T3 BS 2: Chromosomen en genen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2,3

Welkom klas 3

Ben jij klaar voor de les?

Aantekeningenschrift, boek A, pen/potlood......

Wat was het?

Even herhalen...

Genotype?

Fenotype?

Gen

Een gen = deel van chromosoom met informatie voor één erfelijke eigenschap

Elk chromosoom bevat een groot aantal genen.

Genenpaar

• chromosomen komen in paren voor (2 x 23)
• op de chromosomen liggen genen
• genen komen dus ook in paren voor

Wanneer ontstaat het genotype?

Van klein naar groot:

1. DNA-Chromosomen-Celkern-Cel
2. Celkern-DNA-Chromosomen-Cel
3. Chromosomen-Celkern-Cel-DNA
4. Cel-Chromosomen-Celkern-DNA

In de cellen van de lever zijn dezelfde genen aanwezig als in de cellen van je ogen.

1. ja
2. nee

Wat verandert er wel en wat niet?

1. wel: genotype niet: fenotype
2. wel: fenotype wel: genotype
3. wel: fenotype niet: genotype
4. niet: fenotype niet: genotype

Welke uitspraak over chromosomen klopt niet?

1. De mens heeft 46 chromosomen
2. De chromosomen liggen in paartjes
3. Elke cel van je lichaam heeft unieke chromosomen
4. In de chromosomen staat informatie voor erfelijke eigenschappen

Welke uitspraak over chromosomen is FOUT?

1. Chromosomen bestaan uit DNA
2. Chromosomen liggen in het cytoplasma
3. Een mens heeft 46 chromosomen per cel
4. Niet ieder dier heeft evenveel chromosomen

Hebben alle spiercellen van een man hetzelfde genotype of hebben ze een ander genotype?

1. Hetzelfde genotype
2. Verschillende genotypen

Wat wordt bepaald door genotype of fenotype? Sleep de eigenschappen A t/m H naar genotype of fenotype. 

Genotype

Fenotype

Een wipneus

Stijl haar vanaf de geboorte

Piercings 

Behaarde bladeren

Een litteken

Wibi kan goed piano spelen

Eelt op je handen door hard werken

Blauwe ogen

BS2: Chromosomen en genen

Mens: 46 chromosomen (23 paren chromosomen)

Chromosomen paren

geslachtschromosomen

Het 23ste paar noem je het geslachtschromosomenpaar

Dit is bij en meisje XX

Dit is bij een jongen XY (2 verschillende chromosomen)

Wat kun je zeggen over de
persoon waarvan de
chromosomen te zien zijn
in de afbeelding?

1. Het geslacht is een man
2. Het geslacht is een vrouw
3. Het geslacht is niet te bepalen
4. Deze persoon speelt graag minecraft

Heeft een vlo hetzelfde fenotype als de pop waaruit hij is ontstaan? En hetzelfde genotype?

1. alleen hetzelfde fenotype
2. alleen hetzelfde genotype
3. zowel hetzelfde fenotype als hetzelfde genotype

Alle uiterlijk waarneembare kenmerken van een individu noemen we

1. de erffactor
2. het genotype
3. het fenotype
4. epigenetica

Wat is een fenotype

1. Het uiterlijk van een organisme
2. Informatie voor alle erfelijke eigenschappen

Erfelijkheid en evolutie

Recombinant DNA-technieken

INSULINE

voorbeeld van een medicijn dat gemaakt wordt door bacteriën

door recombinant-DNA-technieken

actieve genen

In elke cel zit hetzelfde DNA.

De rol van de cel bepaalt welke eiwitten nodig zijn.

Bijvoorbeeld: melanine in een huidcel of spiereiwit (actine/ myosine) in een spiercel. Andere genen zijn actief.

In een oog zijn de genen voor het maken van eiwitten voor de oogkleur actief

1. ja
2. nee

In de cellen van de lever zijn de genen voor het maken van oogeiwitten actief

1. juist
2. onjuist

Het aanpassen van genen in het DNA van een organisme noemt men

1. mutatie
2. geslachtelijke voortplanting
3. genetische modificatie
4. klonen