De vuist van Piëmonte
De vuist van Piëmonte
De vuist van Piëmonte
1 / 37
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5
In deze les zitten 37 slides, met tekstslides en 1 video.
Lesduur is: 45 minOnderdelen in deze les
De vuist van Piëmonte
De vuist van Piëmonte
Slide 1 - Tekstslide
“Italië is af, nu de Italianen nog”
- Massimo d’Azeglio
Slide 2 - Tekstslide
Slide 3 - Video
Va, pensiero sull'ali dorate!
(Vlieg, gedachte, op gouden vleugels)
Oh mia patria sì bella e perduta!
(O, mijn vaderland, zo mooi en zo verloren)
Slide 4 - Tekstslide
Slide 5 - Tekstslide
Risorgimento
Lessenreeks over de Italiaanse eenwording, het Risorgimento.
Na de introductieles staan hoofdstukken uit het boek De vuist van Piëmonte centraal. Deze worden vóór de les gelezen en tijdens de les besproken.
In periode 2 wordt een essay over het Risorgimento geschreven
Slide 6 - Tekstslide
Rome
Italia is de kern van het Romeinse Rijk
Rijk wordt bestuurd vanuit Rome
Dankzij aanwezigheid paus blijft Rome gedurende de middeleeuwen een aanzienlijke stad
Slide 7 - Tekstslide
Invloed
Tot de 16de eeuw spelen de Italiaanse steden een belangrijke rol in Europa:
- In Rome zetelde de paus.
- In Florence begon de Renaissance.
- Genua en Venetië domineerden de handel.
Vroegmoderne tijd zorgt voor:
- verminderde economische macht van de Italiaanse steden en
- verminderde politieke macht van de paus.
Slide 8 - Tekstslide
Napoleon
1797: Napoleon verovert de Italiaanse republieken en start centralisatie
In de nieuwe republiek worden moderne wetten en een doelmatig bestuur ingevoerd.
Italianen maken kennis met Verlichting én nationalisme.
Gevolg: versnelde opkomst van "Italiaans" nationaal bewustzijn.
Slide 9 - Tekstslide
Invloed
Tot de 16de eeuw spelen de Italiaanse steden een belangrijke rol in Europa:
In Rome zetelde de paus.
In Florence begon de Renaissance.
Genua en Venetië domineerden de handel.
De opkomst van de koloniale machten leidde tot verminderde economische macht van de Italiaanse steden.
De Reformatie leidde tot verminderde politieke macht van de paus.
Il Risorgimento: de wederopstanding
Slide 10 - Tekstslide
Invloed
Tot de 16de eeuw spelen de Italiaanse steden een belangrijke rol in Europa:
In Rome zetelde de paus.
In Florence begon de Renaissance.
Genua en Venetië domineerden de handel.
De opkomst van de koloniale machten leidde tot verminderde economische macht van de Italiaanse steden.
De Reformatie leidde tot verminderde politieke macht van de paus.
"Italië is een geografische uitdrukking."
- Metternich
Slide 11 - Tekstslide
Inleiding
"De lange arm van de paus..."
"Een bron van internationale spanningen"?
Invloed van de Verlichting
Wat maakt de eenwording moeizaam?
"Een gematigde revolutie van bovenaf"
David Hume: Grote Mannen Geschiedenis?
Slide 12 - Tekstslide
Invloed
Tot de 16de eeuw spelen de Italiaanse steden een belangrijke rol in Europa:
In Rome zetelde de paus.
In Florence begon de Renaissance.
Genua en Venetië domineerden de handel.
De opkomst van de koloniale machten leidde tot verminderde economische macht van de Italiaanse steden.
De Reformatie leidde tot verminderde politieke macht van de paus.
Ideeën groeien snel als ze worden bewaterd met het bloed van martelaren.
- Mazzini
Slide 13 - Tekstslide
Restauratie
1815: Congres van Wenen
Overwinnaars van Napoleon maken afspraken
Ancièn Regime zorgt voor behoud macht.
Oude vorstenhuizen keren terug.
Gevolgen:
Groeiend verzet tegen de autoritaire orde
Verspreiding liberalisme en nationalisme
Slide 14 - Tekstslide
Samenvatting
Rol van Oostenrijk
Hoe reageert Vittorio Emanuele I na zijn winterslaap?
Verbond tussen troon en altaar?
Welk Europees mandaat?
Grote armoede en ellende: waarom dan géén revolutie?
Slide 15 - Tekstslide
Invloed
Tot de 16de eeuw spelen de Italiaanse steden een belangrijke rol in Europa:
In Rome zetelde de paus.
In Florence begon de Renaissance.
Genua en Venetië domineerden de handel.
De opkomst van de koloniale machten leidde tot verminderde economische macht van de Italiaanse steden.
De Reformatie leidde tot verminderde politieke macht van de paus.
Een enkele keer horen we wel eens het woord "Italië, maar het levert geen echo op in de harten van de bevolking.
- Pietro Giordani
Slide 16 - Tekstslide
Invloed
Tot de 16de eeuw spelen de Italiaanse steden een belangrijke rol in Europa:
In Rome zetelde de paus.
In Florence begon de Renaissance.
Genua en Venetië domineerden de handel.
De opkomst van de koloniale machten leidde tot verminderde economische macht van de Italiaanse steden.
De Reformatie leidde tot verminderde politieke macht van de paus.
"Piemonte is één van de achterlijkste staten van Italië"
- John Davis
Slide 17 - Tekstslide
Italia?
Géén nationaal gevoel
Noorden: versnipperd, rijk, industrie, verlichte bovenklasse
Zuiden: centraal georganiseerd, arm, landarbeiders
In het zuiden ontstaat schaduweconomie
20ste en 21ste eeuw: maffia
Paese reale vs paese legale
Slide 18 - Tekstslide
Nationalisme
Koninkrijk Piëmonte onderdrukt het liberalisme hardhandig. Groot leger en carabinieri om controle te houden.
Grote economische problemen
Carbonari: verzamelnaam van geheime genootschappen zoals La Giovane Italia.
Doel: stichten democratisch Italië: monarchie met grondwet en parlement
Leider: Giuseppe Mazzini.
Slide 19 - Tekstslide
Kern
Hoe gaat het eraan toe in Piëmonte op economisch, sociaal en politiek gebied?
Welke krachten zijn er aanwezig in de regio van Piëmonte?
Was Piëmonte klaar voor de verschillende verlichte veranderingen die sommigen wilden doorvoeren?
Slide 20 - Tekstslide
Revolutie
Oorzaak van de revolutie: economie?
Als water maar lang genoeg is... (blz 41)
1820: eerste revolutie -> gevolg van internationale ontwikkelingen
Koning Ferdinand I van de Twee Siciliën moet grondwet accepteren
Metternich reageert: herstelt autoritaire orde
La Gazza Ladra
Slide 21 - Tekstslide
Invloed
Tot de 16de eeuw spelen de Italiaanse steden een belangrijke rol in Europa:
In Rome zetelde de paus.
In Florence begon de Renaissance.
Genua en Venetië domineerden de handel.
De opkomst van de koloniale machten leidde tot verminderde economische macht van de Italiaanse steden.
De Reformatie leidde tot verminderde politieke macht van de paus.
De enige aanwijzing die de Italianen begrijpen is een schot met een pistool.
- Metternich
Slide 22 - Tekstslide
Invloed
Tot de 16de eeuw spelen de Italiaanse steden een belangrijke rol in Europa:
In Rome zetelde de paus.
In Florence begon de Renaissance.
Genua en Venetië domineerden de handel.
De opkomst van de koloniale machten leidde tot verminderde economische macht van de Italiaanse steden.
De Reformatie leidde tot verminderde politieke macht van de paus.
O, Slaafs Italië, huis van lijden, een schip zonder loods in een grote storm, niet de heerseres van de provincies maar van een hoerenhuis
- Dante
Slide 23 - Tekstslide
Vervolg
Rol Carlo Alberto.
Door grondwet 1821 treedt Vittorio Emmanuel I af.
Met steun van Metternich volgt conservatieve Carlo Felice hem op (blz 47).
Genua: salons waar Verlichte & nationalistische ideeën zich verspreiden
Dante, Petrarca, Machiavelli
Hoe past dit bij nationalisme?
Slide 24 - Tekstslide
Buitenland
Langdurige buitenlandse overheersing (Frankrijk, Oostenrijk)
"Italianen zijn ballingen in hun eigen land"
Manzoni: I promessi Sposi
Mazzini: Opvoeding over de toekomst
Mazzini en de Verlichting
1830: nieuwe golf revoluties in centraal Italië Vorsten en paus zijn doelwit.
Carbonari zitten achter de revoluties.
Slide 25 - Tekstslide
Interventie
Op verzoek paus intervenieert Oostenrijk.
Gevolg: vervolging Carbonari. Velen sluiten zich aan bij La Giovane Italia.
Literatuur wordt uiting van ideeën en verzet.
Mazzini groeit door zijn geschriften uit tot een held.
Wat is het belang van Mazzini?
Slide 26 - Tekstslide
Mazzini
(1805-1872)
Roepende vanaf de zijlijn?
Waar moet je bij Mazzini aandacht aan geven?
Slide 27 - Tekstslide
1848
Revolutiejaar betekent einde autoritaire orde.
- Frankrijk: Februarirevolutie.
- Duitsland: Frankfurter Parlement
- Nederland: Thorbecke.
- Oostenrijk: ballingschap Metternich
Carlo Felice van Piëmonte durft Oostenrijk uit te dagen maar verliest de Eerste Italiaanse Onafhankelijkheidsoorlog.
Eerste Italiaanse oorlog met Garibaldi
Slide 28 - Tekstslide
Verandering
In reactie op de nederlaag roepen Venetië, Toscane én Rome zich uit tot republiek. De paus ontvlucht de stad.
De Romeinse Republiek wordt geleid door Mazzini en de revolutionair Garibaldi.
Ditmaal is het Frankrijk dat de orde herstelt.
Alleen Piëmonte blijft onafhankelijk en wordt toevluchtsoord van revolutionairen.
Slide 29 - Tekstslide
Garibaldi
(1805-1872)
Overdreven heroïsche mythe vorming?
Waar moet je bij Garibaldi aandacht aan geven?
Slide 30 - Tekstslide
Invloed
Tot de 16de eeuw spelen de Italiaanse steden een belangrijke rol in Europa:
In Rome zetelde de paus.
In Florence begon de Renaissance.
Genua en Venetië domineerden de handel.
De opkomst van de koloniale machten leidde tot verminderde economische macht van de Italiaanse steden.
De Reformatie leidde tot verminderde politieke macht van de paus.
Er is nu maar één staatsman in Europa, maar ongelukkigerwijs is hij tegen ons. Dat is Cavour.
- Metternich
Slide 31 - Tekstslide
Cavour
Koning van Piëmonte: Vittorio Emmanuele II.
Zijn machtige premier Camillo Benso, de graaf van Cavour, werkt hard aan internationale steun voor het Risorgimento.
"En dat alles heet Cavour"
Cavour zorgt voor draagvlak in Engeland en Frankrijk voor eenwording.
Deelname Krimoorlog
Slide 32 - Tekstslide
Solferino
1859: Oostenrijk verklaart de oorlog aan Piëmonte.: Tweede Italiaanse Onafhankelijkheidsoorlog.
Keizer Napoleon III steunt Piëmonte.
Meer dan 200.000 soldaten strijden tijdens de gruwelijke veldslag bij Solferino.
Na het zien van het slagveld richt Henri Dunant het Rode Kruis op.
Slide 33 - Tekstslide
Herhaling
Noord versus Zuid Italië
Verzet via Carbonari (Giovane Italia)
Revoluties worden onderdrukt door Oostenrijk (1820, 1830) en Frankrijk (1848)
Deelname Krimoorlog leidt tot veranderende politiek Frankrijk -> steun eenwording
Slide 34 - Tekstslide
Richting Italië
Garibaldi boekt enkele belangrijke overwinningen met zijn troepen.
Lombardije wordt toegevoegd aan Piëmonte, Frankrijk krijgt Nice.
Het vredesverdrag negerend verovert Piëmonte een jaar later de centraal Italiaanse staten.
Slide 35 - Tekstslide
Il mille
1860: Garibaldi valt met duizend soldaten Sicilië binnen
Napolitaans leger valt uit elkaar
Garibaldi verovert Koninkrijk der beide Sicilië
Vittorio Emmanuel II en Cavour ontmoeten Garibaldi en nemen macht over
Alleen Rome is niet verenigd door Piëmonte
Slide 36 - Tekstslide
Italia?
Frans-Duitse Oorlog (1870-1871) lokt Franse troepen uit Rome weg
Pauselijke zoeaven bieden heftig weerstand tegen Italiaanse troepen
20 september 1870: val van Rome
Paus Pius IX verlaat Lateranen en gaat in ballingschap in Vaticaan
1929: Verdrag van Lateranen
