Concept 5: Landbouw in de EU

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Concept 5: Landbouw in de EU

Programma van vandaag 

1.  SO LessonUp inzage - inhaal tijdens herhalingsweek
2. Praktische informatie periode 1 
3. Start landbouw in Europa

Basisregels

RESPECT

We hebben respect voor elkaar 

NIET OVER DE STREEP

We houden ons aan de afspraken die we met elkaar maken

AANSPREEKBAAR

Als we over de streep gaan, praten we daarover
 

AK in de bovenbouw

havo 4	Havo 5
P1: Overleven in Europa P1: Arm en rijk P2: Systeem aarde P3: Brazilië P4: Herhaling	P5: Wonen in Nederland P6 Herhaling P7: Examentraining

Voorexamenjaar is pittig!

Nederland

Gambia

Japan

Indonesië

Brazilië

Periode 1 

Twee onderwerpen:

• Arm en Rijk 
• Landbouw in Europa 

Lijst met namen magister af gaan, aantekeningen maken per leerling. 

Stof periode 1

• Arm & Rijk
  H1 + H2 (VS + Mexico)
  H3 (India en GB)
• Overleven in EU
  H1 + par. 2.1
• Alle begrippen op quizlet 
• LessonUps in de klas  

Programma periode 1

Inhoud periode 1

Weekplenda

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7
Concept 1: Landen indicatoren (VS en Mexico)	Concept 2: Centrum en periferie	Concept 3: Internationale migratie + SO	Concept 4: Engeland en India	Concept 5: Landbouw (Nederland en Europa)	Concept 6: landbouw (Middellandse-Zeegebied) + SO	Retrieval Practice & leerdoelen check

Concept 5: Landbouw in de EU

Opbouw Concept 5

Landbouw speelt een grote rol in de economie van Europese landen.

• Het belang en de ontwikkeling van de landbouw (1.1)
• De gevolgen van het gemeenschappelijk landbouwbeleid in de Europese Unie (1.2)
• De Europese landbouwsector in de wereldhandel (1.3) 
• De rol van duurzaamheid in de landbouwsector (1.4)

Lesdoel(en) Concept 5

• ken je de verschillende vormen van landbouw in NL en Europa
  
• ken je het belang van landbouw voor Europa
• kan je de uitdagingen voor de landbouw in Europa omschrijven en hier oplossingen voor bedenken
•  kan je uitleggen of jij duurzaam omgaat met voedsel,

en wat je eventueel beter zou kunnen doen.  

Uitleg 1.1 Het belang van de landbouw

Maak aantekeningen in je schrift 

Wat is landbouw volgens jou?

Waarom is landbouw belangrijk?

www.worldometers.info

Waarom hebben we al deze nieuwe landbouw technieken nodig?

Boerenbedrijven toen en nu

Net een fabriek

Het boerenleven in het verleden

Tot begin jaren 1960 productie vooral voor lokale markt.

veel gemengde bedrijven → grondgebonden landbouw

akkerbouw in dienst van de veeteelt → hoge zelfvoorzieningsgraad

 

Boerenbedrijven toen 

Gemengd bedrijf

Boerenbedrijf met zowel akkerbouw als veeteelt.
De oogst was voor eigen gebruik of werd lokaal verkocht. Daarnaast stond de akkerbouw grotendeels in dienst van de veeteelt. Het bedrijf was dus vooral zelfvoorzienend! 

Het boerenleven tot begin jaren 1960

Oprichting Europese Economische Gemeenschap (EEG) in 1957

Boeren van nu

• Steeds minder boeren bedrijven
• Grote investeringen doen (zoals melkrobots en verduurzaming)
• Internationale concurrentie
• Lange keten van boer tot mond

Van elke € maar 6 cent bij de boer

Ontwikkelingen in de landbouw

→ Steeds meer actoren zijn betrokken bij het productieproces

Boerenbedrijven nu

EEG sinds 1960

Economische samenwerking in Europa om te voorkomen dat er in de toekomst nog voedseltekorten en hongersnoden zouden zijn

niet-grondgebonden landbouw

Boeren zijn niet meer afhankelijk van de natuur.
(bijvoorbeeld: gebruik van kassen)

Uitleg 1.2 Europees landbouwbeleid

Maak aantekeningen in je schrift 

Alle aanpassingen in 1 bron

Bespreken kort de belangrijkste aanpassingen!

EEG

EEG-landen starten met landbouwbeleid rond 1960

• genoeg en betaalbaar voedsel voor alle inwoners
• redelijk inkomen voor boeren

Teks

Hulp voor boeren

 Inkomen in de landbouwsector ligt zo’n 40% lager dan in de overige sectoren

EEG maatregelen

Productsubsidie

Boeren kregen geld per product dat ze leverden, omdat de productie omhoog moest: eten voor iedereen!

Specialisatie

Boeren gingen zich specialiseren om meer te maken

Mechanisatie

Arbeiders werden vervangen door machines. Een dure investering, maar op de lange termijn handig!

Intensivering

Meer verbouwen op klein stuk land. 

Schaalvergroting

Ruilverkaveling: het opnieuw inrichten van landbouwgrond → afname aantal boeren

Het platteland veranderde...

Het beleid werkte te goed...

• Er kwam een overschot van voedsel! 
• Boeren moesten weer minderen  en kregen boets als ze te veel produceerden...(quota)
  
  ...maar ze hadden net geinvesteerd
  in hun bedrijven!

Boerenprotest

Plattelandsontwikkeling

• Platteland loopt leeg: mensen gaan naar de stad
• Kan subsidie krijgen voor projecten op het platteland (plattelandsontwikkeling)

En nu?

• geen productiesubsidie of quota meer
• grote concurrentie tussen boeren in de EU
• Kan je bedrijf niet concurreren: inkomenssubsidie 

Dit alles heeft ook invloed op het platteland in Nederland

Uitleg 1.4 Klaar voor de toekomst?

Maak aantekeningen in je schrift 

Welvaart en ontwikkeling

Verminderen broeikasgassen koolstofdioxide (CO2) en methaan (CH4)

-CO2-uitstoot door glastuinbouw

-CH4- uitstoot door veeteelt

→Methaan houdt 25 keer meer warmte vast dan CO2

Veeteelt zorgt voor bijna 90% van de totale stikstofuitstoot
→ vrijkomen ammoniak uit dierlijke mest leidt tot afname biodiversiteit

Wat is de toekomst van de landbouw?

Wat zijn de problemen met de landbouw?

Hoe kunnen we de landbouw duurzamer maken?

Opdracht

Maak een pros en cons lijstje om boer te zijn in Europa

Voordelen	Nadelen
- - -	- - -

Nieuwe landbouwbeleid

Op weg naar duurzame landbouw?

Duurzame landbouw:

-toepassen biologische bestrijdingsmiddelen

-energie winnen uit mest

-gebruik duurzame energiebronnen → aardwarmte

-ontwikkeling milieu- en diervriendelijke bedrijven

- ... minder vee... ??

Wat vind jij?

Stukje van Lubach kijken.

Kijkopdracht:

• Bedenk 1 argument om de boeren te steunen
• Bedenk 1 argument om het nieuwe stikstofbeleid te steunen

Wat vind jij?

'De boeren gaan te ver met hun protesten’

'No farmers, no food'?

'Het probleem moet lokaal worden opgelost, met boeren die participeren in plaats van "maatregelen van bovenaf opgelegd te krijgen'

Waarom zijn de boeren boos?

Het provinciehuis in Assen kreeg maandagochtend, net als in juli vorig jaar, te maken met trekkers van protesterende boeren.

Vind jij dat de boeren gelijk hebben?

Yes! Ik steun 100% de boeren

Ik weet het nog niet zo goed

Nee! Ik steun 100% het nieuwe stikstofbeleid

Zou jij boer willen zijn?

😒🙁😐🙂😃

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Openingsfoto

Beschrijving van de openingsfoto

https://www.nationalgeographic.nl/milieu/2018/09/in-beeld-de-millingerwaard-uniek-natuurgebied-in-nederland

De uiterwaard aan de zijoever van de Waal ten oosten van Nijmegen ligt kort voorbij het punt waar de Rijn zich splitst in het Pannerdensch Kanaal en de Waal. Het prille groen toont zich in tientallen tinten, de meidoorns bloeien prachtig wit, overal hoor je vogels en in de verte staan twee gallowaykalfjes. ‘Altijd opletten,’ zegt Wouter Helmer, mijn gids op deze dag. ‘Bij kleintjes is er steevast een moeder in de buurt.’ De Millingerwaard is onderdeel van de Gelderse Poort, een nieuw natuurgebied van drieduizend hectare van Staatsbosbeheer, gelegen aan het begin van de Nederlandse rivierdelta.

https://www.nationalgeographic.nl/milieu/2020/05/als-het-dak-van-de-wereld-smelt