Herhalingsles grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Herhalingsles grammatica V2

Leerstof toetsweek 3

- wederkerend werkwoord: toevallig/verplicht --- LV / WG

- voorzetselvoorwerp

- bijvoeglijke bepaling

- hoofdzinnen en bijzinnen --- NS en OS

- zinsdelen en zinsdeelzinnen

= grammatica zinsdelen H1 t/m H5 

Wederkerend werkwoord 

Bij wederkerende werkwoorden zie je het onderwerp wederkeren (terugkomen) in een wederkerend voornaamwoord. Het hangt dus van het onderwerp af welk wederkerend voornaamwoord je moet gebruiken. 

Voorbeelden wed. vnw

Ik vergis me

Jij vergist je

Hij/zij/ze vergist zich

U vergist zich

Wij/we vergissen ons

Jullie vergissen je

Zij/ze vergissen zich 

Verplicht wederkerend werkwoord

Sommige werkwoorden hebben altijd een wederkerend voornaamwoord bij zich = 

verplicht wederkerend ww.

Trucje 1:  je kan niet 'iemand anders' vergissen!

Trucje2:  je kan niet 'zichzelf' vergissen!

zich vergissen --- ik vergis me

verplicht wed. vnw: hoort bij WG!

Ik heb me vergist in de berekening van de som

            WG

Ik schaam me voor mijn flaporen.

       WG

Toevallig wederkerend werkwoord

Andere werkwoorden komen soms  met 

een wederkerend voornaamwoord voor=

toevallig wederkerend ww.

zich wassen: Zij wast zich / Zij wast hem.

zich scheren: Hij scheert zich / Hij scheert het schaap.

toevallig wed.vnw: wordt LV!

Ik heb me gewassen met een heerlijke douchegel.

           LV

Heb je je met dat schilmesje in je vinger gesneden?

           LV

Toevallig of vast wederkerend voornaamwoord?

Zij heeft zich ontzettend geërgerd aan haar kleine zusje.

1. toevallig
2. vast

"Ik / scheerde / mij / met een scheerapparaat van Philips." Is 'mij' in deze zin onderdeel van het WG?
Ja/nee? Licht je antwoord toe!

"Hij / verontschuldigde / zich / voor zijn brutale gedrag." Is 'zich' in deze zin een LV?
Ja/nee? Licht je antwoord toe!

werkwoord+
vast voorzetsel

"Op het station wachten de reizigers op de volgende trein"
Welk zinsdeel is 'op het station'?

1. VZV
2. BWB
3. LV
4. geen van deze

"Op het station wachten de reizigers op de volgende trein".
Welk zinsdeel is 'op de volgende trein'?

1. VZV
2. BWB
3. LV
4. geen van deze

Wat is de functie van een bijvoeglijke bepaling? Gebruik het woord "kern" in je antwoord.

Noteer de kernen en bijvoeglijke bepalingen van deze zin:
"De grote vriendelijke reus" is een spannend en ietwat griezelig jeugdboek van Roald Dahl.

HOOFDZINNEN

Bij een hoofdzin staan persoonsvorm en onderwerp naast elkaar en er past geen woord tussen.

De persoonsvorm staat op de eerste of tweede plaats.

BIJZINNEN

 

Bij een bijzin  staat er meestal een woord tussen de persoonsvorm en het onderwerp (of het past ertussen). 

Een bijzin kun je (meestal) vervangen door één woord of woordgroep.

De persoonsvorm staat vaak achter in de zin.

In de hoofdzin staan onderwerp en persoonsvorm altijd naast elkaar.

1. WAAR
2. NIET WAAR

In een bijzin staat de persoonsvorm vaak achteraan.

1. WAAR
2. NIET WAAR

Welke constructie is dit:
"Als de toetsweek straks voorbij is, ben ik heel erg blij dat ik eindelijk weer vrije tijd heb."

1. BZ + HZ + BZ
2. BZ + HZ
3. BZ +BZ + BZ
4. HZ + HZ +BZ

ZINSDEELZINNEN

1. Zoek de bijzin.

2. Vervang de bijzin door één woord (of woordgroep).

3. Ontleed de hoofdzin.

4. Het zinsdeel van het woord is ook de zinsdeelzin.

Let op: in een zinsdeelzin staat altijd een persoonsvorm, in een gewoon zinsdeel staat geen persoonsvorm!

"Toen ik thuis kwam uit Frankrijk, had ik meteen al weer
heimwee naar de vakantie".
Vervang de bijzin door 1 woord en benoem de zinsdeelzin.

Door mijn verstrooidheid, vergeet ik vaak mijn leesboek mee te nemen naar school."
Maak van 'door mijn verstrooidheid' een bijzin.

Maak een zin met een hoofdzin en een bijzin.

Maak een zin met een hoofdzin en een bijzin, waarbij de bijzin een BWB-zin is.