5.3 Reformatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5.3 Reformatie 

KA 21: De protestante reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had 

Programma 

1. Terugblikvragen (10 min.)
2. Video + aantekening (20 min.) 
3. Zelf aan de slag: de kerkhervormers  (rest van de les) 

Lesdoelen 

1. Je kunt de kritiek van Erasmus, Luther en Calvijn op de Katholieke kerk beschrijven en verklaren

2. Je kunt beschrijven welke tegenmaatregelen de Kerk nam tegen de hervormers (mensen die de kerk wilde veranderen).

KA: 

19. Het veranderende mens- en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling

21. De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had

Vragen??

Keuzemenu 

Keuze 1: Doe mee met de reguliere les. Volg de instructies van de docent

Keuze 2: Ga zelfstandig aan de slag. Doe het volgende: 

• Lees 5.3 goed door 
• Neem de lessonup 5.3 Reformatie goed door en maak de vragen 
• Werk de leerdoelen van 5.3 Reformatie uit (zie blz. 101). 

Maak een keuze! Niets doen is geen optie!

Humanisten	Slavenhandel	Spanjaarden
Afrika	Hernan Cortes	Amerika
Leonardo Da Vinci	Nieuwe Wereld	Nieuwe Wetten
Europa	mensbeeld	Nieuwsgierig

Voorbeeld van een juist antwoord:

Driehoekshandel: Afrika, Europa, Slavenhandel, Amerika

Conquistadores: Hernan Cortes, Nieuwe Wereld, Spanjaarden, Nieuwe Wetten 

Homo universalis: Humanisten, Leonardo Da Vinci, mensbeeld, Nieuwsgierig

Humanisten	Slavenhandel	Spanjaarden
Afrika	Hernan Cortes	Amerika
Leonardo Da Vinci	Nieuwe Wereld	Nieuwe Wetten
Europa	mensbeeld	Nieuwsgierig

terugblikvraag

De bron kan gezien worden als voorbeeld van twee kenmerkende aspecten van TV 5. Maak dit duidelijk door:

- beide kenmerkende aspecten te noemen en

- bij elk met een bronelement uit te leggen wat de bron ermee te maken heeft.

Reformatie: Definitie 

= De kritiek op de katholieke kerk, die uiteindelijk leidt tot een scheiding van de kerk en het ontstaan van een protestantse kerk

Ander woord = Kerkhervorming 

Welke oorzaken van de kerkhervorming kwamen terug in de video?

Leerdoel 1: Oorzaken Kerkhervorming (reformatie)

1. Misstanden in de katholieke kerk: Geestelijke met vrouwen, rijkdommen en dronkenschap, aflaten (geld voor een plekje in de hemel)
2. Renaissance en Humanisme: Door bestuderen bijbel, ontdekking dat geestelijken zich niet aan de regels hielden.
3. Uitvinding boekdrukkunst: snelle verspreiding informatie over reformatie 
4. Centralisatie: boze edelen maakten gebruik van deze strijd in de kerk, om in opstand te komen tegen de vorst. 

Opdracht (10 min.)

Verplicht voor iedereen: 

1. Mensen met een achternaam begint met A t/m E : bekijken video Erasmus (of zoek info) 

2. Mensen met een achternaam begint met F t/m K : bekijken video Luther (of zoek info) 

3. Mensen met een achternaam begint met L t/m Z :bekijken video Calvijn (of zoek info) 

Zorg dat je het volgende weet over jouw geestelijke: 

1. Wat was zijn functie/werk en waar kwam hij vandaan?

2. Was was zijn kritiek op de katholieke kerk?

3. Blijf hij uiteindelijk in katholieke kerk? Zo nee, welke kerk ging hij naar toe?

4. Hoe kon je volgens hem in de hemel komen? 

5. Hoe dacht hij over de relatie tussen burgers en hun koning? 

Kritiek op aflaten 

Leef somber, bid en lees de bijbel

Steun van Duitse edelen 

Geneve 

Rotterdam

Lof der zotheid: kritiek op levenswijze geestelijke 

Predestinatie 

Calvijn 

De oplossing ligt binnen de katholieke kerk 

Monnik 

Humanist 

Vooral populair in Nederland

Tegen een koning met een verkeerd geloof, mag je in opstand komen 

Respecteer de macht van de koning 

Luther 

Erasmus 

Hoewel er grote en kleine verschillen zijn...

...horen beide kerken bij de christelijke godsdienst

Zelf aan de slag 

Zorg dat je voor de volgende les in ieder geval de volgende opgaven serieus hebt gemaakt:

5.2: Opdracht 6  

5.3: Opdracht 1

Lesdoelen check

1.  Je kunt de kritiek van Luther en Calvijn op de kerk beschrijven en verklaren:                                                                                            
2. Je kunt beschrijven welke tegenmaatregelen de Kerk nam ten aanzien van de hervormers.

• Leerdoel 1:  Erasmus (vertaalde originele Bijbelteksten, zag dat er veel fouten in het Vulgaat stonden) Luther (tegen aflaten handel, diensten + bijbel in de volkstaal, celibaat herstellen, en vorst stond boven de kerk) Calvijn (Alles van Luther, behalve dat vorst niet boven geloof staat, en dat geestelijk leiders minder nodig zijn. Je mag dus een vorst afzetten als hij ‘fout’ is voor zijn volk)
• Leerdoel 2: Contrareformatie (meerdere bijeenkomsten van geestelijk leiders – Concilies): alleen celibaat herstellen. Diensten nog steeds in Latijn + ketters streng vervolgen (denk aan bloedplakkaten)

KA 21: De protestante reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had