Kerkhervorming

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Vandaag

- Controle huiswerk  (1t/m5 van 5.2)

- Begrippen?

- Lessonup over p5.3

- Boek blz 62 en telefoon

- Niet meedoen = afwezig

Nieuwe Tijd

Tijd van Ontdekkers en hervormers

Wie was dit?

1. Leonardo da Vinci
2. Columbus
3. Erasmus
4. Botticeli

Noem een kenmerk dat hoort bij de tijd van de renaissance.

Welke Latijnse uitspraak past het beste bij de Renaissance?

Door welke uitvinding werden de ideeën van de Renaissance snel verspreid?

Hoe worden de onderzoekers uit de Renaissancetijd genoemd

1. Humanisten
2. Verlichters
3. wetenschappers
4. Humanen

De inheemse volken in Zuid-Amerika werden snel overmeesterd door:

1. Moderne wapens, paarden en ziektekiemen
2. Verdeeldheid, ziektes, aardappelen
3. Columbus, ziektes en kanonnen
4. Factorijen, protugezen en paarden

Een ander woord voor factorij is?

5.3 De Kerkhervorming

KA:

De protestantse Reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had. 

5.3 De Reformatie

Vandaag uitleg

+

Maken opdrachten 2t/m4 + 9 + 10  (huiswerk)

(HB 62 + WB 52)

Lees Kritiek op de Katholieke Kerk blz 62
Welke kritiek bestond er al langer?

Noem ook een voorbeeld van de kritiek op de kerk door Erasmus.

Lees het stukje Splitsing van de kerk.
Wat was de belangrijkste kritiek van Maarten Luther?

Amerika is vernoemd naar?

Noem twee producten die werden verbouwd op de plantages waar slaven moesten werken.

Ontdekkingsreiziger

Welke ontdekkingsreiziger bereikte via Kaap de Goede Hoop India

1. Columbus
2. Barentz
3. Magelhean
4. Vasco da Gama

In welk jaar schreef Maarten Luther zijn 95 stellingen?

1. 1555
2. 1500
3. 1517
4. 1513

De opbrengsten van de aflatenhandel werd gebruikt voor de bouw van de Sint Pieter in Rome

1. Juist
2. Onjuist

Welke gebeurtenis
hoort bij de foto?

1. Rijksdag in Worms 1521
2. Vrede van Augsburg 1555
3. 95 stellingen 1517
4. Rijksdag in Worms 1555

Luther geloofde dat je alleen in de hemel kon komen door...

1. te luisteren naar de geestelijken
2. een aflaat te kopen
3. je eigen keuzes te maken
4. oprecht geloof gebaseerd op de bijbel

Wat was het gevolg van de 95 stellingen?

1. De paus deed Luther in de ban
2. De christelijke kerk ontstond
3. De paus voerde veranderingen door
4. Er ontstond een katholieke kerk

Wat besloot Luther te doen toen hij asiel kreeg van de Duitse vorsten?

1. 95 stellingen schrijven
2. Een oorlog starten tegen de Keizer
3. De bijbel vertalen in het Duits
4. Aflaten afschaffen

Het celibaat betekent dat geestelijken zich niet bezig mogen houden met wereldse zaken (geld, drank en seks)

1. juist
2. onjuist

Karel V

Luther

Erasmus

Geschiedenis 4/3

5.3 De reformatie (kerkhervorming/protestantse kerk)

Hoofdboek blz 70

KA: de protestante Reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had. 

Lesdoel: Je weet hoe de kerkhervorming is ontstaan en welke personen en gebeurtenissen daarbij passen.

Vier oefenvragen (morgen af)

Lees de kopjes Kritiek op de kerk & Splitsing van de kerk

1. Wat betekent antiklerikalisme? En verduidelijk je antwoord met drie voorbeelden. 

2. Welke rol heeft Erasmus gespeeld in de hervorming?

3. Welke kritiekpunten op de katholieke kerk had Maarten Luther?

4. Noem vier belangrijke stappen/gebeurtenissen voor het ontstaan van de Protestantse Kerk. 

5.3 Reformatie (II)

Vandaag de kopjes Verspreiding en Strijd

Een belangrijke hervormer na Maarten Luther was Johannes Calvijn. 

Welke drie standpunten van Calvijn verschillen met die van Luther?

In Engeland verliep de Reformatie weer heel anders. 

Leg deze uitspraak uit met behulp van een aantal kenmerken van de reformatie in Engeland. 

Welke drie standpunten van Calvijn verschillen met die van Luther?

In Engeland verliep de Reformatie weer heel anders. Leg deze uitspraak uit met behulp van een aantal kenmerken van de reformatie in Engeland.

5.3 De Reformatie (II)

De godsdienstige tegenstellingen leidden geregeld tot strijd. 

Welke drie voorbeelden daarvan worden gegeven in de tekst?

Wat was de uitkomst van de Vrede van Augsburg?

Wat was de uitkomst van het Edict van Nantes?

Wat was het gevolg van het aan de macht komen van Elizabeth I van Engeland?

Wat was de uitkomst van de Vrede van Augsburg?

Wat was de uitkomst van het Edict van Nantes?

Wat was het gevolg van het aan de macht komen van Elizabeth I van Engeland?

Paragraaf 5.3 Kerkhervorming

1. Noem drie kritiekpunten over de katholieke kerk in Europa die al langer bestonden.

2. Wat is het celibaat?

3. Wat was het voornaamste kritiekpunt van de christelijk humanist Erasmus?

4. Wat is een aflaat en waarom was het verkopen van aflaten gunstig voor de Paus?

5. Waarmee begon de protestantse reformatie of Hervorming?

6. Wat was het gevolg hiervan?

7. Wat gebeurde er op de Rijksdag van Worms (1521)?

8. Waarom was het vertalen van de Bijbel zo belangrijk volgens Luther?

9. Noem drie verschillen tussen Luther en Calvijn.

10. Geef kort aan welke gevolgen de reformatie had in Duitsland, Frankrijk en Engeland

Verspreiding en strijd

Andere hervormer: Johannes Calvijn

- Was strenger, sober leven, bijbelstudie, geen beelden etc. 

- Geloofde dat voor iedereen al was bepaald wie naar de hemel ging (predestinatie)

- Luther vond dat onderdanen de overheid moesten gehoorzamen. Calvijn vond dat de vorst moest handelen volgens het ware geloof en volk mocht in opstand komen.

Godsdienstoorlogen:

- Duitse Rijk: Duitse vorsten vs Karel V --> 1555 Vrede van Augsburg: elke vorst mocht in zijn gebied het geloof bepalen.

- Frankrijk: 1562 tussen Katholieken en protestanten (Hugenoten). In 1598 Edict van Nantes: Frankrijk was katholiek, maar hugenoten kregen ook rechten.