Psycholinguïstiek

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Psycholinguïstiek

Wat was jouw eerste woordje en hoe oud was je?

Welke fouten maken peuters weleens op vlak van taal?

Welke grappige, rare, vreemde... woorden gebruikte je als kind?

Voorbeeld babytaal

Voorbeelden peutertaal

Raad het woord

Man over woord: brabbelen

onderwijs.hetarchief.be

William Labov - The fourth floor

Alinealezen + samenvatten

Tel de alinea's

Lees de alinea die bij jouw klasnummer hoort in stilte

! voorlaatste alinea: 16 + 17 ! 

Daarna in paar zinnen samenvatten voor klas

1.

2.

3.

4.

Differentiatiefase

Prelinguale fase

Voltooiingsfase

Vroeglinguale fase

Opdracht 4b

Prelinguale fase

=fase tot 1ste woordje

-Vanaf 7m: brabbelen

-1st: vaste klank voor voorwerpen + gebaren

-Brabbelen --> woorden

Vroeglinguale fase

=vanaf 1ste woordje

-1 jaar = woorden 1 lettergreep (naan)

-éénwoordsfase

*overextensie: "alle dieren = koe"

*onderextensie: "enkel eigen hond = hond"

-1,5 jaar-2jaar: telegramzinnetjes ("papa eten")

-Vanaf 2,5j: meerwoordfase + overregulatie (klimde)

Differentiatiefase

=2,5j-4j

-langere zinnen

-uitbreiding woordenschat

-congruentie

...

Voltooiingsfase

=5j-9j

-puntjes op de 'i'

Opdracht 5: baby

-communiceren via huilen

-binnenkort klinkers = vocaliseren

=prelinguale fase

Opdracht 5: peuter

-telegramzinnetjes

=vroeglinguale fase

Opdracht 5: kleuter

-meer inzicht in taal (blauwe moet bovenaan)

-kent dus concepten als kleuren

=differentiatiefase

Opdracht 6

-1,5 tot 2,5j: holofrasen + telegramzinnen

-'mama' = aandacht trekken

-moeder: in interactie

*biedt aan; toont + benoemt

*herhaling!

Opdracht 7

Opdracht 7a

Linguaal = met betrekking tot de taal. 

Prelinguaal = voor de echte taal. 

Vroeglinguaal = in het begin van de taal. 

Denk ook aan ‘lingua franca’ (voertaal).

Opdracht 7b

De situatie op het moment dat het kind spreekt, de context dus, en de intonatie van het kind helpen je op weg om de juiste betekenis aan taaluitingen van kinderen te geven. 

Opdracht 7c

Bij overgeneralisatie wordt de regel in alle gevallen toegepast, ook waar dat niet moet. De regel wordt dus te algemeen toegepast. Zo leert een kind dat ‘-en’ een meervoudsvorm is (één bank, twee banken) en past het die regel in het algemeen (verkeerdelijk) toe (één ‘vark’, twee ‘varken’).

Opdracht 7d

Een neologisme is een nieuw woord, vergelijkbaar met wat kinderen doen bij de vorming van eigen woorden voor zaken die ze niet kennen, zoals ‘pittenhok’ voor klokhuis. Deze creatievere vorm van taalgebruik komt typerend voor vanaf de differentiatiefase. 

Blauwe kader

Filmpje

Theorie opdracht 8

Reductie: "amaal" ipv "allemaal"

Reduplicatie: "bobo" ipv "boterham"

Fronting: "taas" ipv "kaas"

Gliding: "vjiegtuig" ipv "vliegtuig"

Assimilatie: "moeme" voor "moeke"; "kokke" voor "voke"

Opdracht 8

Opdracht 10A

=kinderen die opgroeien zonder of met weinig menselijk contact, bijvoorbeeld door verwaarlozing. 

Aangezien ze onvoldoende taalaanbod krijgen aangereikt en er weinig of geen interactie met hen is, krijgen ze ook op latere leeftijd de taal niet meer op moedertaalniveau aangeleerd.

Opdracht 10b

Mowgli van The Jungle Book

Tarzan

...

Opdracht 10c

Het stelt taalwetenschappers in staat om het verband tussen opvoeding en taalontwikkeling te bestuderen. Welke taal ontwikkelen zulke kinderen en kunnen ze nog een taal aanleren als ze weer in de ‘beschaving’ komen? Ook de vraag of taal aangeboren is (nature) of een kwestie van opvoeding is (nurture) komt hier aan bod. 

amara.org