H10.1 Aldehyden en ketonen, ethers en esters

5VWO NOVA H10
H10.1 Klassen van Organische verbindingen

Leg klaar:
- schrift
- boek NOVA deel B
- Binas T66B
1 / 40
volgende
Slide 1: Tekstslide
ScheikundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

In deze les zitten 40 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

5VWO NOVA H10
H10.1 Klassen van Organische verbindingen

Leg klaar:
- schrift
- boek NOVA deel B
- Binas T66B

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoelen
  • Je kunt in moleculen van organische verbindingen functionele en/of karakteristieke groepen herkennen.
  • Je kunt met behulp van de structuurformule van koolstofverbindingen met maximaal twee soorten functionele en/of karakteristiek groepen de systematische naam geven, en omgekeerd.
  • Je leert over de volgende nieuwe karakteristieke groepen: aldehyde en keton en ether. 

Slide 2 - Tekstslide

Programma
  • Starten met begrippen netwerk
  • Uitleg: zuurrestion, primair, secundair, tertiair koolstofatoom 
  • Uitbreiding begrippen netwerk: aldehyde en keton en ether.
  • Maken H10.1 opgave 2, 3acef en 4abce

HW: Bestuderen H10.1 blz 14 t/m 16

Slide 3 - Tekstslide

Start begrippen netwerk
Vul in voor: alkanen, halogeenalkanen, alkenen, cycloalkanen, alkynen, aromaten, alcoholen, carbonzuren, aminen
timer
9:00

Slide 4 - Tekstslide

Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Tekstslide

Slide 7 - Tekstslide

Slide 8 - Tekstslide

Slide 9 - Tekstslide

Slide 10 - Tekstslide

stamnaam

Slide 11 - Tekstslide

Slide 12 - Tekstslide

Leerdoelen
  • Je kunt in moleculen van organische verbindingen functionele en/of karakteristieke groepen herkennen.
  • Je kunt met behulp van de structuurformule van koolstofverbindingen met maximaal twee soorten functionele en/of karakteristiek groepen de systematische naam geven, en omgekeerd.
  • Je leert over de volgende nieuwe karakteristieke groepen: aldehyde en keton en ether. 

Slide 13 - Tekstslide

Eigen werk
Maak H10.1 opgave 2, 3acef en 4abce en kijk na
(gebruik zo nodig stappenplan blz 18 of Binas tabel 66D) 

Bestudeer H10.1 blz 14 t/m 16 en voorbeeldopdracht 1 en 3
Leer tabel 1 en 2 en de blauwe begrippen

Slide 14 - Tekstslide

5VWO NOVA H10
H10.1 Klassen van Organische verbindingen

Leg klaar:
- schrift
- boek NOVA deel B
- Binas T66B

Slide 15 - Tekstslide

Leerdoelen
  • Je kunt in moleculen van organische verbindingen functionele en/of karakteristieke groepen herkennen.
  • Je kunt met behulp van de structuurformule van koolstofverbindingen met maximaal twee soorten functionele en/of karakteristiek groepen de systematische naam geven, en omgekeerd.
  • Je leert over de volgende nieuwe karakteristieke groepen: ester

Slide 16 - Tekstslide

Programma
  • Herhalen: aldehyde en keton en ether.
  • Uitleg: ester
  • Vragen over HW H10.1 opgave 2, 3acef en 4abce
  • Maken: H10.1 opgave 1 t/m 4 helemaal

HW: Bestuderen H10.1 blz 16 en 17

Slide 17 - Tekstslide

Ethers - alkoxyethanen
  • -C-O-C- groep
  • De langste koolstofketen krijgt de stamnaam, de kortste keten wordt als voorvoegsel gegeven als alkoxy-.
  • Altijd als voorvoegsel!
  • Voorbeeld: methoxyethaan.



  • De naam 'ether' is een triviale naam voor ethoxyethaan (ook wel diethylether)

Slide 18 - Tekstslide

Ethers - alkoxyethanen
  • Soms is nummering nodig om aan te geven aan welk C-atoom in de hoofdketen verbonden is aan de ethergroep. 
  • Links: 1-ethoxybutaan
  • Rechts: 2-ethoxybutaan

Slide 19 - Tekstslide

Geef de systematische naam.

Slide 20 - Open vraag

Geef de systematische naam.

Slide 21 - Open vraag

Geef de systematische naam.

Slide 22 - Open vraag

Geef de structuurformule van
3-methoxypropaanzuur

Slide 23 - Open vraag

Geef de structuurformule van
1,3-dibroom-2-methoxypropaan

Slide 24 - Open vraag

Aldehyden - alkanalen
  • HC=O groep
  • De letter 'R' staat voor restgroep: hier zit altijd een C aan vast (met aan de C evt. nog meer).
  •  Kan als voorvoegsel (oxo-) of als achtervoegsel (-al) voorkomen, gebruik Binas tabel 66D voor volgorde van belangrijke karakteristieke groepen.
  • Aldehydegroep zit altijd op C-1
  • Voorbeeld: ethanal

Slide 25 - Tekstslide

Geef de systematische naam.

Slide 26 - Open vraag

Geef de systematische naam.

Slide 27 - Open vraag

Geef de structuurformule van
2-broompropanal

Slide 28 - Open vraag

Ketonen - alkanonen
  • >C=O groep
  • R1 en R2 zijn restgroepen: C met evt. iets eraan.
  • Kan nooit aan de buitenste C zitten (methanon en ethanon bestaan dus niet!)
  •  Kan als voorvoegsel (oxo-) of als achtervoegsel (-on) voorkomen, let op: voorvoegsel gelijk aan de aldehyde dus nummering dan noodzakelijk!
  • Voorbeeld: propanon (aceton)

Slide 29 - Tekstslide

Geef de systematische naam.

Slide 30 - Open vraag

Geef de systematische naam.

Slide 31 - Open vraag

Geef de structuurformule van
4-methylpentaan-2-on

Slide 32 - Open vraag

Slide 33 - Tekstslide

Slide 34 - Tekstslide

Slide 35 - Tekstslide

Amiden 
  • ontstaat als een aminegroep reageert met een carboxylgroep, er komt dan een molecuul water vrij.
  • de groep die ontstaat heet: amide- of peptidegroep
  • de naamgeving van alkaanamiden hoef je niet te kennen.
  • de amidegroep komt veel voor in eiwitten

Slide 36 - Tekstslide

Eigen werk
  • Vragen over HW H10.1 opgave 2, 3acef en 4abce
  • Maken: H10.1 opgave 1 t/m 4 helemaal

HW: Bestuderen H10.1 blz 16 en 17
          leer tabel 1, 2, 3 en 4 en de blauwe begrippen

Slide 37 - Tekstslide

5VWO NOVA H10
H10.1 Klassen van Organische verbindingen

Leg klaar:
- schrift
- boek NOVA deel B
- Binas T66B

Slide 38 - Tekstslide

Leerdoelen
  • Je kunt in moleculen van organische verbindingen functionele en/of karakteristieke groepen herkennen.
  • Je kunt met behulp van de structuurformule van koolstofverbindingen met maximaal twee soorten functionele en/of karakteristiek groepen de systematische naam geven, en omgekeerd.
  • Je leert over de volgende nieuwe karakteristieke groepen: aldehyde en keton en ether. 

Slide 39 - Tekstslide

Programma
  • PO kwantitatieve analyse (titreren) inzien. Weging rapport 15% en weging SE 10%.
  • Afmaken en nakijken H10.1 opgave 5, 6, 7, 8 en 11

  • VT in TW2: H9 redoxchemie 45 min, weging 15%
  • 18-22 december: H10.2 en 10.3 -> NOVA 5V deel B
  • 8-12 januari: oefenen H9 -> NOVA 5V deel A
  • Neem elke les Binas mee!

Slide 40 - Tekstslide