Lezen H6 - Tekst en publiek

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Goedemorgen klas 2C

Vandaag...

- stillezen

- Lezen hoofdstuk 1

Goedemorgen klas V2J

Vandaag...

- weer naar school: hoe?

- theorie Lezen H6

Huiswerk vrijdag 5 maart

- Maken: online alle opdrachten van Lezen hoofdstuk 6

Huiswerk dinsdag 9 maart

- Toets Lezen hoofdstuk 4, 5, 6

Leerdoelen

- Ik kan bepalen voor welk publiek een tekst is geschreven

Leerdoel

- Ik kan bepalen voor welk publiek een tekst is geschreven

Hoe vind je het onderwerp van een tekst?

1. Bekijk de titel, tussenkopjes en afbeeldingen. Lees de eerste en laatste alinea van de tekst.
2. Lees de eerste en laatste zinnen van alle alinea's
3. Lees de tekst helemaal
4. Lees het stukje dat je nodig hebt tussenkopjes, opsommingstekens of anders gedrukte woorden

Als je wilt weten wat het onderwerp van een tekst is, ga je ........

1. globaal lezen
2. oriënterend lezen
3. zoekend lezen
4. precies lezen

Voor wie zijn de artikelen in het tijdschrift 'Tina' geschreven?

1. Vrouwen
2. Mannen
3. Jonge meiden
4. Jongens

Waaraan kun je zien dat het voor jonge meiden is geschreven?

1. De lay-out; kleuren, foto's
2. Het onderwerp
3. Taalgebruik
4. Alle drie

Voor wie zijn de artikelen in het tijdschrift 'Voetbal International' geschreven?

1. Mannen en vrouwen
2. Jongens en meisjes
3. Mannen en vrouwen die interesse hebben in voetbal
4. Iedereen die voetbal interessant vindt.

Waaraan kun je zien dat het voor iedereen die voetbal interessant vindt, is geschreven?

1. De lay-out; kleuren, foto's
2. Het onderwerp
3. Taalgebruik
4. Alle drie

Voor wie zijn de artikelen in het tijdschrift 'Plus' geschreven?

1. Mannen en vrouwen
2. Jongens en meisjes
3. Mannen en vrouwen boven de 50 jaar
4. Mannen en vrouwen onder de 50 jaar

Waaraan kun je zien dat het voor mannen en vrouwen boven de 50 jaar is geschreven?

1. De lay-out; kleuren, foto's
2. Het onderwerp
3. Taalgebruik
4. Alledrie

Goedemorgen klas 2C

Vandaag...

- stillezen

- Lezen hoofdstuk 1

Goedemorgen klas 2C

Vandaag...

- herhaling theorie Lezen H6

- opdrachten Lezen H6

Huiswerk vrijdag 5 maart

- Maken: online alle opdrachten van Lezen hoofdstuk 6

Huiswerk dinsdag 9 maart

- Toets Lezen hoofdstuk 4, 5, 6

Leerdoelen

- Ik kan bepalen voor welk publiek een tekst is geschreven

Tekst en publiek

Een schrijver houdt altijd rekening met zijn publiek, want anders bereikt hij/zij zijn doel niet. 

Je kunt aan verschillende dingen zien voor welke lezers een tekst bedoeld is:

het onderwerp

Een tekst over de nieuwste schoolagenda's is voor jongeren en een tekst over uitjes met je kleinkinderen is voor ouderen.

de bron

Een tekst in Fashionasta is vooral voor meisjes en een tekst op de website van Power Unlimited is meer voor jongens. Zo zijn er ook bladen en websites voor vrouwen (LINDA), mannen (AutoWeek), tuinliefhebbers (Groei & Bloei) en ga zo maar door. Dagbladen (kranten) zijn meestal gericht op een algemeen publiek.

het taalgebruik

Een tekst in een jongerenkrant heeft korte zinnen en weinig moeilijke woorden. Een wetenschappelijke tekst heeft vaak lange zinnen en veel moeilijke woorden.

In teksten die voor een specifiek publiek zijn bestemd, lees je meer jargon (vaktermen), zoals blancheren en julienne in recepten voor kookfanaten.

Teksten voor jongeren herken je vaak aan typische jongerenwoorden, zoals 'epic' en 'lit'; ook wordt je als lezer dan meestal met 'jij ' en 'jou' aangesproken.

de lay-out

Advertenties, teksten voor jongeren en popukaire weekbladen voor een breed publiek (zoals Quest, Glossy) zijn vaak rijk geïllustreerd en hebben meestal grote koppen en veel kleuren.

Tijdschriften voor een kleiner publiek (zoals Onze Taal, New Scientist) hebben niet zoveel illustraties en zijn vaak zakelijker opgemaakt.   

De vraag staat op de volgende slide.

Waaruit komt tekst 1?

1. Cosmopolitan, voor liefhebbers van mode
2. 7Days, voor jongeren van 12 tot 18 jaar
3. Reiz&, voor echte reisliefhebbers
4. Noordhollands dagblad, voor lezers van alle leeftijden

De vraag staat op de volgende slide.

Waaruit komt tekst 2?

1. Cosmopolitan, voor liefhebbers van mode
2. 7Days, voor jongeren van 12 tot 18 jaar
3. Reiz&, voor echte reisliefhebbers
4. Noordhollands Dagblad, voor lezers van alle leeftijden

Ik weet en begrijp waar ik op moet letten om te bepalen voor wie de tekst bedoeld is

1. ja
2. nee

Signaalwoord tegenstelling

Signaalwoord argument/reden

Signaalwoord oorzaak/gevolg

maar

Namelijk

met as gevolg

echter

Immers

Want

Omdat

doordat

daaren-

tegen

Signaalwoorden van tegenstelling

Signaalwoorden van opsomming

Signaalwoorden van chronologie

Signaalwoorden van voorbeeld/

toelichting

maar

ook

ten eerste

toch

echter

en

bovendien

zoals

bijvoorbeeld

toen

als eerste

ten slotte

evenwel

Signaalwoorden 

van voorbeeld

Signaalwoorden 

van voorwaarde

Signaalwoorden van opsomming

Signaalwoorden van samenvatting

Signaalwoorden van oorzaak&gevolg

Signaalwoorden van tegenstelling

Signaalwoorden van tijd

Signaalwoorden van plaats

waarin

vervolgens

echter

omdat

kortom

ten tweede

mits

bijvoorbeeld

als

zoals

al met al

vervolgens

hierdoor

want

maar

daarentegen

ook

 Vraag 12 van 13

Wel signaalwoord

Geen signaalwoord

 

   ook

   aan

  word

   zo

  door

  slecht

Welk tekstverband geeft het signaalwoord aan?

Sleep de signaalwoorden naar het goed tekstverband.

opsomming

tegenstelling

voorbeeld

echter

maar

ook

zoals

daarnaast

zo

WAAR

 NIET

WAAR

Signaalwoorden geven alleen verbanden aan tussen woorden en zinnen.

Een signaalwoord zorgt ervoor dat je een bepaald verband kunt herkennen.

Een signaalwoord is altijd één woord.

Signaalwoord

Geen signaalwoord

 

   ook

   aan

  word

   zo

  door

  slecht

Signaalwoord 

       tijd

Signaalwoord  

conclusie

Signaalwoord
doel-middel

Intussen

Daarmee

Dus

Daarna

Tijdens 

Daartoe

Met de bedoeling 

Vandaar

Signaalwoord voor mening

Signaalwoord voor argument

Mijn opvatting is

want

immers

volgens hem...

men vindt

Omdat

Signaalwoord voor een standpunt

Signaalwoord voor een argument

Signaalwoord voor ander tekstverband

Toch

Dus

Volgens mij

Want

Immers

Zo

De auteur vindt...

Namelijk

Welk tekstverband geeft het signaalwoord aan?

Sleep de signaalwoorden naar het goed tekstverband.

conclusie/

samenvatting

voorwaarde

al met al

omdat

als

indien

kortom

daardoor

Signaalwoorden van vergelijking

Signaalwoorden van tegenstelling

Signaalwoorden van reden

net zo als

maar

daarom

want

in vergelijking met

toch

Tekstverband = volgorde tijd

Tekstverband = opsomming

Tekstverband = tegenstelling

 

   ook

tijdens

 daarna

    maar

Opsommend tekstverband

Tijdsvolgorde

Tegenstellend tekstverband

Concluderend tekstverband

Samenvattend tekstverband

Oorzaak/gevolg

Tekstverband - opsomming

Tekstverband - tegenstelling

Tekstverband - volgorde

niet alleen ... maar ook

Tenslotte

daar staat tegenover

Maar

Ook

bovendien

daarentegen

Integendeel

Daarna

opsommend tekstverband

concluderend tekstverband

tegenstellend tekstverband

redengevend tekstverband

uitleggend/voorbeeldgevend tekstverband

oorzaak-gevolg tekstverband

dus

en

toch

zodat

zoals

maar

daarom

dat wil zeggen

want

Tekstverband = voorbeeld

Tekstverband = conclusie

Tekstverband = voorwaarde

 

Kortom

Zoals

Dus

Mits

Tenzij

Als..

Signaalwoord voor een concluderend verband?

1. maar
2. dus
3. als
4. omdat

Welk van deze signaalwoorden geeft GEEN concluderend tekstverband aan?

1. kortom
2. dus
3. want
4. dan ook

'Dus' is een concluderend signaalwoord

1. waar
2. niet waar

Wat is geen concluderend signaalwoord?

1. met andere woorden
2. dus
3. dan ook
4. de slotsom is

Welke signaalwoorden horen bij een concluderend verband?

1. dus, daarom, dat houdt in, kortom, concluderend, al met al
2. omdat, daarom, dus, want, de reden hiervoor is, dankzij
3. doordat, daardoor, als gevolg van, dat komt door, het gevolg is, dus, dankzij

Welke tekstvebanden zie je hier op de afbeeldingen? Sleep het juiste verband naar het juiste  plaatje!

Opsommend verband

Tegenstellend verband

Chronologisch verband

Toelichtend verband

Redegevend verband

Chronologisch verband

Opsommend verband

Tegenstellend verband

vroeger

maar

bovendien

ook

daarna

verder

Tegenstellend 

verband

Chronologisch 

verband

Toelichtend

verband

Opsommend  

verband

Toch

Verder

Bijvoorbeeld

Nu

Denk aan

Ten tweede

Hoewel

Daarnaast

Chronologisch verband

Opsommend verband

Tegenstellend verband

Toelichtend verband

maar, daarentegen, ondanks

vroeger, later, binnenkort

ten eerste, ten tweede, verder

bijvoorbeeld, zoals, zo

bovendien

dadelijk

opsommend verband

tegenstellend verband

toelichtend verband

chronologisch verband

denk aan

hoewel

Tegenstellend 

verband

Chronologisch 

verband

Toelichtend

verband

Opsommend  

verband

dan

laatst

en

eerst

maar

toen

dit jaar