Economisch bekeken - H6.5 Inkomsten van de overheid - KGT

• Economie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 2

6.5. Inkomsten van de overheid

Terugblik

Gatentekst

1) _______ zijn voor gezamenlijk gebruik, waarvoor de overheid zorgt, zoals parken, havens en veiligheid. Voorzieningen als wegen, sporen en bruggen worden ook wel  2) ______genoemd.

Bedrijven die bestaan zonder geld van de overheid noemen we de 3) _______ sector. Soms helpt de overheid bedrijven of mensen met geld, dat heet 4) _______ . 

De overheid regelt ook dingen voor ons die zij betalen met belastinggeld. Een voorbeeld hiervan is de toegang tot scholen en ziekenhuizen. Dat noemen we de 5) _______ sector.
6) _______ werken voor de overheid en voeren taken uit om ons te helpen. 

Vul in in de tekst!

• Collectieve
   goederen
• Infrastructuur
• Particuliere 
• Ambtenaar
• Subsidie
• Collectieve 
  

Gatentekst

COLLECTIEVE GOEDEREN zijn voor gezamenlijk gebruik, waarvoor de overheid zorgt, zoals parken, havens en veiligheid. INFRASTRUCTUUR is ook belangrijk, dat zijn dingen zoals wegen, sporen en bruggen. 

Bedrijven die bestaan zonder geld van de overheid noemen we de PARTICULIERE sector. Soms helpt de overheid bedrijven of mensen met geld, dat heet SUBSIDIE. 

De overheid regelt ook dingen voor ons die zij betalen met belastinggeld. Een voorbeeld hiervan is de toegang tot ziekenhuizen en scholen. Dat noemen we de

COLLECTIEVE sector. AMBTENAREN werken voor de overheid en voeren taken uit om ons te helpen. 

6.5. Inkomsten van de overheid

Hoe komt de overheid aan geld?

Aan het eind van deze paragraaf kun je:

• uitleggen welke inkomsten de overheid heeft.
• uitleggen welke soorten belastingen er zijn er voor wie
• belasting toegevoegde waarde (btw) uitrekenen
• uitleggen wat accijns is en waarom het bestaat.
• uitleggen wat niet-belastingmiddelen zijn.
  

Wat gaan we leren?

Inkomsten overheid

Inkomsten van de overheid

• Belasting is de verplichte bijdrage die
    bedrijven en burgers aan de overheid
    betalen.
  
  
• Directe belasting is belasting die je
    rechtstreeks aan de belastingdienst
    betaald (inkomen, winst en vermogen).
  
  
• Indirecte belasting is belasting die je niet
   rechtstreeks (indirect) aan de
   belastingdienst betaald (btw).
  

Directe en indirecte belastingen

Loonbelasting

Inkomstenbelasting

Vennootschapsbelasting

Omzetbelasting (btw)

Accijns

• Belasting toegevoegde waarde is de
    belasting die consumenten betalen bij de
    aankoop van goederen en diensten.
  
  
• De klant betaalt dit bij aankoop aan de
   winkel en de winkel betaalt aan de
   Belastingdienst.
  
  
• Er zijn drie percentages: 9 % (laag tarief) en
   21 % (hoog tarief) en 0% (nultarief). 

Indirecte belasting - BTW

• De kapper berekent €25 exclusief BTW voor een knipbeurt. De kapper valt onder het lage BTW tarief van 9%.
  Hoeveel kost een knipbeurt inclusief BTW?
  
  
• De klant betaalt voor een nieuwe fiets € 719,95 inclusief BTW. Het BTW percentage is 21%.
  Hoeveel kost deze fiets exclusief BTW? 
  

 BTW berekenen

• Accijns is belasting waarmee de
    overheid de consumptie van een
    product probeert af te remmen /
    te ontmoedigen.

Indirecte belasting - accijns

• Vennootschapsbelasting is
    belasting die bedrijven, zoals bv's
    en nv's (rechtspersonen) betalen
    over hun nettowinst.
• Rechtspersonen zijn bedrijven of
    instellingen die zelfstandig
    rechten en plichten heeft, los van
    personen.
• ZZP'ers en eenmanszaken niet.
  
  

Directe belasting - vennootschapsbelasting

Groothandel IJzerwaren BV betaalt vennootschapsbelasting over een jaarwinst van € 120.000.

Bereken de vennootschapsbelasting met behulp van de afbeelding hiernaast.

Directe belasting - vennootschapsbelasting

• Inkomstenbelasting is de belasting die mensen betalen over hun inkomen.
  
  
• Bij inkomsten horen:
  - loon              - pacht
  - rente             - winst
  - huur              - inkomsten in natura

 

Directe belasting - Inkomstenbelasting

• Niet-belastingmiddelen zijn alle
   overige inkomsten van de overheid (geen belasting/premie).

• Voorbeelden:
  - boetes
  - aardgas opbrengsten
  - leges op paspoorten
  - opbrengsten uit staatsdeelnemingen.
  

Niet-belastingmiddelen

VRAGEN?

Huiswerk voor de volgende les:

• Maken opgaven 7, 8, 9, 12 
  (§ 6.5: bladzijde 58 t/m 59).

Huiswerk

OPDRACHTEN

• Maak de introductievragen (opdracht 1 t/m 5) op
   pagina 56 en 57!
• Klaar? Ga dan aan de slag met het huiswerk. Dat zijn
   opgave 6 t/m 11 op bladzijde 58 en 59.
  
  
  
  
  
• Alles wat je hier doet, hoef je thuis minder te doen!
  

Gatentekst

Met belastinggeld zorgt de overheid voor wegen, scholen en ziekenhuizen. De 1) _______is een belasting die je betaalt over producten die je koopt.
Een andere belasting is de 2) _______. Dit is een belasting die bedrijven moeten betalen over hun winst. Dit geldt alleen voor 3) _______.
Naast deze belasting bestaat er ook 4) _______. Dit is een belasting die je betaalt over het geld dat je verdient.
5) _______ is een belasting die je betaalt over producten zoals benzine, alcohol en tabak. Deze zorgt ervoor dat deze producten duurder worden en dat mensen er minder van gaan gebruiken. Tot slot zijn er nog de 6) _______. Dit zijn bijvoorbeeld boetes en opbrengsten van aardgas.

Vul in in de tekst!

• Belasting
   toegevoegde
   waarde
• Vennootschaps-
   belasting
• Rechtspersonen
• Inkomstenbelasting
• Accijns
• Niet
   belastingmiddelen

Gatentekst

Met belastinggeld zorgt de overheid voor wegen, scholen en ziekenhuizen. De BELASTING TOEGEVOEGDE WAARDE is een belasting die je betaalt over producten die je koopt.

Een andere belasting is de VENNOOTSCHAPSBELASTING. Dit is een belasting die bedrijven moeten betalen over hun winst. Dit geldt alleen voor RECHTSPERSONEN. Naast deze belasting bestaat er ook INKOMSTENBELASTING. Dit is een belasting die je betaalt over het geld dat je verdient. ACCIJNS is een belasting die je betaalt over producten zoals benzine, alcohol en tabak. Deze zorgt ervoor dat deze producten duurder worden en dat mensen er minder van gaan gebruiken. Tot slot zijn er nog de NIET-BELASTINGMIDDELEN. Dit zijn bijvoorbeeld boetes en opbrengsten van aardgas.