Speechen 2023

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

lab.nos.nl

Retorica

De kunst van het spreken

Opdracht 1: leren van iemand die niet kan speechen 

Noteer minimaal drie tips voor Willem Alexander.

Welke tips heb jij gegeven?

Opdracht 2: leren van iemand die wel kan speechen: Barack Obama

Noteer wat je kunt leren van deze speech. Let daarbij op zowel de inhoud als de vorm (opbouw, presentatie).

Wat kan jij leren van Obama?

Ethos - logos - pathos 

  Ethos: het publiek voor je winnen door een positieve indruk achter te laten; het  publiek vindt jou vriendelijk, betrouwbaar, integer, kundig.

  Pathos: het publiek meeslepen en ontroeren door met de emoties van het publiek te spelen

  Logos: het publiek informeren en overtuigen door een duidelijke argumentatie aan te voeren. 

Ethos, logos, pathos

Ethos: Hoe kun jij het vertrouwen van het publiek winnen? Waarom ben jij een betrouwbare spreker over dit onderwerp?

Pathos: Hoe kun jij inspelen op de emotie van de toehoorders? Heb je bijvoorbeeld een persoonlijk verhaal dat je in jouw speech kan verwerken?

Logos: Welke argumenten kun jij gebruiken om jouw ideaal te onderbouwen?

Overtuigen

Wat wil jij veranderen? = standpunt

Waarom wil je dat veranderen/waarom is het noodzakelijk dat we dat veranderen? = argumenten 

Let op je publiek! Cijfers versus persoonlijke voorbeelden. 

Structuur (DISPOSOTIO)

- inleiding – kern – slot én telkens de grote lijn vasthouden.

- Sterkste argumenten/informatie aan het begin en het einde.

- Start met een goede aandachtstrekker: geef je publiek een reden om te luisteren naar je verhaal.

- Toon betrokkenheid (compliment bijvoorbeeld): dat maakt je publiek welwillend.

- Stel 2 vragen die je in je verhaal gaat beantwoorden.

- Geef een pakkende samenvatting aan het einde.

- Veelzeggende slotwoorden en stijlvormen blijven goed hangen!

En van leeftijdgenoot Greta Thunberg?

https://nos.nl/artikel/2303042-vn-klimaattop-begonnen-met-emotionele-speech-van-greta-thunberg.html

Wat kan jij leren van Greta Thunberg?

Andere inspirerende speeches: 

Oprah Winfrey

Emma Watson

https://www.youtube.com/watch?v=LyBims8OkSY

Wat kan jij leren van Oprah Winfrey en Emma Watson?

Je eigen speech

Ga met deze inspiratie aan de slag

- formuleer je standpunt

- doe bronnenonderzoek

Aan het eind van het lesuur: een uitgewerkt plan in Word-document

Stelling + argumenten

Opdracht: De speech van King

We lezen de Nederlandse vertaling van de speech van Martin Luther King. 

1. Waarom denk jij dat de speech van MLK zoveel jaar later nog steeds zo bekend is? Wat is er zo goed aan zijn speech?

2. Welke elementen van de retorica zie je terug in de speech?

3. Zie jij ethos, logos en pathos terug in de speech? Zo ja, hoe?

4. Welke elementen (bijvoorbeeld stijlmiddelen/beeldspraak/emotie) wil je terug laten komen in jouw speech?

Speechopdracht: nu jij!

Jij gaat een speech schrijven en voordragen over jouw ideaal!

 Wat wil jij veranderen? Waarom is het noodzakelijk om dit te veranderen voor een betere wereld?

Lastig? Bedenk eens waar jij boos van wordt. Welk onrecht wil jij de wereld uit?

De klassieke retorica

Vijf taken van de redenaar:

1. Inhoud (inventio)

2. Structuur (dispositio)

3. Stijl (elocutio)

4. Oefenen (memoria)

5. Presentatie (actio)

Structuur (dispositio)

• Sla je inleiding nooit over
  
• Geef het publiek een reden om te luisteren
  
• Maak je publiek welwillend, toon betrokkenheid
  
• Verwerk logos, pathos en ethos in je speech. Gebruik goede argumenten, persoonlijke verhalen, stijlfiguren en beeldspraak. 
• Sluit af met een sterke afsluiting die bij de toehoorder blijft hangen.

Aan de slag!

Stap 1: Bedenk welke kernboodschap jij wil overbrengen. Wat wil je dat jouw publiek echt onthoudt?

Stap 2: Voorkennis! Verzamel informatie. Lees jezelf in, voer gesprekken over jou onderwerp met anderen 

Stap 3: Informatie verzamelen. Verzamel argumenten en verzamel voorbeelden, persoonlijke verhalen en anekdotes om jouw boodschap te illustreren. Logos, pathos, ethos!

Stap 4: Structureer de informatie. Maak bijvoorbeeld een mindmap of een schrijfplan. Welke argumenten en voorbeelden horen bij welke (deel)onderwerpen? Wat is de rode draad?

Stap 5: Waarom vertel juist jij dit? Wat is jouw betrokkenheid bij het onderwerp?

Stap 6: Schrijf de eerste versie van jouw speech (deze komt in je periodeschrift)

Hoe lang mag een speech zijn?

Winston Churchill zei ooit: ‘

A good speech should be like a woman’s dress: long enough to cover the subject, but short enough to be interesting’.

Beter vijf spannende minuten, dan tien saaie. Rustig praten is ongeveer 100 woorden per minuut. Te snel praten, gaat richting 250 woorden per minuut. Rustig praten is heel belangrijk. Hoe meer publiek, hoe rustiger je moet praten. Met meer pauzes tussen de zinnen en de woorden. 

Speechopdracht

Schrijf een speech over jouw ideaal. Denk hierbij aan een goede inhoud, een goede structuur en jouw eigen stijl. Gebruik de speech van Martin Luther King als voorbeeld. Gebruik beeldspraak en stijlfiguren en denk aan logos, pathos en ethos.

Het allerbelangrijkste: het is joúw speech. Speech vanuit jezelf!

Inleiding

• Sla je inleiding nooit over
  
• Geef het publiek een reden om te luisteren vanaf het begin
• Job Cohen: "Er is een Amsterdammer vermoord"
• Maak je publiek welwillend, toon betrokkenheid
  
• Stel je publiek in staat om je te volgen; stel twee vragen die je gaat beantwoorden (wees geen ingenieur)

Slot

• Sla je slot nooit over
  
• Kondig subtiel aan dat het slot begint ('Beste mensen')
  
• Recapitulatie: Geef pakkende samenvatting (van standpunt en argumenten)
  
• Zoek veelzeggende slotwoorden en stijlvormen

Spreken als Max Havelaar: college  van Jaap de Jong

Opdracht 4: Het zoeken naar de juiste woorden

Welke beeldspraak en welke stijlfiguren zie je in de speeches Generaal von Uhm en Jesse Klaver (min. 32.25- 34.15) ?

Von Uhm op De Dam

https://www.youtube.com/watch?v=EquExFwWItc

Welke stijlmiddelen herken je?

Voor Jesse Klaver: volgende link kopiëren in nieuw tabblad en dan openen.

https://drive.google.com/open?id=1bQ4d_fq-fhTtzeWQy56cDaM16ThgZErt

https:

Welke stijlmiddelen gebruikt Jesse Klaver?