je kunt niet iedereen apart laten betalen.

- Kwaliteit in de hand houden

- Voorzieningen betaalbaar houden voor iedereen 

collectieve & particuliere sector

Collectieve sector
Alle bedrijven die voor de overheid werken. Levert goederen en diensten waar iedereen gebruik van kan maken. Geen doel om winst te maken. 

Zoals UWV. 

Particuliere (private) sector
Bedrijven die goederen en diensten willen verkopen om winst te maken.

Marktwerking!

Overheidstaak of niet? 

Privatiseren -> De overheid verkoopt diensten of activiteiten aan de particuliere sector 

Redenen om te privatiseren:

- Taken geen verantwoordelijkheid meer voor de overheid

- Bedrijven doen het beter en/of goedkoper

Overheid gebruikt soms marktwerking:

- Bedrijven concurreren op prijs/ kwaliteit om overheidstaak uit te voeren 

- Overheid betaalt het beste/ goedkoopste bedrijf 

Voordelen:
Minder kosten en organisatie voor de overheid.
Prijzen kunnen lager worden door marktwerking.

Nadelen:
Overheid verliest inspraak.
Sommige activiteiten kunnen ophouden met bestaan.

Prijzen kunnen hoger worden door winstdoel

PRIVATISEREN

Wat moet je doen?

maken opdracht  4 t/m 11 op bladzijde 190 t/m 193
Niet af tijdens de les? dan is het huiswerk!

Klaar? Iets voor een ander vak. Geen telefoon.