Les 6: Vulkanisme

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Pak je spullen: boek, schrift, pen, laptop

Startklaar (3 min)

Docent begroet leerlingen, instrueert alle leerlingen om startklaar te zijn en legt materialen klaar.

Leerlingen zorgen ervoor dat zij alle benodigde spullen op tafel hebben, jas uit, mobiel in tas. (Zorg voor een nette en georganiseerde ruimte.)

LEZEN 10 min

Lezen

https://www.nu.nl/klimaat/6303415/al-een-jaar-recordtemperaturen-in-oceanen-tekenen-dat-opwarming-versnelt.html?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F

Leerdoelen 1.3

Als je deze paragraaf hebt bestudeerd:

• dan weet je wat een vulkaan is en wat de gevolgen van vulkaanuitbarstingen kunnen zijn.
• dan kun je op een kaart met de aardkorstplaten de gebieden aanwijzen met vulkanisme.
• dan begrijp je hoe vulkanen ontstaan en waarom de gevolgen voor mensen in arme landen verschillen van die voor bewoners van rijke landen.
  

Symbolen

Plaatbewegingen

H1: Aarde in beweging

§3: Vulkanisme

• Mobiel in telefoontas
• Open LessonUp
• Pak papieren boek en Plenda erbij

Benodigdheden:

- gekleurde blaadjes voor lagen

- klei voor sedimentgesteente

H1: Aarde in beweging

§3: Vulkanisme

Wat gaan we doen?

• Controle spullen en huiswerk
• Herhaling
• Uitleg 1.3
• Maken
• Huiswerk

Leerdoelen

Als je klaar bent met deze paragraaf dan:

• weet je wat een vulkaan is en wat de gevolgen van vulkaanuitbarstingen kunnen zijn.
• kun je op een kaart met de aardkorstplaten de gebieden aanwijzen met vulkanisme.
• begrijp je hoe vulkanen ontstaan en waarom de gevolgen voor mensen in arme landen verschillen van die voor bewoners van rijke landen.

Wat is de directe oorzaak van een aardbeving?

1. oceaankorst zakt onder continent
2. oceaankorst komt klem te zitten
3. oceaankorst 'springt' los
4. schokgolven laten huis trillen

In vergelijking met rijke landen zijn de gevolgen voor arme landen ...

1. groter, omdat de financiële schade er groter is
2. kleiner, omdat zij meer kennis hebben
3. kleiner, omdat er minder mensen wonen
4. groter, omdat zij minder aardbevingsbestendig bouwen

H1: Aarde in beweging

§2: Aardbevingen

Leerdoelen 1.2 herhaling

Als je klaar bent met deze paragraaf dan:

• weet je wat een aardbeving is en wat de gevolgen ervan kunnen zijn in dichtbevolkte gebieden.
  
• begrijp je hoe aardbevingen ontstaan en waarom de gevolgen voor mensen in arme landen verschillen van die voor bewoners van rijke landen.
  
• kun je op een kaart met de aardkorstplaten de gebieden aanwijzen met een groot aardbevingsrisico.
  

Begrippen

aardbeving, epicentrum, schaal van Richter

H1: Aarde in beweging

§3: Vulkanisme

Uitleg

Waarom barst een vulkaan uit?

1. gesteente oceaanbodem wordt mantel ingeduwd
2. gesteente smelt, magma ontstaat
3. verhit materiaal is lichter, dus wilt omhoog
4. te hoge druk --> uitbarsting
5. magma wordt lava en verlaat vulkaan via krater

H1: Aarde in beweging

§3: Vulkanisme

Uitleg

Stratovulkaan	Schildvulkaan
Aardplaten bewegen naar elkaar toe	Aardplaten bewegen van elkaar af
1) gesteente oceaanbodem wordt mantel ingeduwd 2) gesteente smelt, magma ontstaat 3) verhit materiaal is lichter, dus wilt omhoog 4) te hoge druk --> uitbarsting 5) magma wordt lava en verlaat vulkaan via krater	1) ontstaan kier in de aardkorst 2) kier wordt opgevuld met heet gesteente ( lava ) 3) contact lava met oceaanwater 4) lava stolt, nieuw stukje oceaanbodem ontstaat 5) midoceanische rug =minder diep deel van de oceanen waar platen uit elkaar gaan, soort van langgerekte berg op bodem

GB69A

GB69A

Bekijk GB 69A.
Waar vinden we in Europa vulkanen?

H1: Aarde in beweging

§3: Vulkanisme

Uitleg

Greipur Hjaltason over de evauatie in Thorbjörn

H1: Aarde in beweging

§3: Vulkanisme

Uitleg

Gevolgen van een vulkaanuitbarsting:

• grote gebieden raken bedekt met as en lava
• gloeiend hete gaswolken die met hoge snelheid vulkaan afrazen
• rijke landen kunnen sneller signaleren, waarschuwen en evacueren

Signalen vulkaanuitbarsting:

• kleine aardbevingen
• rook
• opzwellen (satellietbeelden)
• onrustige dieren

H1: Aarde in beweging

§3: Vulkanisme

Leerdoelen 1.3 herhaling

Als je klaar bent met deze paragraaf dan:

• weet je wat een vulkaan is en wat de gevolgen van vulkaanuitbarstingen kunnen zijn.
  
• kun je op een kaart met de aardkorstplaten de gebieden aanwijzen met vulkanisme.
  
• begrijp je hoe vulkanen ontstaan en waarom de gevolgen voor mensen in arme landen verschillen van die voor bewoners van rijke landen.

Begrippen

krater, lava, magma, mid-oceanische rug, schildvulkaan, stratovulkaan, vulkaan, 

H1: Aarde in beweging

§3: Vulkanisme

Maken

Hoe?

• Zelfstandig of samenwerken in tweetallen op zachte toon of fluistertoon
  
• Kom je er (samen) niet uit? Lees eerst het LB nog eens door.
  
• Kom je er nog steeds niet uit? Steek je vinger op.

Wat ga ik doen?	Benodigdheden?
Lezen 1.3	Online
Maken 1-2-3-4-5	Online

Een stratovulkaan vind je bij aardplaten die ...

1. van elkaar af bewegen
2. naar elkaar toe bewegen

Een schildvulkaan vind je bij aardplaten die ...

1. van elkaar af bewegen
2. naar elkaar toe bewegen

www.volkskrant.nl