Palliatieve zorg binnen verslavingszorg

• Informatiemanagement
• WO
• Studiejaar 6

Palliatieve zorg binnen de verslavingszorg

Disclosure

INHOUD - INTERACTIEF

Voorstellen

Clientreis (vrijwillig, wvggz, palliatieve zorg)

Take home message

Vragen, discussie, casuïstiek

VOORSTELLEN

VS GGZ Outreachende zorg

Actieonderzoeker

PhD student RuG

Onderzoek pz bij EPA

CASUS GEERT

61-jarige alleenstaande man

35 jaar alcohol verslaafd

Reden: ontevreden over leven

Laatste 5 jaar 3 liter wijn p/d

Verleden meerdere stoppogingen

Max. 6 mnd abstinent geweest

 

CASUS GEERT

Eet nauwelijks

Loopstoornissen

Bij MDL arts in behandeling geweest - Hersenatrofie (hersenkrimp) 

- Levercirrose

- Oesofagusvarices (spataderen 
   slokdarm)

CASUS GEERT

Aandringen familie verwijzing VNN

Opname verslavingskliniek

- detoxificatie alcohol

- NPO (cognitief onderzoek)

Week vóór ontslag gaat Geert weg

Onderzoeken zijn niet afgerond

CASUS GEERT

Thuis weer alcohol drinken

Wil niet weer opgenomen worden

Zegt minder te drinken

Stoppen lukt niet

Afspraken poli VNN en MDL arts komt hij niet na

Huisbezoeken wil hij wel Outreachende zorg

Is deze casus herkenbaar?

JA

NEE

Hoeveel van deze soortgelijke casuïstiek
heb je in je caseload?

0

1-3

4-6

>6

Wat gaan we doen?

MDO DILEMMA

Wanneer en tot waar grijp je in?

DILEMMA'S

- Wanneer is iemand uitbehandeld in de verslavingszorg?

- Palliatieve zorg of gewoon goede zorg voor doorgebruikers?

- Wanneer start palliatieve zorg in de verslavingszorg?

- Mag iemand doodgaan aan een verslaving?

- Nut van meerdere behandelingen/ gedwongen behandeling 

Mag iemand doodgaan aan een verslaving?

JA

NEE

Is iemand met een verslaving autonoom?

Ja

Nee

Verslaving (2013)

Pleidooi psychiaters
DOI: 10.1007/s12501-013-0014-1

CHRONISCHE VERSLAVING

• Langdurige verslaving (veelal >10 jaar)
• Moeilijk tot niet (meer) te behandelen 
• Laten zich niet altijd (meer) behandelen
• Krijgen vaak cognitieve problemen
• Versmeren vaak in huis met valgevaar
• Drinken zich soms dood met of zonder behandeling

CHRONISCHE VERSLAVING

RICHTLIJN (2015)

- Gedwongen kader WVGGZ

- Wilsbekwaamheid

- MDO + CURA / moreel beraad

Binnenkort nieuwe richtlijn!

CASUS GEERT (1)

1. Vermoeden cognitieve stoornis
2. Ziet ernst vd situatie niet in
3. Zorgmachtiging aangevraagd
4. Gedwongen opname volgde
5. Abstinentie + onderzoeken 6wkn
6. Wilsonbekwaam
7. Intensieve thuisbegeleiding
8. Sociale contacten en afspraken MDL arts opgepakt

CASUS GEERT (2)

1. Vermoeden cognitieve stoornis
2. Ziet ernst vd situatie niet in
3. Zorgmachtiging aangevraagd
4. Gedwongen opname volgde
5. Abstinentie + onderzoeken 6wkn
6. Wilsbekwaam, wens tot drinken
7. Moreel beraad 
   Wat is goede zorg?
   
   

STAP 1 

SIGNALEREN behoefte pz

Surprise Question
Zou het mij verbazen als Geert binnen 12 maanden zou komen te overlijden?

ONDERBOUWING

1. Levensbedreigende aandoening, en/of

2. Verergering van ziekte of kwetsbaarheid, en/of

3. Complicaties of achteruitgang in lich. functioneren, en/of

4. Stellen cliënt of naasten vragen over het nut van (verdere) medische behandelingen of is de cliënt op eigen initiatief gestopt met de medische behandeling, en/of

5. (andere) signalen van cliënt, naasten, hulpverleners dat de cliënt ernstig ziek is

Info huisarts/ specialisten/ lab/ actueel medicatie overzicht

COPD

Hartfalen

Zou het mij verbazen als Geert binnen 12 maanden zou komen te overlijden?

1. JA
2. NEE

Markeren palliatieve zorg

PALLIATIEVE ZORG

PALLIATIEVE ZORG

'Palliatieve zorg is zorg die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid, door het voorkomen en verlichten van lijden, door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling en behandeling van problemen van fysieke, psychische, sociale en spirituele aard. Gedurende het beloop van de ziekte heeft palliatieve zorg oog voor het behoud van autonomie, toegang tot informatie en keuzemogelijkheden.’ 

(Kwaliteitskader palliatieve zorg NL, 2023)

PALLIATIEVE ZORG

Wat betekent het woord palliatief?

1. Stervensproces
2. Verzachtend
3. Ongeneeslijk
4. Stervensbegeleiding

STAP 2

IN KAART BRENGEN
symptomen, problemen, behoeften

• USD
• Lastmeter
• Wensenboekje

USD

Utrecht symptoom dagboek

Beginmeting

maandelijks

Wekelijks

Dagelijks

Lastmeter

Veel gebruikt in de oncologie

Wensenboekje

Van 

Dit is het meest ondeugende dat ik heb gedaan.... 

Tot

Ik wil  begraven/ gecremeerd worden

STAP 3

Proactieve zorgplanning

Voorlichting

Afstemming

Wat kunnen we verwachten?

Als dit, dan dat

Wie, wat, waar, wanneer

Wat wel? Wat niet?

Heldere afspraken

Breed zorgplan 4 dimensies

lichamelijk, psychisch, sociaal, existentieel

• Regievoering
  
• Pijnbeleid
  
• Consultatiemogelijkheden
  
• Vrijwilligers

RICHTLIJNEN 

• Kwaliteitskader palliatieve zorg
• Richtlijnen palliatieve zorg
• Toolkit proactieve pz in de GGz
• Handreiking pz voor     verslavingszorg

www.palliaweb.nl 

STAP 4

Zorg in de stervensfase

Terminale zorg

• Herkennen stervensfase
• Voorlichting
• Zorgpad stervensfase
• Waakmand

Markeren terminale zorg

Wensen, behoeften

Blijven uitvragen

De dood

STAP 5

Nazorg(gesprekken)

Aandacht verlies en rouw

• Naasten
• Team(leden)
• Ketenpartners
• Evt. Intern opvang team

TAKE HOME

Durf te markeren!

Palliatieve zorg = behandeling

Wensenboekje vanaf intake

'Wat wil je dat we doen als je ineens ernstig achteruit gaat of we je vinden?'

VRAGEN/ DISCUSSIE