5 VWO hoofdstuk 10.1

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

10.1 Ethers, amiden, esters, aldehyden en ketonen

Herhalen naamgeving (cyclo)alka(e)nol/
(cyclo)alkaa(ee)namine

Herhalen naamgeving (cyclo)alka(e)nol/
(cyclo)alkaa(ee)namine

Positief kritische feedback !
dus ???????

Wat moet er nog bij ????

Herhalen naamgeving (cyclo)alka(e)nol/
(cyclo)alkaa(ee)namine

trans-but-2-een-2ol

cis-but-2-een-2ol

Herhalen naamgeving (cyclo)alka(e)n(ol)

trans-but-2-een-2-ol

cis-but-2-een-2-ol

Herhalen naamgeving (cyclo)alka(e)n(ol)

naam + hoeveel stereo-isomeren (hfst 8)

Herhalen naamgeving (cyclo)alka(e)n(ol)

2,3-diaminocycloheptaan-1-ol

                   + 3 C^* dus 2³ = 8 stereoisomeren

Aldehyden

In hetzelfde molecuul vanille zit nog een karakteristieke groep:

de aldehyden: -CH=O op het eerste of laatste C-atoom
==> een alkanal  

Aldehyden

Bij de naamgeving van de aldehyden begin je altijd te tellen vanaf de aldehydegroep. 

Omdat deze groep altijd op plaats 1 van de stam zit, is een plaatsnummer niet nodig. 

Ketonen

De geurstof van banaan ziet er als volgt uit:

C=O niet aan de buitenste C-atomen ==> Keton. 

Naam: 7C op 1 rij = heptaan

C=O op 3e C

heptaan-3-on

Keton

Een overzichtje zie je hier staan:

Als je R1 en R2 groepen alkylgroepen

zijn dan behoort het molecuul

tot de alkanonen.

Ketonen vs Aldehydes. 

overeenkomst: Alkanonen en alkanalen zijn  structuurisomeren

Bijv propanon en propanal: C₃H₆O

Verschil: reactie met oxidatoren (hfst 9). 

aldehyde + water + oxidator --> carbonzuur + ... H⁺ + ... e^- Ketonen + oxidator --> reageren niet  

ethers en alkoxyalkanen

De formule van methoxymethaan is (net als bij ethanol, C₂H₆O. Deze 2 stoffen zijn dus ...............

ethers en alkoxyalkanen

naamgeving

start = kortste C-keten

tussen = O = oxy

einde = langste C-keten

NB: soms is het nodig aan te geven aan welke C de kortste keten geplaatst is.

ethers en alkoxyalkanen

naamgeving

start = kortste C-keten               tussen = O = oxy              einde = langste C-keten

NB: soms is het nodig aan te geven aan welke C de kortste keten geplaatst is.

ethers en alkoxyalkanen

naamgeving

start = kortste C-keten               tussen = O = oxy              einde = langste C-keten

               eth                                         oxy                                   pentaan

NB: soms is het nodig aan te geven aan welke C de kortste keten geplaatst is.

 ==> 1-ethoxyentaan

zuurrest en esters

naamgeving zuurrest (= carbonzuur dat een H⁺ heeft afgestaan):

langste keten = stamnaam

                        = oaat waarbij de C in de langste keten 

                                                           Geef de naam

zuurrest en esters

naamgeving zuurrest (= carbonzuur dat een H⁺ heeft afgestaan):

langste keten = stamnaam

                        = oaat waarbij de C in de langste keten 

                                                           4 C = butaan met een -oaat
                                                               ==> butanoaat 

zuurrest en esters

naamgeving ester (= gemaakt uit alcohol en carbonzuur)

stap 1: welk deel van alcohol = zijgroep

stap 2: welk deel van carbonzuur = 'zuurrest'

==> 2 C van alcohol = ethyl

==> 4 C van zuurrest  = butanoaat

==> hele naam = ethylbutanoaat

amides

naamgeving amides (= gemaakt uit amine en carbonzuur)

stap 1: welk deel van amine = zijgroep

stap 2: welk deel van carbonzuur = 'stam'

stap 3: CONH = amide

==> 2 C van alcohol = ethyl

==> 4 C van zuurrest  = butaan

==> CONH = amide

                                                                            ==> hele naam = ethylbutaanamide

10.1 Ethers, amiden, esters, aldehyden en ketonen