Les 37-45-61 Bn, pvnw, bvnw, vww

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Herhaling voor de toets

Les 37 - bijvoeglijk naamwoord

Les 45 - persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord

Les 61 - verwijswoord

Bijvoeglijk naamwoord

Wat is een ZN?

BIJVOEGLIJK NAAMWOORD

- vertelt meer over een zelfstandig naamwoord

- staat in de buurt van een zelfstandig naamwoord

- het spannende boek

- een spannend boek

- het boek is spannend

STOFFELIJK

BIJVOEGLIJK NAAMWOORD

- het gouden horloge

- een papieren tas

de zijden bloemen

- de houten tafel

Hoe schrijf je BN?

- De meeste BN hebben een korte en lange vorm: 

mooi, mooie / lang, lange / blauw, blauwe

- Soms moet je bij de lange vorm iets veranderen:

tof  > toffe

vies > vieze

rood > rode

Hoe schrijf je BN?

- Schrijf BN zo kort en eenvoudig mogelijk, tenzij je het woord verkeerd kan uitspreken (kapotte  i.p.v.  kapote)

- Stoffelijke BN schrijf je bijna allemaal met -en: katoenen, metalen, wollen, houten  maar  plastic en nylon 

Wat is een voorbeeld van een bijvoeglijk naamwoord?

1. De
2. blonde
3. man
4. daar

Een bijvoeglijk naamwoord staat altijd voor een zelfstandig naamwoord.

1. Juist
2. Onjuist

De slimme leerling snapt het niet.
Welk woord is het bijvoeglijk naamwoord?

1. de
2. leerling
3. snapt
4. slimme

De rode jas hangt nog aan de kapstok. Het bijvoeglijk naamwoord is:

1. jas
2. rode
3. kapstok
4. hangt

Wat is het bijvoeglijk naamwoord in de zin?

'Morgen komt mijn lieve vakantievriendin eindelijk logeren.'

1. lieve
2. morgen
3. eindelijk
4. er staat geen bijvoeglijk naamwoord in de zin

Wat is een voorbeeld van een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

1. grote
2. plastic
3. kleurige
4. koude

In welke zin staat een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

1. De aardige jongen lacht om haar grapjes.
2. Dat is de normaalste zaak van de wereld.
3. Morgen wordt het een mooie dag.
4. Die houten stoel lijkt me niet zo stevig!

Wat is een bijvoeglijk naamwoord?

1. Zegt iets over de persoonsvorm
2. De, het, een
3. Hetzelfde als een werkwoord
4. Zegt iets over het zelfstandig naamwoord

Welk woord in deze zin is een bijvoeglijk naamwoord?
Zij heeft dit weekend veel leuke films gekeken.

De film die wij nu kijken is erg saai.

De hoge boom werd uit onze nieuwe tuin verwijderd.

Welk woord in deze zin is een bijvoeglijk naamwoord?
Onze favoriete mentor kreeg een mooi cadeau.

Maak een zin met een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

Wat is de vergrotende trap van 'leuk'?

Wat is de stellende trap van 'groener'?

Wat is de overtreffende trap van 'fijn'?

Persoonlijke voornaamwoorden

Een persoonlijk voornaamwoord is een woord dat verwijst naar een levend mens, dier of ding

Wat is het bezittelijk voornaamwoord?

Het bezittelijk voornaamwoord geeft aan van wie iets is.

bezittelijk voornaamwoord

Wat is een bezittelijk voornaamwoord?

mijn		onze/ons
jouw		jullie
zijn		hun
haar		uw
zijn

Voorbeelden

• Wie wil vanavond met mij en mijn twee broertjes naar de film?
• Zij willen jouw sleutels, maar die zijn van jou en niet van hen.
  

Die telefoon van JOU is zo lelijk.

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord

Haar is altijd een persoonlijk voornaamwoord.

1. Waar
2. Niet waar

Wie haalt jullie op?

Wat voor soort is het woord JULLIE?

1. aanwijzend voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. persoonlijk voornaamwoord
4. zelfstandig naamwoord

Noem het bezittelijk voornaamwoord.
Wat vond je van mijn doelpunt, Menno?

1. je
2. mijn
3. doelpunt
4. Menno

Wat is het woordje 'haar' in onderstaande zin?
De jongen wees naar haar.

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. zelfstandig naamwoord

MIJN telefoon ligt nog aan de lader.

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. werkwoord
4. zelfstandig naamwoord

Verwijswoorden

HUNNIE hebben het gedaan!

Theorie

Verwijswoorden zijn woorden die verwijzen naar eerder 

(of heel soms later) genoemde woorden. 

Voorbeelden van verwijswoorden die verwijzen naar personen zijn: 'hij', 'zij', 'ze', 'hem', 'haar' en 'zijn'.

De jeugdvereniging (v) heeft veel te danken aan haar leden.

De gemeenteraad (m) neemt zijn verantwoordelijkheid.

In het woordenboek staat bij zelfstandige naamwoorden die alleen mannelijk zijn een (m), bij woorden die alleen vrouwelijk zijn een (v). Staat er niets achter dan is het woord zowel mannelijk als vrouwelijk.

Andere verwijswoorden zijn: die, dat, deze, dit, wat, wie.

Voorbeelden:

Waar is mijn fiets (m)? Die staat buiten.

Aardrijkskunde is het vak dat ik het moeilijkste vind.

Paul is met drie onvoldoendes overgegaan, wat ik nooit verwacht had.

De jongen met wie zij zit te kletsen.

Het hoogste wat ik kan bereiken, is een derde plaats.

Op alles wat ik doe, heeft hij commentaar.

Andere verwijswoorden zijn: 

die, dat, deze, dit, wat, wie, haar, zijn, hun, daar, hiermee etc. 

Voorbeelden:

• Waar is mijn fiets (m)? Die staat buiten.
• Aardrijkskunde is het vak dat ik het moeilijkste vind.
• Paul is met drie onvoldoendes overgegaan, wat ik nooit verwacht had.
• De jongen met wie zij zit te kletsen.
• De man fietst op zijn fiets. 
• Ik was in Hilversum, daar regende het. 

Vul het juiste verwijswoord in

''Ik heb een oude fiets, maar … rijdt nog goed.''

1. dat
2. dit
3. hem
4. die

Welke verwijswoorden gebruik je voor 'boek'?

1. deze, die
2. deze, dat
3. dit, dat
4. die, dit

Welke verwijswoorden gebruik je voor 'kind'?

1. dat, die
2. deze, dat
3. dit, dat
4. die, dit

Welke verwijswoorden gebruik je voor 'vogel'?

1. deze, die
2. deze, dat
3. dit, dat
4. die, dit

Welke verwijswoorden gebruik je voor 'auto'?

1. dat, die
2. deze, dat
3. dit, dat
4. deze, die

Welke verwijswoorden gebruik je voor 'verloting'?

1. deze, die
2. deze, dat
3. dit, dat
4. die, dit

De kinderen gaan zometeen hard aan het werk. Ze hebben geleerd hoe ze verwijswoorden kunnen herkennen en toepassen in een zin.

Waar verwijst “ze” naar?

1. De kinderen
2. de juf
3. Werk
4. Verwijswoorden

Welk verwijswoord hoort op de puntjes?

''Je moet even doorfietsen naar de volgende pinautomaat, want ... hier doet het niet.''

1. het
2. dit
3. dat
4. deze